Хүйтний улирал асуй энэ үед жилийн жилд монголчуудын сэтгэлийг зовоодог хамгийн тулгамдсан асуудлын нэг түлш, эрчим хүчний салбарын өвөлжилтийн бэлтгэл ажил байдаг. Өвөлжилтийн бэлтгэл ажил ямар байгааг энэ салбарын хамт олны ажил үйлс тодорхойлж байдаг ч төр засгийн бодлого, хөрөнгө оруулалтаас болон хэрэглэгчдээс шууд хамааралтай олон тулгамдсан асуудлаа бид шийдвэрлэж чадахгүй л байна. 2008-2009 оны өвөлжилтийн бэлтгэл ажил хэрхэн хангагдаж байгаа талаар Түлш, эрчим хүчний яамны Эрчим хүчний бодлого зохицуулалтын газрын ахлах мэргэжилтэн Т.Батдондогтой уулзаж ярилцлаа.

-Өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг хангах талаар өнгөрсөн хавраас л яригдаж эхэлсэн, биелэлт нь ямар байгаа вэ?

-Тиймээ, Өнгөрсөн хавраас 2008-2009 оны өвөлжилтийн бэлтгэлийг сайн ханган ирэх өвлийг хүндрэлгүй давахад ТЭХЯ-наас онцгой ач холбогдол өгч ажиллаж ирсэн гэж болно. Тус салбарын өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын явц байдалд хяналт тавих, шуурхай зохицуулах үүрэг бүхий ТЭХ-ний дэд сайдаар ахлуулсан ажлын хэсгийг сайдын 67 дугаар тушаалаар энэ оны дөрөвдүгээр сараас томилон ажиллуулсан. Мөн яамнаас салбарынхаа үйлдвэр, компаниудын өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангуулах нэгдсэн төлөвлөгөөг боловсруулан, үүнийгээ мөрдөн ажилласан. Энэ хүрээнд салбарын үйлдвэр, компаниудын өвөлжилтийн бэлтгэлийн явц, түүний хэрэгжилтэнд байнгын хяналт тавьж, сар бүр удирдах ажилтнуудтай нь уулзаж ажлын үр дүн, явц байдалтай танилцаж тодорхой үүрэг даалгавар өгч, зохицуулах арга хэмжээг авч ажиллаж байгаа.

-Өвөлжилтийн бэлтгэл ажил түлшний салбарт хэрхэн хангагдаад байгаа бол?

-Салбарын хэмжээгээр энэ сарын нэгний байдлаар өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын явц нийт дүнгээр 67,6 хувийн биелэлтэй байгаа. Тухайлбал, Багануурын уурхайд 60 хувь, Шарын гол 50 хувь, Шивээ-Овоо 70,3 хувь, Адуунчулуу 68 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Өвлийн бэлтгэл хангах тоног төхөөрөмжийн засварын ажлууд орон нутгийн уурхайнуудын хувьд төлөвлөгөөний дагуу хийгдэж, аравдугаар сарын нэгэн гэхэд дуусахаар байгаа юм. Нүүрсний салбарын хэмжээнд энэ оны эхний найман сарын байдлаар 3350 мянган тонн нүүрс олборлосон.

Өнгөрсөн долоо хоногт нүүрсний уурхайнуудын авахад бэлэн нүүрсний нөөц Багануурт 300 мянган тонн, Шарын голд 130, Шивээ-Овоод 350, Адуунчулуунд 40, орон нутгийн уурхайнуудад 50, нийтдээ 870 мянган тонн байгаа нь энэ өвөл станцуудын нүүрсний хэрэгцээг хангах бүрэн боломжтой юм. Гэхдээ уурхайнуудын уул, тээврийн тоног төхөөрөмжийн засварын ажил графикийн дагуу хийгдэж байгаа ч хөрөнгө санхүүгийн дутагдлаас шалтгаалж хугацаа хойшлох, хуучин эд ангиудыг сэргээх зэрэг ажилд бэрхшээл гарч байна.

ДЦС-уудад Багануур, Шарын гол, Шивээ-Овоогийн уурхайнуудаас энэ онд татан авах нүүрсний хэмжээг графикийн дагуу татаж авах ажлын биелэлтэнд хяналт тавьж ажиллаж байгаа. Төвийн бүсийн ДЦС-уудын нүүрсний нөөцийг ирэх сарын нэгэн гэхэд 20 хоногийн нөөцтэй байлгахаар төмөр зам, ДЦС болон уурхайн хамтын ажиллагааг сайжруулах шуурхай арга хэмжээ авч ажиллаж байна. ДЦС-ууд нь нүүрсний төлбөрөө цаг тухайд нь төлөхгүй байгаагаас уурхайнуудын үйл ажиллагаа доголдож, сэлбэг материалын нийлүүлэлт дутагдах, засвар хийгдэхгүй хойшлох зэргээр нүүрс нөөцлөх ажилд хүндрэл гарч байгаа. Хамгийн сүүлийн жишээ гэхэд Багануур, Шивээ-Овоогийн уурхайд наймдугаар сарын 25 гэхэд ДЦС-2-оос 60 мянган ам.доллар шилжүүлсэнээс өөр ямар нэг төлбөр хийгдээгүй байгаа. Үүнээс болж Багануурын уурхай гэхэд л нефтийн компаниудад гурван тэрбум төгрөгийн өртэй болж ажилчдынхаа цалинг зээл авч тавьж өгсөн байх жишээтэй. 2008 оны эхнээс нүүрсний авлага Шарын гол ХК 1,5 тэрбум, Шивээ-Овоо 550 сая төгрөгөөр нэмэгдээд байна.

-Эрчим хүчний үйлдвэрүүдийн өвөлжилтийн бэлтгэл ажил ямар байна ?

-Салбарын нийт үйлдвэрүүдийн хэмжээнд 21 үндсэн тоноглолд их болон дунд засвар, шинэчлэл хийхээр төлөвлөн ажиллаж байна. 2008 оны есдүгээр сарын нэгний байдлаар ДЦС-2 ХК, ДДЦС ХК, ЭДЦС ХК, ДБЭХС ХК-иуд найман үндсэн тоноглолын засварын ажлыг графикт хугацаанд нь бүрэн дуусгасан бол есөн тоноглолын засвар дуусах шатандаа, дөрвөн тоноглолын засварын ажил эхлэх шатандаа явж байгаа бөгөөд биелэлт 86 хувийн хэрэгжилттэй байгаа юм. Ирэх өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангах ажлын хүрээнд үйлдвэр компаниудын их болон урсгал засварт 19,09 тэрбум төгрөг, хөрөнгө оруулалтанд 12,5 тэрбум төгрөг, техник, зохион байгуулалтын арга хэмжээнд 6,4 тэрбум төгрөг, нийтдээ 38 тэрбум төгрөгний хөрөнгө зарцуулан 700 гаруй нэрийн ажил хийхээр төлөвлөсөн юм. Энэ ажлын биелэлт 80 хувийн хэрэгжилттэй байна.

2008-2009 оны өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангахад тус салбарын ДЦС-уудад нийт 240 мянган тонн нүүрсний нөөцтэй байхаас одоогоор дөнгөж гуравны нэгийг нь нөөцлөөд байгаа. Тухайлбал, есдүгээр сарын нэгний байдлаар ТБЦДС ХК-ний өвлийн бэлтгэл ажлын биелэлт 80 хувьтай, нийслэлийн болон бусад цахилгаан түгээх сүлжээ компаниудын бэлтгэл ажил 75 хувьтай байна. Бэрх, Сүхбаатар хотуудын дулааны станцуудад яаралтай шийдвэрлэх асуудлууд байгаа. Мөн УБЦТС ХК, ТБЦДС болон Завхан, Говь-Алтай аймгуудын эрчим хүчний компаниудад даруй шийдвэрлэх цөөнгүй асуудлууд байгааг онцлон тэмдэглэх нь зүйтэй болов уу. . .