Нийслэлийн есєн дvvрэгт барилгын 1132 байгууллага, аж ахуйн нэгж vйл ажиллагаагаа явуулдаг. Эдгээр байгууллага нь ажилчдынхаа хєдєлмєрийн аюулгvй байдлыг хангаагvйгээс єдєр алгасахгvй vйлдвэрлэлийн осол гарч амиа алдагсдын тоо эрс нэмэгдэж байна. Энэ оны эхний есєн сарын дvн мэдээнээс vзэхэд золгvй байдлаар 170 гаруй хvн амиа алджээ. Yvний олонхи хувь нь хєдєлмєрийн аюулгvй байдлаа хангуулж чадаагvйгээс барилга дээрээс унаж нас барсан аж. НМХГ-аас барилгын салбарт аттестатчилал явуулж байгаа. Єдгєє аттестатчилалд барилгын салбарт vйл ажиллагаа явуулж байгаа 454 аж ахуйн нэгж, байгууллагын 847 ажлын байр 19962 албан хаагч хамрагдаад байгаа аж. Єєрєєр хэлбэл, барилга угсралтын тусгай зєвшєєрєлтэй байгууллагын 40 хувийг хамруулсан байна. Ингэхдээ улсын байцаагчид шинээр баригдаж буй барилгын обьект, ахуйн байр, ажилчдын хоолын газар, албан контор зэрэг ажлын байрт нэг бvрээр нь шалгаж, дvгнэлт хийжээ. Аттестатчилалд хамрагдсан байгууллагын дийлэнх буюу 56 хувь нь хангалтгvй vнэлгээ авсан байна.

Манай улсад барилгын салбарт байгаа ажилчдын олонхи нь хятад иргэд. Гэтэл хятад ажилчид монгол ажилчдыг туслах ажилтнаараа авч “боол” болгож байна. Тэд монгол ажилчдыг туслахаар ажиллуулахдаа хєдєлмєрийн гэрээ байгуулахгvй, ажлын тусгай хувцас, хамгаалах хэрэгсэл /дуулга, хошуувч, євдгєвч/ єгєхгvй, халуун хоол цайгаар хангадаггvй. Єдрийн едєє л 5-10 мянган тєгрєгєєр цалинжуулдаг байна. Аттестатчилалын vеэр ийм зєрчлийг олон байгууллагаас илрvvлжээ. Нєгєє талаар монгол ажилчид тавьж олгосон ажлын тусгай хувцас, хэрэглэлийг зєв, бvрэн ємсч хэрэглээгvйгээс осолдох нь их байна. Ажлын байрны нєхцєлєєс хамааруулан 454 байгууллагын ажиллагсдын дєнгєж 27 хувь нь л ажлын тусгай хувцас, хамгаалах хэрэгслээр хангагдсан байжээ.

Саяхан Сонгинохайрхан дvvрэгт замын хажууд кран унасан. Азаар хvний амь эрсдээгvй. Ємнє нь, ийм явдал гарч хvний амь эрсдсэн тохиолдол ч нийслэлд гарсан билээ. Шинээр барилга барьж байгаа барилгын компаниуд наад зах нь єргєх кранаа зєв байрлуулахгvй байгаа нь осол гаргахад нєлєєлж байна. Кранаа зєв байрлуулах тухай барилгын тухай дvрэм, журамд заасан байгаа ч vvнийг тэр бvр хэрэгжvvлдэггvй байна. Жишээ нь, Баянгол дvvрэг, баруун дєрвєн замд баригдаж байгаа “Макс продакшн”-ы захиалгат барилга, мєн тус дvvргийн гуравдугаар хороололд баригдаж байгаа орон сууцны барилга зэргийг дурьдаж болно. Шинээр баригдаж байгаа эдгээр барилгын краны сум нь бусад байгууллага, орон сууц, явган хvний зам, машин дээгvvр гарсан. Баянзvрх дvvрэгт иргэн Нямсvрэнгийн барьж буй барилгын талбай нь хажуугаараа хvн явах бvv хэл барилгын материал хураах талбайгvй байгаа зэрэг ноцтой зєрчилтэй байна.

Орос, Япон, Солонгос барилгын компаниудын ажилчдын ахуйн байр нь дулаан, цэвэр, тохилог гэж жигтэйхэн байдаг гэнэ. Гэтэл хятад ажилчдынх гахай, нохойн хороотой адилхан. Зарим нь бvр тvvнээс ч долоон дор. Хоол унд, ор дэрний хэрэглэл, хог новш юу байдаг юм бvгд холилдсон байсан аж. Хэрэглэсэн бохир усаа зориулалтын газар асгадаггvй, єрєє тасалгаа, vvдэндээ асгадаг. Бие засах газаргvй зэрэг зєрчил их байжээ.

Ажлын байранд гарч болох эрсдлийг тооцдоггvйгээс осол их гардаг

Баянзvрх дvvргийн зургадугаар хороонд “Дvнжингарав” худалдааны тєвийн барилга дээр ажилладаг туслах ажилтан 27 настай эмэгтэй Э ажлаа хийж байгаад таван давхрын лифтний нvхэнд унаж бэртсэн осол гурав хоногийн ємнє гарчээ. Энэ нь барилгын байгууллагын удирдлагууд ажлын байранд гарч болох эрсдлийг тооцдоггvй, єндєр барилгуудын лифтний хонгил, салхивчны нvхэнд хаалт, хашилт, дохио санамж тавьдаггvй бvгд онгорхой байдаг. Гадна засал буюу єндєрт ажиллагсад хамгаалалтын тор, хаалтгvй нєхцєлд хамгаалах хэрэгсэлгvй амь дvйн ажилладаг байна. Yvнээс болж осол vйлдвэрлэлийн осол гарч ажилчид амь нас, эрvvл мэндээрээ хохирох нь энvvхэнд. Шалгалтад хамрагдсан байгууллагуудад сvvлийн 3-4 жилд 61 vйлдвэрлэлийн осол гарснаас 80 хувьд нь хvний амь vрэгдсэн байна.

Шалгалтаар удаа дараа осол гаргасан, гаргасан зєрчилдєє дvгнэлт хийж ажиллаагvй, дахин осол гаргах хэмжээнд байсан Оросын хєрєнгє оруулалттай “Макадам” компанийн барилгын тусгай зєвшєєрлийн эрхийг тvтгэлзvvлэх санал холбогдох байгууллагад тавьжээ. Барилгын аюулгvй хамгаалалтын бvсийн стандарт нормыг зєрчсєн, барилга барих газрын зєвшєєрєл хvчингvй болсон, барилгын гадна талаар ажилчид бvv хэл иргэд явахад осолд єртєх аюултай байсан Баянзvрх дvvрэгт иргэн Нямсvрэнгийн бариулж байсан барилгын ажлыг тvр зогсоож, барилгын гадна талаар саравч хийлгvvлэх арга хэмжээ авсан байна. Энэ мэтчилэн ноцтой зєрчил дутагдалтай байсан 70 аж ахуйн нэгж, байгууллагад улсын байцаагчийн хугацаатай vvрэг єгч, эргээд биелэлтийг нь шалгахаар болжээ.

Барилгын салбарын хєдєлмєрийн аюулгvй байдлын талаар НМХГ-ын Хєдєлмєрийн хяналтын улсын ахлах байцаагч Л.Ургамал ийн ярилаа.

 -Манайхаас шинээр баригдаж байгаа барилгад шалгалт хийж байгаа боловч барилгын vйлдвэрлэл эрс нэмэгдэж байгаа учраас ослын тоо буурахгvй байна. Гарч буй ослын ихэнх нь хєдєлмєрийн аюулгvй байдал хангаагvйгээс болж байгаа юм. Тиймээс энэ асуудалд барилга угсралтын ажил хийх тусгай зєвшєєрєл олгохоос эхлээд тухайн барилгыг ашиглалтад хvлээж авах хvртэл мэргэжлийн холбогдох байгууллагууд харилцан уялдаатай ажиллах хэрэгтэй байна. Зарим дvрэм, журам, хуульд єєрчлєлт оруулж, шийдвэртэй арга хэмжээ авахгvй бол хєдєлмєрийн хяналтын хэдэн байцаагчид хэчнээн шалгаад ч нэмэр болохгvй байгаа. Нєгєє талаар барилга барих газрыг хэт замбараагvй олгосноос барилгын ажилчид тєдийгvй гудамж, замаар зорчих энгийн иргэд машин техник, албан байгууллагын гаднах талбай аюулын бvсэд орж байна. Ийм байдал нь осол гарахад ч нєлєєлж байгаа юм. Хєдєлмєрийн хяналтын улсын байцаагчид очиж шалгахад газрын болон барилга барих зєвшєєрєл аль хэдийнэ олгогдсон байдаг. Тиймээс тvр хугацаагаар зогсоох “саравч хаалт хий” гэж л ажлыг нь хязгаарлахаас єєр ямар ч арга хэмжээ авч чаддаггvй гэлээ.