Монгол Улсын төр, засгийн дунд, дээд шатны байгууллага болох Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч, тохируулагч агентлаг, яам, аймгийн Засаг даргын Тамгын газарт тендер гэсэн нэр томъёо хэрэглэгдээд даруй арав гаруй жил болжээ. Энэ хугацаанд зөвхөн тендерээр мэргэшсэн албан хаагч, түүнийг орой дээрээ шүтээн мэт залсан эрхмүүд олон болж, энэ тухай УИХ, Засгийн газрын түвшинд яригдаж, хэлцэгддэг ч нэг мөр болсон нь өнөө хэр үгүй. Тендер буюу сонгон шалгаруулалт гэх энэ нэр зарим нэгнийгхэдэн саяас олон арван тэрбум төгрөг болж харагдан толгойг нь эргүүлж, түүнийхээ хэрээр амьдрал ахуйг нь өөд нь суга татдаг болсон гэхэд хилсдэхгүй. Саяхан даа, Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баттулга амралтын өдрүүдээр салбарынхаа ажилтай танилцсан. Энэ үеэр салбарынхан нь тендерийн асуудлыг нэг тийш нь цэгцлэхийг сайдаасаа аминчлан гуйж байхав дээ.

Төндерээр мэргэшсэн албан тушаалтан түүнийг тойрон хүрээлэгчдийн арга нь улам нарийсч дэлхийд алдартай Сицилийн мафийнханаас ч илүүтэй нарийн зохион байгуулалтад шилжсэн байна. Тендер зарлан хэрхэн мөнгө босгодог, сонгон шалгаруулах нэрийн дор зохион байгуулалтад орж улсын сан хөмрөг, татвар төлөгчдийн мөнгийг хэрхэн хувьдаа завшдаг, хувааж иддэгийг нь цухас дурдая. ИНЕГ-аас хэдэн жилийн өмнө "Өмнөговь аймгийн Даланзадгад дахь нисэх онгоц хөөрч, буух хатуу хучилттай зурвасын ажил" нэртэй тендер зарлажээ. 2.2 км-ын урттай, 30 метрийн өргөнтэй зурвасын ажлын 6.5 тэрбум төгрөгийн тендерт зам барилгын салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг "Очир төв" ХХК, "Эрдэнэ зам" ТӨУҮГ, "Цатахолдинг", "Жэ-Чин", "Монголын торгоны зам", "Хурдны зам" гэсэн 6-7 компани оролцсон байна. Үүний дагуу ИНЕГ-аас үнэлгээний хэсэг ажилласан аж. Үнэлгээний хэсгийг ИНЕГ-ын тухайн үеийн Санхүү, эдийн засгийн хэлтсийн барилгын захиалагч, хөрөнгө оруулалтын тэсгийн дарга Ц.Болдбаатар ахалж "Монголын торгоны зам" хэмээх компанийг шалгаруулж яам хоорондын тендерийн хуралд оруулан улмаар 20.45 цагт 4-9/2714 тоот зөвлөмж гаргуулсан байх юм. Эндээс тендерийн ид шидийн гайхамшгийг харж болно.

Яам хоорондын тендерийн хурал 17.30 цагт эхлээд Сангийн яам 21.00-22.00 цагийн хооронд ажиллаж албан бичиг, зөвлөмж гаргасан байна. Хамгийн эмгэнэлтэй нь Монголын авто замын салбарт нэг ч км зам тавьж үзээгүй "Монголын торгоны зам" компанийг шалгаруулж бусдын нүдийг орой дээр нь гаргах нь тэр. Улмаар шалгарсан компани хурал болсны маргааш ИНЕГ-тай гэрээ байгуулан урьдчилгаа болох 500 сая төгрөгөө авчээ. "Монголын торгоны зам" компани тухайн үедээ бараг л цаасан дээр нэртэй ганц нэгхэн гишүүнтэй, нэг ч техник хэрэгсэлгүйг нь мэдсээр байж Ц.Болдбаатар даргатай үнэлгээний хэсгийнхэн тэднийг шалгаруулав. Үүний дараа "Эрдэнэ зам" ХХК ИНЕГ-ын шүүхэд өгч, "Хурдны зам" ХХК Яам дундын тендерийн хороог Чингэлтэйн шүүхэд өгснөөр асуудал эхэлсэн түүхтэй. Чингэлтэй дүүргийн шүүх тендерийг хүчингүй болгов. Ингэж Өмнөговийн тендерийн булхай илэрч ИНЕГ "Хурдны зам" ХХК-тай гэрээ хийж ажил   эхэлсэн аж. "Хурдны зам" компанийг ажилдаа ортол тендерийн үнэлгээний хэсгийн хорооны гишүүдийн булхай, луйвар цухуйж эхлэв. Нисэх буудлаас 28 км-ын зайтай газарт карьер гарган шороо зөөхөөр тендерийн материалд тусгасан байна.

Гэтэл тус газрын шороо нь таарахгүй байсан учир "Хурдны зам"-ынхан хажууханд нь байх карьераас шороо авч ашиглав. Ажлын дундуур Ц.Болдбаатар дарга тухайн үеийн ЗТАЖЯ-Тээврийн газрын орлогч дарга Наранпүрэвийн хамт очиж танил-цан ажил хэвийн байна гэж дүгнэсэн байна. Гэтэл Ц.Болдбаатар дарга Авто замын хяналт үнэлгээний лабораторид хаанаас авсан нь мэдэгдэхгүй таван кг шороог өгч шинжлүүлэн шаардлагад тэнцэхгүй хэмээн "Хурдны зам" ХХК-ийн ажлыг хоёр cap гаруй зогсоожээ. Дахин ИНЕГ-аас УМХГ-т хүсэлт тавьж "Хурдны зам" компанид шалгалт хийснээр тендерийн ажил үргэлжилсэн байна. Энэ бүхнээс харахад тендерийн цаана мөнгө босгох, ашиг олох гэсэн сонирхол байсан юм. Үүгээр ч зогсохгүй тендерийн материалд илүү зардал, хөрөнгө тусгаж түүнийгээ өөрсдийн сонгосон, лоббидсон компаниараа дамжуулан гаргаж авдаг байсан нь Өмнөговийн тендерийн будлиан харуулдаг. Хэлтэй амтай эхэлсэн Өмнөговийн хөөрч буух зурвасын тендер хоёр жилийн өмнө дууссан ч тендер тойрсон ашиг хонжоо хайгч хэсэг нөхдийн балгаар ИНЕГ "Монголын торгоны зам" компанид 600 сая төгрөг тавиад туусан юм. Тендер хэмээгч нь улс орны хөгжилд тээг, саад болж байна. Тендер, түүний шалгаруулалтад төр өөрийн оролцоог нэмэгдүүлэх, гүйцэтгэлд нь нарийн хяналт тавих цаг болсныг эндээс харж болохоор байна.