Монгол Улсад тєр, засаг захиргаа байна уу. Олон нийт ард иргэдийн тєлєє vйлчилж чадаж байгаа эсэх нь ганц хоёрхон жишээнээс харагдаж байна. Тухайлбал Дамдинсvрэнгийн гудамжаас Олимпын гудамж хvртэлх 500 орчим метр зам шинээр барьж байгаа юм. Гэтэл зам барих газарт орсон найман айлыг нvvлгэж чадахгvй хоёр жилийн нvvр vзэж байна. Энэ айлуудын байгаа газар нь 200 метр ажээ. Мєн кино vйлдвэрээс цайз зах хvртэлх 0.8 км зам барьж байгаа юм. Уг газарт 10-аад айл байгаа ч бас л жил гаруй хугацаанд нvvлгэж чадахгvй байна. Эдгээр айлууд тус бvр хашаанд байгаа обьектоосоо хамаарч 20-40 сая тєгрєг нэхэж байгаа юм. Зарим нь нэхсэн мєнгє дээр нэмээд амеркийн виз гаргаж єгвєл газраа чєлєєлж єгнє гэсэн болзол тавьж байгаа ажээ. Одоо энэ зам гэхэд, хэцvv шороо манарсан газар болж хувираад байна. Хотын хєгжил, оршин суугчдынхаа эрх ашгийн тєлєє ажиллаж чадахгvй байгаа тєр засаг, хотын захиргааны хэрэг байна уу. Нийслэлийн vе vеийн засаг дарга нар єєрсдєдєє ашигтай зvйл дээр тушаал, шийдвэрээ гаргаж мундагдаад байдаг. Гэтэл хотын хvн ам, хєгжил цэцэглэлтийн тєлєє хуруугаа ч хєдєлгєхийг хvсэхгvй байгаа нь энэ жишээнээс харагдаж байна. дээрх хоёр газар тэр чигээрээ л гэр хороолол байсан. Яагаад хэдхэн айл vлдчихээд хотын захиргааныхан vгэнд нь ороод сууж байгаа нь ойлгомжгvй юм. Зарим эх сурвалж энэ хашааны газрууд нь хотын захиргаанд ажилладаг хvмvvсийнх тул аль болох vнэ хvргэх гээд гvрийгээд байгаа гэж байна.

Нєгєє талаас хvний хувийн ємч байдаг биз. Гэхдээ улсын, ард тvмний эрх ашгийн тєлєє иргэдийн ємчлєлд байгаа хєрєнгийг худалдан авдаг журам гэж бий. Энэ журмыг мєрддєггvй л болохоос биш манайд энэ тухай тодорхой тусгасан хуулийн заалт байгаа. Уг нь улс, хот ємчдєє буцааж авах газар, обьектоо оршин суугч иргэдэд нь нэг жилийн ємнєєс мэдэгдэж ямар гэрээ, журам нєхцєлєєр эргvvлэн худалдаж авах гэж байгаагаа тохирох ёстой байдаг. Гэвч ийм гэрээ хэлцэл санал болгоогvй гэж оршин суугчид нь ярьж байгаа юм. Энд ухаангvй ноёнд ургашгvй албат гэдэг vг яг нийцэж байна.

Манайхаас бусад оронд иргэдийн ємч хєрєнгийг ард тvмэн, олон нийтийн эрх ашгийн тєлєє улсын тусгай хэрэгцээнд худалдан авах журмын дагуу шийдвэрлэдэг. Тєр засаг захиргаанаас тавьж буй санал санаачилгыг биелvvлээгvй иргэнд захиргааны арга хэмжээ авдаг журам байдаг.

Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын зам гэж там болоод удаж байна. Жил болгон зам засварын мєнгє гэж хэд хэдэн тэрбумаар нь Улсын тєсєв, замын сан, хандив, гадаадын зээл тусламж гэсэн эх vvсвэрээс санхvvжилт авдаг. Тэгээд ч сайжирсан зам тийм ч олон биш. Энэ жил нийслэлийн авто замын санд тєвлєрсєн 4.3 тэрбум, улсын тєсвийн 1.7 тэрбум тєгрєгийг авто зам засах, шинээр барихад зарцуулсан юм. Одоо хотын зам засварын ажил дууссан гэж байгаа. Гэтэл хотын зам нь эвдэрхий хэвээр байна. Їvгээр ч зогсохгvй бороонд эвдэрсэн замыг хувийн компаниудын хєрєнгєєр зассан тул Нийслэлийн ИТХ-аар 600 гаруй сая тєгрєг шийдвэрлvvлж байгаа ажээ. Бvр хотын захиргааны байруудын хажуугийн зам нь хvртэл цуурч хагараад эвдэрсэн байдаг. Шударгаар хєдєлмєрлєж байгаа иргэд элдэв янзын татвар тєлсєєр бараа бvтээгдэхvvний vнэ нэмэгдсээр амьдрал нь туйлдаж байна. Гэтэл эрх баригчид нийгэм ард тvмний ємнє ийм тийм ажил хийсэн гээд цаасан дээр тоолж барамгvй баахан том тоо тавиад та бvгдийн татварын мєнгийг ингэж, тэгж зарцуулаад ч бараа бvтээгдэхvvн, тээврийн зардлын vнэ єсчихсєн тул ёстой хvрсэнгvй гээд сууж байдаг болжээ. Үнэн хэрэгтээ татвар тєлєгчид, сонгогч тvмэн хэрхэн амьдралаа залгуулж байгаа нь тэр эрх мэдэлтнvvдэд хамаагvй бололтой.

Ардчилал