40 мянган орон сууц хөтөлбөрийн хүрээнд барих орон сууцыг иргэдэд урт хугацааны зээлээр өгнө. Энэ зээлийг банк олгоно. Гэтэл 10 жилийн хугацаанд юу ч болоо билээ, зээл авсан иргэн төлбөрийн чадваргүй болчихвол яах вэ хэмээн банкныхан болгоомжилж байгаа. Учир нь ийм асуудлыг зохицуулах хууль журам байхгүй.
Тэгвэл Барилга, Хот байгуулалтын яамнаас хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, зохицуулахтай холбоотой таван хуулийн төсөл боловсруулж эхэлжээ. Үл хөдлөх хөрөнгө барьцаалах тухай хуулийн төслийг УИХ-ын хаврын чуулганаар хэлэлцүүлэхээр өргөн барьжээ.
Дараа нь Үл хөдлөх хөрөнгийн даатгал, Үл хөдлөх хөрөнгийн итгэмжлэлийн тухай болон Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуулийн төслийг өргөн барихаар боловсруулж байгаа аж. Эдгээр хууль батлагдан, хэрэгжсэнээр банкууд барьцааны хөрөнгөө алдахаас, иргэд зээлээ үргэлжлүүэлн төлөх чадваргүй болбол өмнө нь төлсөн мөнгөө буцаан авах гэх мэт олон асуудлыг зохицуулах боломж бүрдэх юм.
Капитрон бакны төлөөлөгч Эрдэнэцэцэг Бага дунд орлоготой өрх зээл төлөх чадваргүй. Бид эмнэлгийн ажилтнуудын цалинг судалж үзлээ. Жилийн нэг хувийн хүүтэй, 8-9 сая төгрөгийн зээл олгоход 10 жилд төлж хүчрэхгүй юм билээ. Азийн хөгжлийн банкны орон сууцны зээл анх бас л бага, дунд орлоготой, залуу гэр бүлд зориулагдана гэж байсан. Ийм хүмүүс зээл авах, төлөх чадваргүй, бизнес хийдэг, байнгын тодорхой орлоготой хүмүүс л зээл авч байгаа. “40 мянган орон сууц” хөтөлбөр иймэрхүү байдлаар замхрах вий дээ. Энэ хөтөлбөрийн хүрээнд барих барилгын чанарт хяналт тавих болможийг банкныханд олгох хэрэгтэй.
Үл хөдлөх хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн газрын дарга Д.Долгормаа Банкууд зээл олгохдоо иргэдийн хөрөнгийг үнэлүүлдэг. Энэ нь хууль бус. Үүнийг цэгцлэх ёстой. Банкны зээлийн эдийн засагч нь зээл хүссэн хүний хөрөнгийг үнэлээд, тохирсон зээл олгох ёстой байтал хариуцлагаас мултрахын тулд үнэлгээний өөр газраар үйлчлүүлдэг.
Хаан банкны төлөөлөгч: Үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийн хураамжийг багасгах шаардлагатай. Хүмүүс орон сууцны зээл авах гээд хөөцөлдөхөд тооцоологдоогүй зардал багагүй гарч иргэдийг чирэгдүүлдэг.
Монгол Шуудан бакны төлөөлөгч Эрдэнэжаргал 40 мянган орон сууц хөтөлбөрийн хүрээнд хүмүүст наалдацтай ажил хийж эхлээгүй байна. Орон сууц барьж байгаа технологи нь муу, өртөг өндөр, Барилгад газрын үнэ шингэснээс хэт өндөр үнэтэй худалддаг. Тиймээс газрын үнийг хөөрөгдөхгүй байхад анхаарах хэрэгтэй.
Байгууллагууд ажилтнаа орон сууцтай болгоход анхаарч, баталгаа гарган өгч, зээлийг нь төлөлцмөөр байгаа юм. Үл хөдлөх хөрөнгийн даатгалын хууль, Моргейжийн хуулийг эртхэн батлах шаардлагатай. Удаад байвал газар, орон сууцны үнийн хөөрөгдөл бий болно. Хүмүүс хүүгүй зээл авах, төрийн албан хаагчдад төрөөс хөнгөлөлт үзүүлж, орон сууцтай болгох гэж байгаа мэт ойлголттой болчихож. Үүнээс болоод Азийн Хөгжлийн банкны орон сууцны зээл авахаа больсон шүү дээ.