Гурван зүсэм хорогдчихсон талханд бид бүтэн талхны үнэ төлж амьдарч байгаа нь хэр шударга вэ.  Зах зээлийн зарчимд шулах гэх утгыг хэрэглэхээ болиод уг нь удаж байгаа гэж боддог юмсан. Түүний оронд шударга хэмээх үг социализмын үеийнхээсээ зэрэг дэвшин гарч ирсэн. Гэтэл Монгол оронд аягахан хусмыг харсаар байтал тогоо хусам хэмээгээд, төдий хэрийн үнэ хүргэн зарж байна. Үүний хамгийн тод жишээг энд баримт түшин өгүүлэхийг зорилоо.

Барилгын компаниуд худалдан авагчдыг хулхидаж, илүү мөнгө луйварддаг болох нь нотлогдов. Өмнө нь орон сууц худалдахдаа талбайн хэмжээг илүү, дутуу тооцдог талаарх гомдол, хардлага бишгүй л гарсан. Тэр тоолондоо "Яль шалихгүй хэмжээсийн төлөө яршиг даа, төвөг" гээд зарга заалхайнхаа жолоог татчихдаг. Тэгвэл тэгэмгүй юм байна, та минь. Орон сууцны үнэ өртгийг тогтоохдоо нэг метр тутмын ханшаар тооцдог жишиг бий. Талбай томсох тусам үнэ нэмэгдэнэ. Өнөөдөр байрны нэг метр квадрат талбай дунджаар 400-450 ам.доллараар үнэлэгдэж буй.

Гэтэл өнөөх барилгын компаниуд байраа худалдахдаа метр квадратаа тав, арваар нь нэмээд туучихдаг ажээ. Туул голын эрэг дагуу аялал жуулчлалын үйл ажиллагаа эрхэлнэ гэж зөвшөөрөл авчихаад орон сууцны барилга барьж увайгүйтсэн "Бөхбат" гэх барилгын компани иргэдийг дээрхийн адил мэхэлжээ. Төр засгийн хулхин дээр хүртэл сарнай ургуулж чадсан хойно иргэдийг хэдэн алд талбайгаар молигодоход ядах юмгүй байсан биз. Манай сонины сэтгүүлч тус компанийн захиралтай уулзаж, зориулалтыг нь өөрчлөн ашиглаж буй газрынх нь тухай лавлахад "Зөвшөөрөлтэй газар дээрээ юу барих нь миний дур" гэж хариулсан. Тэгвэл улам нарийссан луйврынх нь булхайг энд дэлгэе.

Баянгол дүүргийн XI хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах нийтийн орон сууцны 77-1 дүгээр байрны 60 тоот хоёр өрөө байрны эзэн орон сууцныхаа талбайг Улсын мэргэжлийн хяналтын газраас хэмжүүлсэн байна. Гэтэл худалдаж авсан хэмжээ бүхий талбайнаас таван м2 талбай сох дутуу байх нь тэр ээ. Таван м2 талбай гэдэг бол хоёр сая гаруй төгрөг гэсэн үг. Бүр тодорхой хэлбэл, "Бөхбат" компани худалдан авагчаасаа хоёр сая төгрөг залилж авчээ. Гэхдээ зөвхөн нэг худалдан авагчаасаа бус, 76 иргэнээс шүү. Юу гэвэл, тус орон сууцны барилга нь 76 айлынх аж. Үүнтэй маргах аргагүй баримтыг дээр дэлгэв.

Улсын   мэргэжлийн хяналтын газрын хот байгуулалтын хяналтын улсын ахлах байцаагч Ж.Нэргүй гарын үсэг зурсан баримт дээр тус хоёр өрөө байрны талбайг 65.72 м2 гэж бичжээ. Гэтэл худалдан авагчийн мөнгө төлсөн гэрээнд тусгагдсанаар бол орон сууцны талбай 70.7 м2. Чухам аль нь үнэн бэ. Улсын ахлах байцаагч Монгол Улсын Дэд бүтцийн сайдын 2001 оны 190 дүгээр тушаалаар батлагдсан "Орон сууцны барилгын зураг төсөл төлөвлөх норм ба дүрэм", мөн "Орон сууц, нийтийн байрны сууцны талбай, өрөө тасалгааны ашигтай талбай, барилгын эзэлхүүн, барилгажих талбай, барилгын давхрыг тооцох дүрэм"-ийн заалтын дагуу хэмжсэн гэж өөрийн дүгнэлтээ баталж. Харин "Бөхбат" компани болохоор орон сууцаа 70.7 м2 талбайтай гээд м2 тутмыг 420 ам.доллараар үнэлэн, 29.694 ам.доллар худалдан авагчаас авчихаж.

Мэдээж ихэнх уншигч мэргэжлийн хүний хийсэн хэмжилтэд итгэж буй биз ээ. Тэр тохиолдолд орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээндээ "Орон сууцыг иж бүрэн хүлээлгэн өгөх үүрэг хүлээнэ" гэж дурьдсан "Бөхбат" компани тус гэрээгээ хөсөрдүүлсэн болж таарна. Бүтэн гэж хэлээд дутуу барилга худалдчихсан нь илэрхий болно. "Тун тунгаар уудалсаар тогоо дүүргэдэг" ийм луйвраар хөлжигсөд "Бөхбат" компанийн жишээгээр дуусахгүй. Барилгын бараг л бүх компани гурван зүсэм дутуу талхаа бүтэн талхны үнээр иргэдэд зарж, ашгаар нь хөлжиж суудаг байх нь.

“SOCIAL MIRROR”