Орон сууцны үнэ буурч, зээллэгийн алдагдал өсөхийн хирээр АНУ-ын санхүүгийн удирдах албаныхан ирэх жил гэхэд дампуурах аюулд учраад буй олон олон банкуудыг авч үлдэх хэцүүхэн сорилттой тулгараад байна. Өнгөрөгч баасан гарагийн орой Калифорни мужийн орон сууцны зээл олгогч нэгэн томоохон байгууллага дампуурсны дараа Уолл Стрийтийн шинжээчид чухам хэдэн банк дампуурах бол?, нэн ялангуяа, дараагийнх нь аль банк байх вэ? гэсэн хоёр бэрх асуулттай тулгараад байгаа аж.

Хамгийн ярвигтай нь, хямрал маш хурдацтай явагдахын зэрэгцээ АНУ даяар ажиллаж буй жижиг буюу дунд зэрэглэлийн 7500 гаруй банкуудаас 150 нь лав ирэх 12-с 18 сарын дотор хаалгаа барина. Бусад орон сууцны зээл олгогч байгууллагууд салбаруудаа цөөлөх юмуу, бусадтайгаа нэгдэх арга хайх байх хэмээн шинжээчид үзэж байна.

Ирэх өдрүүдэд дампуурах магадлалтай банкуудын жагсаалтыг гаргаад буй Ladenburg Thalmann-ы банкны шинжээч Ричард Бөүв “Хүн болгон дараагийн удаа дампуурах 1дэхь, 2дахь, 3дахь банк нь аль байх бол, бас энэ байдал эдийн засагт хир муугаар нөлөөлөх бол?” гэж дор бүртээ тунгааж байна шүү дээ” гэж өгүүлжээ.

АНУ-ын хадгаламж, зээлийн томоохон банкуудын нэг болох Калифорни мужийн IndyMac Bank-ийг АНУ-ын санхүүгийн зохицуулах албаныхан өнгөрсөн долоо хоногт дампууруулсны дараа олон тооны хөрөнгө оруулагчид алдагдалд орохын даваан дээр ирээд байгаа юм. 32 тэрбум ам.долларын актив бүхий тус банк нь хорь гаруйхан хоногийн дотор дампуурлаа зарласан Америкийн хамгийн том зээлдэгч болоод байгаа аж.

Одоогоор Бушийн засаг захиргаа АНУ-ын хэмжээнд үйл ажиллагаагаа явуулдаг хамгийн том орон сууцны зээл олгогчид болох Fannie Mae, Freddie Mac компаниудад тулгараад буй хямралыг зохицуулахад анхаарлаа хандуулж буй бөгөөд ирэх өдрүүдэл таатай үр дүн дуулгана гэдэгт найдлага тавьж байгаа юм.

Fannie Mae болон Freddie Mac-ийн ирээдүй ямар байх нь тэдгээрээр дамжуулан 1.3 триллион ам.долларын үнэт цаас гаргаад буй АНУ-ын санхүүгийн байгууллагуудад онц чухал ач холбогдолтой юм.

Citigroup , Merrill Lynch зэрэг томоохон санхүүгийн байгууллагууд ямар нэг хямрал гарахгүй гэж байгаа ч зарим байгууллагууд үүнийг үгүйсгэж байна. Гэхдээ актив, байршил, мөн үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн уналт, орон сууцны зээлийн хүүгийн алдагдал нь жижиг, дунд хэмжээний зээлдэгчдэд дампуулах гол шалтгаан болж байгаа аж.

АНУ-ын холбооны нөөцийн банк хямралд өртөхөд ойрхон байгаа банкуудын талаар тодорхой мэдээлэл хийгээгүй байгаа юм. Сүүлийн хэдэн долоо хоногт Флоридагийн BankUnited Financial Corporation, Калифорнийн Downey Financial Corporation зэрэг АНУ-даа бүс нутгийн хэмжээнд үйл ажиллагаагаа явуулдаг банкуудын хувьцааны ханш огцом унасан нь хандлага буруу тийшээ яваад байна уу гэсэн эргэлзээ төрүүлж эхлээд байна. Харин АНУ-ын санхүүгийн удирдах албаныхан хувийн компаниудыг банкуудын хувьцааг их хэмжээгээр худалдаж авах, Wilbur Ross зэргийн  хэд хэдэн томоохон хөрөнгө оруулагчдыг алдагдалд оруулахгүйн үүднээс хөрөнгө оруулалтын хэмжээгээ нэмэгдүүлэхийг зөвшөөрөх зэргээр хуулийн зохицуулалтууддаа өөрчлөлт оруулах төлөвтэй байна.

Дэлхийн санхүүгийн мэргэжилтнүүд “АНУ найтаахад дэлхий уушигны хатгалгаа тусдаг” гэдэг. Тиймээс АНУ-д санхүүгийн, ялангуяа үл хөдлөх хөрөнгө, орон сууцны зээлийн хямрал нүүрлээд байгаа нь манай оронд хэрхэн нөлөөлж болох нь илэрхий. Манай банкууд орон сууцны зээл олгохоо зогсоогоод байгаа нь үүнтэй холбоотой. Дэлхий томоохон санхүүгийн болоод хүнсний хямралын өмнө ирээд байна уу?