Нэмж барьсан давхрыг мансард гэх нь зөв үү?! /Нийтлэл/
Barilga
2019-11-05
Улаанбаатар хотын хавтгай дээвэртэй 5 давхар орон сууцны зарим барилгын дээр давхар нэмж налуу дээвэр хийснийгээ мансардтай барилга гэж албаны хүмүүс хэлж ярих байтугай бичиг баримтандаа тэмдэглэдэг болжээ. Энэ нь мансардын утга учрыг бүрэн ойлгоогүйгээс болсон ташаарал бол уу гэж бодож байна. Барилгын хучилт, дээвэр хоёрын хоорондох адрын хөндийн орон зайг ашиглан өрөө тасалгаа гаргасныг мансард гэж нэрлэдэг.
17 дугаар зууны үед Францын архитектор Ф.Мансарда дээврийн хөндийн хоосон зайг ашиглан өрөө тасалгаа төлөвлөж эхэлснээс хойш энэхүү орон зайг түүний нэрээр “Мансард” гэж дэлхий нийтээр нэрлэж заншжээ. Мансардын өрөө тасалгааны талбай, эзлэхүүн нь дээврийн налуугаар хязгаарлагдан, хүн ажиллах, амьдрах наад захын нөхцлийг хангахад зориулагдах тул доод давхрынхаа хэмжээнээс нилээд бага байдаг. Иймд мансарданд унтлагын өрөө гаргах буюу цөөн хүний ажлын байр, урлангийн өрөө зэргийг төлөвлөж доод давхрынхаа сууцтай дотуурх шатаар холбон нэгдмэл ашиглах нь тохиромжтой байдаг.
Хур тунадас, цас их ордог Европын улсуудад, ялангуяа Скандинавын орнуудад барилгын дээврийг 300-600 хүртэл эгц налуутай хийдэг учраас тэндэхийн барилгуудад мансард өргөн хэрэглэдэг. Дээврийн шувуу нуруу болон мансардны өрөө тасалгааны ханыг мод зэрэг хөнгөн материалаар дулаалгатай хийдэг болохоор галд өртөмтгий байх муу талтай. Манайд мансардны модон хийцэд гал гарч байсан тохиолдол бас бий.
Хуурай уур амьсгалтай /жилд унах дундаж хур тунадас-220 мм/ манай орны хувьд дээврийг өндөрлөж мансард хийх техникийн шаардлага байхгүй. Харин хувийн орон сууцны /хаусны/ дүр төрх, сүр барааг сайжруулах үүднээс өндөр дээвэр хийж мансард гаргах тохиолдол бий. Бид таван давхар барилга дээр давхарлахдаа хана /багана/ босгож айлын сууц /квартира/ барьж байгаа нь мансардны өрөөнийхөөс тэс өөр хийцлэлтэй бөгөөд бүтээцийнх нь ажиллах зарчим ч ялгаатай юм. Дашрамд тэмдэглэхэд хуучин барилга дээр давхар нэмэх нь шинээр барилга барих, түүний зураг төсөл зохиохоос илүү төвөгтэй байдаг болохоор доорхи санамжийг анхаарахад илүүдэхгүй болов уу.
1.Угсармал орон сууцны барилга нь ижил хэмжээтэй хавтгаалжуудыг ирмэгээр нь гагнаж хийсэн хайрцагуудаас бүрэлддэг учраас орон зайн /х, у, z тэнхлэгт/ хэмжээснүүдэд тогтвортой ажилладаг. Үүгээрээ газар хөдлөлийн хүчинд тоосгон барилгаас илүү тэсвэртэй байдаг. Тэгэхдээ орон зайн тогтворжилтонд хавтгаалжуудыг холбосон нарийвчуудын суулгалт, хоорондын гагнаас нь чухал үүрэгтэй. Иймд давхарлахад хавтгаалжийн бат бэхээс гадна тэдгээр холбоос гагнаасуудыг сайтар нягталж шалгасан байвал зохино. Нэмж буй давхартаа хуучин барилгынхтай адил системээр ажиллах бүтээцийг сонгож чадаж байгаа бил үү гэдгээ бодоорой. Одоо барьсаныг харахад төмөр баганат каркас хэрэглэж байна шүү дээ. Түүний уян харимхайн модуль /Е/ төмөр бетон хавтгаалжийнхаас ялгаатай. Үүнээс үүдэн хүчдэлийн тархалт, хуваарилагдалт өөрчлөгдөж аль нэг цэгт хүчдэлийн бөөгнөрөл үүсэхийг үгүйсгэх аргагүй. Энэ бол барилгын бүтээцэд аюултай!
Газар хөдлөлийн долгионы хэлбэлзлийн амплитуд барилгын дээд хэсэгт өөрөөр хэлбэл шинээр нэмсэн давхрын бүтээцэд их байна. Тэгвэл нэмэгдэл давхрын төмөр баганын хөшүүн чанар хэр зэрэг хангалттай вэ гэдгээ шалгахад илүүдэхгүй.
Салхи босоход толгой дээрх бүрх малгай хамгийн түрүүнд хийсдэгийг санаарай.
Машины урдуур хөндлөн гүйгээд эсэн мэнд зам гарвал эрсдэл /риска/ дууссан гэсэн үг. Тэгвэл барилгын ачаалал буюу хүчний үйлчлэл байнга байсаар байдаг, газар хөдлөлийн хүч хэзээ ч хэдэн удаа давтагдаж магадгүй болохоор барилгын зураг төсөл зохиох, барилга барихад аз туршсан эрсдэл байж болдоггүйг залуу инженерүүдэд анхааруулъя.
2.Барилгыг давхарлахад ачаалал урьдахаасаа нэмэгдэнэ. Энерги устаж алга болдоггүйн адил ачаалал хаашаа ч алга болохгүй. Ачаа нэмэгдсэн үед барилгын доорхи ул хөрс болон бүтээцийн ямар цэгт хүчдэл бөөгнөрч аюултай орчин үүсэх вэ гэдгийг зураг төсөлчид урьдчилан мэдэрч шаардлагатай арга хэмжээг авч байвал зохино. 3 дугаар хорооллын үйлчилгээний төвийн зарим барилгыг давхарлахад 9 м алгаслалтай баганан дээр 50 тн ачаа нэмэгдэхээр байлаа!!!
3.Барилгын доод давхруудад хүн амьдарч байхад дээр нь барилга угсралтын ажил гүйцэтгэхэд хөдөлмөр-хамгаалал, аюулгүй ажиллагааны дээд зэргийн анхаарал болгоомжлол, сахилга бат, ажлын дэглэм баримтлах ёстой. Таван давхрын дээрээс 1-2 кг жинтэй хэлтэрхий тоосго унахдаа хүний толгойны түвшинд хүрэхэд хурдатгал нь бараг чөлөөт уналтынхтай ойртож очно гэдэг ямар их уршигтайг анхаараарай. Оршин суугчдын 75 хувь нь сууцныхаа дээр давхар нэмэхийг зөвшөөрч гарын үсгээ өгсөн гэдэг бол аюул учирсан ч гомдолгүй гэсэн баталгаа биш шүү.
4.Барилгын халаалт, ус түгээгүүр, цахилгаан хангамжийн хэмжээс одоо байгаа барилгынхаа хүч чадалд тохируулан сонгосон байдаг учир давхар нэмэхдээ яндан хоолой, цахилгааны утасны хөндлөн огтлол, усны даралт зэрэг нь хэрхэн өөрчлөгдөхийг сайтар нягталж хуучин ба шинэ хэсэгт хүмүүсийн амьдрах нөхцлийг жигд хангах шаардлагатай.
Зөвлөх инженер Ч.ШУУШИНГАА