Газар өмчлөл түүхий хэвээр үү?

Barilga Barilga
2019-11-05
Газар өмчлөл түүхий хэвээр үү?
Манай улс 1,565 мян км2 нутагтай, 2.5 сая хүн амтай, нэг хүнд 64 га газар ноогддог. 1992 онд батлагдсан Монгол улсын шинэ үндсэн хуульд газрыг зөвхөн Монгол улсын иргэнд өмчлүүлж болохоор эрхзүйн зохицуулалт хийж, 2003 оны 5 сарын 1-нээс иргэдэд газар өмчлүүлэх түүхэн үйл явц эхэлсэн. Энэхүү түүхэн үйл явц эхлээд 4-н жил болох хугацаанд буюу 2007 оны 5 дугаар сарын 1-ний байдлаар 155000 иргэн өөрийн өмчийн газартай болоод байгаа ажээ. Өнгөрөгч оны 12 сарын 31-ний байдлаар манай улсад 632 мянган өрх бүртгэгдсэн бөгөөд түүнээс 25% орчим нь өөрийн өмчийн газартай болсон байгаа ажээ. Үнийн дүнгээр илэрхийлбэл, 500 орчим тэрбум төгрөгийн үл хөдлөх хөрөнгө иргэдэд өмчлөгдөн очсон байна.

Ер нь Монгол улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай хуулиар бол иргэдэд үнэгүй, давуу эрхээр, дуудлага худалдаа гэсэн 3 хувилбараар гэр бүлийн хэрэгцээний болон аж ахуйн зориулалттайгаар газрыг өмчлүүлэхээр хуульчилсан байдаг. Тэгвэл өнөөдрийн байдлаар 50 гаруй иргэн 13000 гаруй га газрыг давуу эрхээр, 20 гаруй иргэн 6 орчим га газрыг дуудлага худалдаагаар өмчилж аваад байна. 2003 онд 22000, 2004 онд 43000, 2005 онд 10000, 2006 онд 17000 иргэн газраа өмчилж авчээ. Газраа өмчилж авсан 155 мянган иргэний дөнгөж 20000 нь өмчилж авсан газраа үл хөдлөх хөрөнгийн эрхийн бүртгэлд бүртгүүлж баталгаажуулсан байна.

Гэр бүлийн хэрэгцээнд өмчилж авсан газрын үл хөдлөх хөрөнгийн татварыг нийслэлд 95%, аймгийн төвд 97%, сумдад 98%, аж ахуйн зориулалтаар өмчилж авсан газрыг нийслэлд 30%, аймгийн төвд 70%, сумдад 80% чөлөөлөхөөр хуульчилсан. Энэхүү эрхзүйн зохицуулалтын хүрээнд авч үзэхэд нийслэлд 500 ам.метр /0.05 га/ газрыг гэр бүлийнхээ хэрэгцээний зориулалтаар эзэмшиж байгаа иргэн жилд 2200 төгрөгийг газрын төлбөрт төлж байна.