Дэлхий нийтээр хот суурин газрын агаарын бохирдлыг бууруулах, хүн амын эрүүл амьдрах орчинг бий болгоход ногоон байгууламж, зүлэг модыг тарих түүний эзлэх хувь хэмжээг цаг үргэлж нэмэгдүүлэх явдал өдөр ирэх тусам чухлаар шаардагдаж байна. Хөгжилтэй орнуудын жишгээс үзэхэд хот сууурин газрын 20%-иос доошгүй хувь нь ногоон байгууламж байдаг бол манай оронд энэ хэмжээ дөнгөж 1-2% байна. Иймд хүн бүр амьдарч буй хот, орон байрныхаа ойролцоо зүлэг, мод тарьж өөрөө өөрийнхөө эрүүл амьдрах орчинг бий болгох хэрэгтэй. Манайхаас хэд дахин ногоон байгууламж ихтэй хөрш Хятад улсад гэхэд л насанд хүрсэн иргэн бүр 5 мод тарьж энэ үйлсэд хувь нэмрээ оруулж байхаар хуульчилсан байдаг байна. Манай улсад ч гэсэн сүүлийн үед энэ тал дээр албан байгууллага, иргэд чадлынхаа хирээр анхаарч гадаад орчноо зүлэг модоор чимэх хүсэлтэй хүмүүсийн тоо олширч байна. Иймд дээрх үйлсэд тус нэмэр болох үүднээс дараах эөвлөмжийг өгч байна. Манай оронд одоогоор хот суурин газрыг зүлэгжүүлэх, ногоон байгууламжыг бий болгоход согоовор, ерхөг, өлөнгө, хиаг, ботууль зэрэг олон наст үет ургамлуудыг өргөн хэрэглэх болсон. Эдгээр олон наст ургамал нь зөвхөн хот суурин газрын ногоон байгууламжийг бий болгоход ашиглагдаад зогсохгүй атаршсан тариалангийн талбай, уул уурхайн эвдэрсэн газрыг нөхөн сэргээх, байгалийн хадлан бэлчээрийг сайжруулахад мөн өргөн хэрэглэгдэнэ.
Тариалах агротехник: Олон наст ургамлыг 5-р сарын 2 дахь 10 хоногийн дунд үеэс эхлэн урдаас эасаж бэлдсэн талбайд тарина. Үүний тулд юуны өмнө талбайд байгаа элдэв ахуйн хатуу хог хаягдал, том том чулуу, хуучин борог өвс, шарилж лууль зэрэг хог ургамлыг цэвэрлэж хөрс хэрэв дагтаршиж хатуурсан байвал хүрзээр 10-15 см гүнээс багагүй гүнтэйгээр гишгэж сийрүүлнэ. Сийрүүлсний дараа хөрсний бүхэл хэсгүүдийг буталж тараах замаар газрын гадаргыг тэгшилнэ. Газрын гадарга тэгшхэн байх нь үр суух гүн жигд байх нөхцөлийг бүрдүүлэхээс гадна усалагааны үед үр газрын хэвгий даган урсаж бөөгнөрөхөөс сэргийлнэ. Хэрэв хөрсний үржил шимт өнгөн үе давхарга нимгэрч зулгарсан, хөрс зүлэг тариалахад шаардпага хангахгүй гэж үзвэл түүний хими физик шинж чанарыг дээшлүүлэх үүднээс үржил шимт хар шороон хөрсийг 10-15 см жигдхэн зулж өгнө. Ингэж бэлдсэн хөрсөө хөнгөн услаад хөрс хатаж , ус сэвэрсний дараа үрээ гараар жигд цацаж өгнө. Цацсан үрээ дахин 1-2 см шороогоор булж элсээр хучиж өгнө. Элс нь хөрсний хими. физик шинж чанарыг сайжруулаад зогсохгүй хөрсний чийгийн ууршилтыг багасгах ач холбогдолтой. Үр суулгах гүн 1.5-2.0 см байвал тохиромжтой байдаг. Үрийн норм 20-25 м? талбайд 1кг байна. Ийнхүү тарилт хийсэний дараа зөвлөн услаж өгнө. Усалгааг өглөө эрт юмуу нар шингэснээс хойно орой сэруүнд услах хэрэгтэй. Ургалтын хугацаанд хог ургамал гарч ирвэл туүнийг устгах хэрэгтэй. Олон наст нь амьдралын 2 дахь жилээс эхлэн үрээ өгч эхлэх бөгөөд цаашид үрээ гөвж өөрөө өтгөрөн ургах чадвартай байдаг. Мөн тайралтыг бутлах үед хийж өгвөл улам өтгөрөн ургахаас гадна жигд гоё харагддаг. Том талбайд усалгаагүй нөхцөлд 8-12ц/га, усалгаатай бол 30-40ц/га ургац өгнө. Олон настын үрийг том талбайд бол нэмэлт төхөөрөмжөөр тоноглосон үр тарианы комбайнаар 8-р сарын сүүлчээр хураана. Бага хэмжээний талбайгаас гараар хурааж болно. Хураасан үрийг цэвэрлэж, 15%-иас ихгүй чийгтэй болтол хатаагаад хадгална.
Манай газрын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг Глобус ХХК нь өнгөрсөн 2007 онд ОХУ, БНХАУ-аас оруулж ирсэн олон наст ургамалд таримал ургамлын үр, хорио цээрийн шинжилгээ хийлгэхэд ургамлын өвчин, хортон шавьж, хог ургамал илрээгүй бөгөөд ургах хурд 75-80%, соёололт 80-95% тай байгаа нь I, II зэрэглэлийн үрэнд багтана. Тус үрийг хот суурин гаэрын зүлэгжуүлэлт болон Төв аймгийн Сүмбэр сум, Булган аймгийн Баян-Агт, Сэлэнгэ сумын хүчтэй элэгдэл эвдрэлд орсон тариалангийн талбайд тарихад, үрийн соёололт 60-75%-тай байгаа нь хангалттай үзүүлэлт юм. 1 кг-ийн үнэ 6000 төг.
Холбогдох утас 99183499
99164459, 325033, 683499
Газрын мэргэжилийн байгууллага Глобус ХХК