“Баясах Атлас” ХХК-ийн урилгаар Монголд сургалт зохион байгуулсан Польшийн “Атлас” фирмийн сургагч багш Мильчарек Кристофтой барилгын чанарын асуудлаар ярилцлаа.

 

-“Баясах Атлас” компани намайг хоёр дахиа урьж, сургалт явуулж байна. Би барилгын физикч мэргэжилтэй. Польшийн “Атлас” группийн сургагч багш л даа. Атлас фирмийг та мэдэх байх. Польшийн барилгын материалын зах зээлд тэргүүлэх байр эзэлж улмаар Европын орнуудад танил болж, хүлээн зөвшөөрөгдсөн. Өөрөөр хэлбэл, “Атлас” брэнд болж чадсан. Үүнийг яагаад онцолж байна гэхээр зөвхөн барилга гэлтгүй аливаа барааг үйлдвэрлэх амархан. Харин Европын холбооны зах зээлд бараагаа зарах зөвшөөрлийг авах маш хэцүү. Энэ катологит байгаа ETA гэсэн тэмдэгтэй бараа Европын холбооны зах зээлд борлуулах зөвшөөрөлтэй, хамгийн чанартай бараа гэсэн үг. Монголд манай бүтээгдэхүүн байдаг. Манай албан ёсны борлуулагчаар “Баясах Атлас” компани ажилладаг. Саяхан барилгын гадна засалд зориулсан шинэ технологи бүхий өнгөлгөөний материал оруулж ирсэн. Үүнтэй холбоотой сургалт явууллаа.

 

-Бүгдийг л зөвлөх шаардлагатай байна даа. Хамгийн эхлээд хүнээ сургах шаардлагатай. Танайд сайн инженерүүд байна. Тэдэнд шинэ мэдлэг, мэдээлэл алга. Сүүлийн арван жилд дэлхийн барилгын салбарт хувьсгал болсон шүү дээ. Монголчууд шинэ техник технологийн тухай яриаг буруу хэрэглэдэг шиг санагддаг. Ингэснээрээ шинэ технологийн нэр хүндийг унагадаг. Шинэ технологийг сурч чадаагүй байж худлаа ярьдаг. Тухайлбал, хөөсөнцөрийг ханатай нь цавуугаар наах ёстой. Гэтэл монголчууд цавуу огт хэрэглэхгүйгээр шууд хадаасаар хадах жишээтэй. Хадаас хөөсөнцөрийг барьдаггүй, харин хөөсөнцөр хавтангийн чичирхийллийг алга болгох зорилготой байдаг. Хөөсөнцөр хавтанг хаддаг хадаас нь зориулалтын бус, стандартад нийцэхгүй хадаасаар их хадаж байна. Хөөсөнцөр хавтанг заавал хуванцар голтой хадаасаар хадах ёстой. Гэтэл монголчууд төмөр голтой хадаасаар хадаж байна. Төмөр голтой хадаасаар хөөсөнцөр хавтанг хадахад өвөл цан цохиод хадаасных нь харалдаа цагаан толбо үүсдэг. Мөн хөөсөнцөр хавтан дээрээ цавуугаа түрхэхдээ зориулалтын дагуу түрхэхгүй байгаа нь нэлээд ажиглагдаж байсан. Цонх, хаалга амалгаануудад хийгддэг галаас хамгаалах хамгаалалтыг хийхгүй байна. Энэ мэтчлэн барилгын техник, технологийн стандарт зөрчсөн зүйл их хийдэг. Үүнийг мэдэхгүй байж болно Мэргэжилтнүүдэд дээрхийн адил шинэ технологийг сургалтаар олгож байх ёстой. “Баясах Атлас” компанийн хүмүүс хөөсөнцөрийг зориулалтын цавуугаар наах нь илүү чанартай болдог талаар сайн мэднэ. Тэд хөөсөнцөр хавтангаар барилгын дулаалах технологийн талаар онолын болон практик мэдлэг сайтай.

Мөн хэрэглэгчид өөрсдөө барилгын материал хэрэглэх, худалдан авах мэдлэгтэй болох учиртай. Барилгын чанарт нэгдүгээрт, хүмүүсийн ур чадварын асуудал. Барилгачид, архитекторчид мэргэжлийн байх. За тэгээд материал чанартай байх шаардлагатай. Энэ гурван хүчин зүйл нэгэн цул болж байж барилга чанартай болно. Өөрөөр хэлбэл, архитектор нь технологио сайн мэддэг. Барилгачид материалын чанараа сайн таньдаг байх ёстой.

 

-Би дээр хэлсэн. Сургалт маш чухал. Их, дээд сургуулиар шинэ технологийг сайн зааж эзэмшүүлж чаддаггүй. Сургалтын хөтөлбөрийг тэр бүр өөрчлөөд байх боломж муутай. Тиймээс Польшид барилгын компаниуд сургалтын төв нээн ажиллуулдаг. Богино хугацааны сургалт ихээр зохион байгуулдаг. Түүнээс биш, монгол инженерүүд муудаа биш, шинэ мэдлэг мэдээллийг богино хугацаанд түгээх нь чухал гэдгийг дахин хэлье.

 

-Би Монголд ирээд, сургалт хийхтэй холбоотойгоор барилгын материалын томоохон төвүүдээр явж үзсэн л дээ. Барилгын материалын худалдагчаас таны бараанд техникийн карт байна уу гээд асуухаар тийм юм огт байхгүй. Хамгийн сайн материал техникийн картаа бичдэг. Хэрвээ ийм өгөгдөл байхгүй бол архитектор юу ч хийж чадахгүй. Олон улсад техникийн карт байхгүй материал худалдах хориотой. Хүмүүс хямд материал авахыг хүсдэг. Тэр нь амиа хорлосон зүйл хийж байна гэсэн үг. Туршигдаагүй материал хэрэглэнэ гэдэг бол байж болшгүй асуудал. Өнөөдөр монголчууд чанар муутай хямд материал хэрэглээд байж болж байна. Удахгүй энергийн асуудал болно. Хэрвээ танайд дулаан тоолууртай болчихвол дулаан бага зарцуулдаг материал хэрэглэнэ ээ дээ. 15 жилийн өмнө Польшид дулаанд гаргасан зардлаа 30 жилийн дотор нөхнө гэж байсан бол одоо 3-4 жилийн дотор нөхдөг болсон.

 

Хятад бол том зах зээл. Тэнд чанартай, чанаргүй аль аль нь байдаг. Аль сайныг нь авдаг болох хэрэгтэй. Үүнийг төр, засгийн зүгээс хуулийн зохицуулалтаар хийх хэрэгтэй л дээ. Хэрэглэгчид ч өөрсдөө барилгын материал худалдан авахдаа хоол хүнсээ хэрхэн үзэж харж сонгодог билээ, түүнтэй адил л няхуур хандах ёстой. Жишээ нь, Хятадын хямд будаг маш их үнэртэй байхад Польш будаг ямар ч үнэргүй. Үнийн хувьд 1000-2000 төгрөгийн л зөрүүтэй байх. Европын бүтээгдэхүүнийг холоос ирдэг болохоор нь нэлээд үнэтэй байх гээд бодоод сонирхохгүйгээр үнэтэй гэж боддог байх. Түүнээс биш, худалдааны тусгай гэрээ хэлэлцээрийн дагуу нийлүүлэгддэг учраас холоос тээвэрлэгдсэнтэйгээ адил өндөр үнэтэй ирдэггүй гэж бодож байна. Манай “Баясах Атлас” компанийн хүмүүс ч үнийн хувьд зах зээлийн үнээс тийм ч өндөр байдаггүй гэж хэлж байсан. Тэгэхээр танайд чанартай чанаргүй барааны аль аль нь байна, гагцхүү хувь хүний сонголт л мэдэх хэрэг дээ.

Эцсийн эцэст бүх зүйл хүний төлөө байх ёстой. Танай төр, засаг үүний төлөө ажиллах ёстой. Дахин хэлэхэд хүмүүсээ сургахад л анхаарах хэрэгтэй. Үүний дараа хүмүүс шинэ мэдээллийг амархан аваад байж болно. Эхнээс нь дуустал технологийн дагуу хийх практик чухал.

 

-Орос, Украин, Румын, Скандиновын орнуудад явж байлаа. Харин Германы зах зээлд манай бараа зарагддаггүй. Учир нь, тэднийх зөвхөн дотоодын материал хэрэглэхийг шаарддаг. Манай группийн хэмжээнд 30 сургагч багш ажилладаг юм. Миний ажлын талаас илүү хувь нь сургалт зохион явуулах байдаг.

Монголд “Баясах атлас” компани хоёр жилийн өмнөөс гадаадаас өндөр мэргэжилтэн урьж сургалт зохион байгуулж байгаа. Юуны түрүүнд ийм сургалтыг олшруулах нь чухал.

 

 

“Өнөөдөр” сонины 2009.08.13-ны дугаар