Монгол үндэстний уран барилгын нэгэн гайхамшигтай дурсгал болсон Богд хааны ордон музейн урд хэсгийг сэргээн засварлах ажил жил гаруй үргэлжилж, өчигдөр Музейн удирдлагад хүлээлгэн өглөө. Өнгөрөгч оны тавдугаар сарын 27-нд БСШУЯ-аас БНХАУ-ын Түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг эрхлэх газартай хийсэн хэлэлцээрийн дагуу тус улсын буцалтгүй тусламжаар засварлажээ.

Гэрээ ёсоор зургаан сая юань төсөвлөснөөс урьдчилсан тооцоогоор 6.5 сая гаруй юань буюу тэрбум орчим төгрөг  зарцуулсан байна. Энх-Амгалангийн хаалга, Асарт хаалганууд, Халхавч хаалга буюу Ямпай, зочдыг угтах талбай зэргийг гоёжээ. Ордон музейг хүлээн авах ёслолын үеэр “Дөчин жил их засвар хийгээгүй музейн хаалга нурж унахад хүрээд байсныг сэргээсэн нь цагаа олсон ажил болсон” хэмээн музейн дарга Д.Мягмардорж өгүүллээ.

VIII Богд Жавзандамба хутагтын 1893 онд суурийг нь тавьсан Ногоон ордныг 1926 онд түүх, археологийн үзмэр бүхий үндэсний анхны музей болгосон аж. Өдгөө улсын хамгаалалтад байдаг Богд хааны ордон музей нь зуны мөргөлийн сүм, өвлийн ордон гэсэн хоёр үндсэн хэсэгтэй, цутгамал бурхад, торгон зураг, шороон будаг, цаасан шуумал болон VIII Богд Жавзандамба болон түүний хатан Дондогдуламын өмсч, эдэлж хэрэглэж байсан дээл хувцас, эдлэл хэрэглэл зэрэг түүхэн үзмэртэй.

Дэлхий анхаарсан музей

Богд хааны Ногоон ордныг Монгол Төвдийн соёлын чиг хандлагыг эртний Хятадын уран барилгын арга барилтай хослуулан арван жилийн турш бүтээжээ. Түүнээс хойш 114 жил үндсэн өнгө төрхөө хадгалсан тул Ногоон ордон Чин улсын үеийн уран барилга, архитекторын хэв шинжийг хадгалсан байдаг. Тиймээс ч шинжлэх ухаан болон судалгааны өндөр үнэ цэнтэй Богд хааны Ногоон ордныг 1996 онд Дэлхийн хөшөө дурсгалын сан “Аюулд нэрвэгдэж буй 100 дурсгалын жагсаалт”-д бүртгэсэн байна. Улмаар уг сангийн санхүүжилтээр 2003, 2005 онд Номын сангийн сүм, Найдангийн сүмийг сэргээн засварласан аж.

Хятад “аврагчдыг“ шагналаа

Богд хааны Ногоон ордныг хүлээн авах ёслолын үеэр БНХАУ-ын Түүх, соёлын дурсгалыг эрхлэх газрын дарга Хао Вэй Донг соёлын тэргүүний ажилтан цол тэмдгээр,  төслийн удирдагч Ян Бо, төслийн архитекторч Мо Ту нарыг БСШУЯ-ны жуух бичгээр тус тус шагнаж, БНХАУ-ын Ши Ан хотын Түүх, соёлын дурсгалт зүйлийг сэргээн засварлах төвийн хамт олонд өргөмжлөл гардууллаа.