Шинэчилэн найруулсан “Барилгын тухай монгол улсын хууль “2008 онд батлагдсан. Хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 1- т ..” барилгын материалын үйлдвэрлэлийг тусгай зөвшөөрлийн үндсэн дээр эрхэлнэ.” гэж заасны дагуу 2009 оноос барилгын материал үйлдвэрлэгчид тусгай зөвшөөрлөөр үйл ажиллагаа явуулах боллоо.
Барилгын тухай монгол улсын хуулинд барилгын материалын , бүтээгдэхүүний талаар дараахи заалтууд тусгагдсан.
1/ 11 дүгээр зүйл: Барилгын материал, бүтээгдэхүүнд тавих шаардлагыг дараахи байдлаар тусгасан байна.
2/ 16 дугаар зүйл: Барилгын ажил гүйцэтгэгчийн эрх , үүрэг
16.3 Барилга байгууламж барих, шинэчлэх, өргөтгөх, засварлах ажилд олон улсын болон үндэсний стандартын шаардлага хангаагүй , гарал үүсэл, тохирлын гэрчилгээгүй, материал, эдлэхүүн хэрэглэхийг хориглоно.
16.4 Байгаль, цаг уурын нөхцөлд тохирох нь батлагдаагүй импортын материал, эдлэхүүн хэрэглэхийг хориглоно.
16.5 Импортын барилгын материал гарал үүсэл, тохирлын гэрчилгээтэй байна.
3/ 18 дугаар зүйл: Барилгын материал үйлдвэрлэгчийн эрх, үүрэг
18.1Барилгын материал үйлдвэрлэх тусгай зөвшөөрөл бүхий этгээд нь бусад хууль тогтоомжид зааснаас гадна дараахь эрх, үүрэгтэй
18.1.1 барилгын норм, дүрэм, стандарт, зураг төслийн шаардлага бүрэн хангасан бүтээгдэхүүн, эдлэхүүнийг үйлдвэрлэх
18.1.2 Ашигт малтмалын тухай хуульд заасан журмын дагуу барилгын материалын үйлдвэрлэлд хэрэглэх түгээмэл тархацтай ашигт малтмалыг олборлох, боловсруулах, орд газрыг аштглах
18.1.3 Хууль тогтоомжид заасны дагуу орд газрын ашиглалтын явцад нөхөн сэргээлт хийх
18.1.4 Үйлдвэрлэсэн барилгын материал, бүтээгдэхүүнийхээ чанарт баталгаа өгөх
18.1.5 Барилгын материал, түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг итгэмжлэгдсэн сорилт туршилтад тогтмол хамруулан технологийн заавар боловсруулж, тохирлын гэрчилгээ авсан байх
18.1.6 Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийхээ чанарын үндсэн үзүүлэлтийг тодорхойлох лабораторитой байх
18.1.7 Итгэмжлэгдсэн лабораторийн дүгнэлтийг үндэслэн барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас эрх олгосны дагуу шинэ материал, хийц эдлэхүүнийг үйлдвэрлэж, туршилтын журмаар хэрэглэх
4/ 26 дугаар зүйл: Барилгын тухай хууль тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага.
26.1 Барилгын тухай хууль тогтоомж зөрчсөн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээргүй бол шүүгч, барилгын техникийн хяналтын улсын байцаагч дор дурдсан хариуцлага хүлээлгэнэ:
26.1……..тусгай зөвшөөрөлгүйгээр…….барилгын материал үйлдвэрлэл……эрхэлсэн иргэнийг 500000-1000000 хүртэл, хуулийн этгээдийг 2,000,000-4,000,000 хүртэл төгрөгөөр торгож, зөвшөөрөлгүйгээр барьсан барилгыг буулгах, газрыг нөхөн сэргээхэд гарах зардлыг буруутай этгээдээр төлүүлэх:
26.1.2 энэ хуулийн 10,11, 12, 16,,17,18,22 дугаар зүйл 9.1.1, 9.1.3, 9.1.4, 9.1.5, 13.2, 13.5, 14.1, 14.8, 15.1-д заасан журмыг зөрчсөн иргэнийг 250,000-500,000, хуулийн этгээдийг 1,000,000-2,000,000 хүртэл төгрөгөөр торгоно гэж тус тус заасан.
2008 оны эцсийн байдлаар барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхэлж байгаа 400 гаруй аж ахуйн нэгжийн мэдээлэл байгаагаас 164 нь зохих журмын дагуу үйлдвэрлэл эрхлэх технологийн заавраа боловсруулан БХБНААҮТ-д бүртгүүлсэн байна. Энэ нь БМҮ -ийн дөнгөж 40 гаруй хувийг эзэлж байгаа юм.
Барилгын тухай /шинэчилэн найруулсан/ Монгол Улсын хуулид нийцүүлэн “Барилгын ажил, үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрөл олгох журам”-ын төсөлд барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхлэх тусгай зөвшөөрөл олгох талаар тусгаж БХБСайдын тушаалаар батлагдсан ажлын хэсэг болон Тусгай зөвөөшөрөл олгох урьдчилсан дүгнэлт гаргах комиссын хурлаар хэлэлцүүлэгдэн 2009 оноос дагаж мөрдөхөөр болоод байна.
Уг журмын төсөлд барилгын материал, бүтээц, эдлэхүүний үйлдвэрлэл эрхлэх ажлын хүрээнд тавигдах суурь нөхцөл, шаардлагыг доор дурдсанаар тусгасан. Үүнд:
1. Үйлдвэрлэл эрхлэгч нь аж ахуйн нэгж, хуулийн этгээд байх
2. Хүний амь нас ,эрүүл мэнд, байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй , стандарт, зураг төслийн чанарын шаардлага хангасан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл явуулах, эрүүл ахуй, хөдөлмөр хамгаалалын шаардлага хангасан ажлын байртай байх / түрээсийн бол гэрээтэй байна /,
3. Түүхий эд материал , бэлэн бүтээгдэхүүнд итгэмжлэгдсэн сорилтын лабораторийн дүгнэлт гаргуулсан, материал, түлш, эрчим хүч, усны нөөцийг хэмнэлттэй ашиглах нөхцлийг бүрдүүлсэн технологийн заавар боловсруулж, бүртгүүлсэн байх
4. Бүтээгдэхүүндээ тохирлын гэрчилгээ авсан байх
5. Карьер, түүхий эдийн орд эзэмшдэг бол уулын ажлын төлөвлөгөө батлуулсан, байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээ хийлгэсэн байх
6. Үндсэн түүхий эд болон бүтээгдэхүүнийхээ үндсэн үзүүлэлтийг тодорхойлох өөрийн лабораторитой, гарал үүсэл, чанарыг баталгаажуулсан паспорт, батламжтай байх
7. Чанарын шаардлага хангасан зориулалтын сав, баглаа боодол, хаяг, шошго, тавиур, чингэлэгтэй байх
8. Барилгын материалын болон бусад төрлийн инженерийн мэргэжилтэй, барилгын салбарт ажилласантуршлагатай тухайн ажлыг гүйцэтгэх хүрэлцэхүйц тооны ИТА, мэргэжилтэй ажилчидтай байх
9. Технологийн иж бүрэн тоног төхөөрөмжтэй байх ба эдгээр нь хүрээлэн буй байгаль орчин, хүний биед сөрөг нөлөөгүй , хог хаягдал, бохирдолгүй байх
10. Түүхий эд материал, бэлэн бүтээгдэхүүний техникийн шаардлагын болон турших аргын стандарт, холбогдох норматив техникийн баримт бичгийн бүрдэлтэй байна.
Иймд барилгын материал үйлдвэрлэгчид дээрхи шаардлагуудыг ханган тусгай зөвшөөрөл авах бэлтгэлээ хийж байх нь зүйтэй байна.