«ЭНК» ХХК нь 2005 оноос Өмнөговь аймгийн Баян-Овоо сумын «Зайрмагтай» хэмээх газарт Коксхимийн үйлдвэр байгуулахаар үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн. Нүүрсийг гүн боловсруулах, кокс үйлдвэрлэлийн чиглэлээр судалгаа хийж 2008 оны 11 дүгээр сард нэг сая 200 мянган тонн нүүрсийг гравитацийн аргаар угааж баяжуулах гурван үйлдвэр, 2008 оны 12 дугаар сард жилд 300 мянган тонн металлургийн коксын үйлдвэрийн эхний ээлжийг ашиглалтад оруулаад байгаа юм.

 

«ЭНК» ХХК-ийн ерөнхий захирал М.Равданжамцтай уулзаж манай улсын металлургийн коксын анхны үйлдвэрийн үйл ажиллагааны талаар ярилцлаа.

 

-Нүүрсийг гүн боловсруулах, үйлдвэрийн явцад нүүрснээс давирхай, шатамхай хий ялгарах бөгөөд уг хийнээс хүхэр, хүхэр хүчлийн аммони, анхан шатны бензол, хийг ялган авах болон шингэрүүлэн савласнаар ахуйн хэрэглээнд ашиглах боломж бүрдэх юм. Энэ шатамхай хийг ашиглан 10-18 МВт-ын цахилгаан эрчим хүч гарган авч өөрийн үйлдвэрийг цахилгаанаар бүрэн хангахаар болжээ.

 

-Одоогийн байдлаар 300 гаруй хүн ажиллаж байна. Үйлдвэр бүрэн хүчин чадлаараа үйл ажиллагаа явуулахад инженер техникийн болон мэргэжлийн 600 гаруй ажилчин, ажилтан ажиллахаар байгаа юм.

 

-Одоогоор бид бүтээгдэхүүнээ нийлүүлж эхлээгүй, туршиж байгаа. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйл ажиллагааг явуулж эхлээд байна. Цаашдаа бид бүтээгдэхүүнээ дэлхийн аль ч зах зээлд гаргах бүрэн боломжтой чанартай   бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж эхлээд байгаа.

 

-Манай үйлдвэр жилдээ 300 мянган тонн кокс үйлдвэрлэнэ. Дайвар бүтээгдэхүүн болох давирхайг жилдээ 13 мянган тонныг үйлдвэрлэх юм. Баяжмалын хувьд нэг сая 200 мянган тонн нүүрс гаргах хүчин чадалтай.

 

-Тоног төхөөрөмжийн хувьд БНХАУ-ын Коксын үйлдвэрт ашиглаж байгаа тус улсад үйлдвэрлэсэн төхөөрөмжүүдтэй. Манай компани бол Хятад, Монголын хамтарсан хөрөнгө оруулалттай. Одоогийн байдлаар тус үйлдвэрт 10 гаруй тэрбум төгрөг зарцуулаад байгаа.

 

-Бид өөрийн үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг олон түмэнд сурталчлан таниулж, бусад компанитай харилцаа холбоо тогтоох зорилготой оролцож байгаа юм. Өдөрлөгт ирсэн хүмүүс манай үйлдвэрийг их сонирхож байна.

 

-Металлургийн кокс нь төмөрлөгийн үйлдвэрийн гол түүхий эд юм. Кокс өөрөөсөө металлыг хайлуулах өндөр калори гаргадаг. Коксжих нүүрсийг бүрэн коксжуулдаг үйлдвэр гэж ойлгож болно. БНХАУ болон бусад оронд энэ үйлдвэр өндөр хөгжсөн байгаа. Манай улсын хувьд анхны коксхимийн үйлдвэрийг бид байгуулаад ажиллаж байна.

 

-Бид байгаль орчныг бохирдуулахгүй байх талаар тодорхой арга хэмжээ авч байгаа. Химийн үйлдвэр учраас тодорхой хэмжээний угаар, нүүрсхүчлийн хий болон бусад химийн элементүүдийг ялгаруулдаг. Үүнд бид, коксхимийн үйлдвэр байгаль орчныг бохирдуулахгүйн тулд ямар байх ёстой, ямар арга хэмжээ авах ёстой энэ бүх стандартын дагуу арга хэмжээг авч ажиллаж байгаа.

 

-Өмнөговь аймгийн Баян-Овоо сумын "Зайрмагтай" хэмээх манай үйлдвэрийн оршин байгаа газар нутаг нь Таван толгойгоос Гашуун Сухайт хүртэл тавьсан сайжруулсан замаас найман км зайтай. Гашуун Сухайтаас 180 км зайд оршдог. Таван толгой, Гашуун Сухайт боомтын дунд байрладаг.

 

-Эхний ээлжинд БНХАУ руу гаргана. За тэгээд, хоёр дахь, гурав дахь зах зээлийг мэдээж ямар боломж байна, хаанах сонирхож байгаа гэдгээс шалтгаалж сонголтоо хийж харилцах болно.

 

-Туршилтын хугацаанд бид бүтээгдэхүүнээ гаргасан. Энэ ондоо багтаад зах зээлд гаргахаар ажиллаж байна. Цаашдаа үйлдвэрийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлж жилдээ нэг сая тонн кокс үйлдвэрлэх зорилт тавьж байгаа юм.

 

-Манай компани үндэсний мэргэжилтэй ажилтан бэлтгэхэд анхаарал хандуулж, сум орон нутгийн ажилгүй иргэдээс эхний ээлжинд 31 хүнийг БНХАУ-д үйлдвэрлэлийн дадлага хийлгэж, коксын үйлдвэрийн нарийн мэргэжил эзэмшүүлэн өөрийн үйлдвэрийн анхны мэргэжилтэй боловсон хүчнийг бэлтгээд байна.

 

-Үйлдвэр иж бүрнээр ашиглалтад орсноор 600 гаруй ажлын байр шинээр бий болох учраас үйлдвэрийг түшиглэж жижиг, дунд үйлдвэрүүд, мах, хүнсний аж ахуйнууд хөгжих таатай нөхцөл бүрдэх юм.

 

Манай хамт олон Монгол Улсын анхны Металлургийн коксын үйлдвэрийг барьснаар экспортын шинэ нэрийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, үндэсний металлургийн үйлдвэрлэлийн хөгжилд өөрсдийн хувь нэмрээ оруулж байгаадаа бахархдаг. Мөн бидэнтэй хамтран ажиллах гадаад, дотоодын түншүүдийн өмнө манай хаалга байнга нээлттэй байх болно гэдгийг энэ дашрамд хэлэхийг хүсч байна.

 

 

 

Монцамэ