Танилцуулга татах
Зурвас бичих Messenger Залгах
  • Barilga
  • 2019-11-05

Хотын иргэдийн оролцоотой төлөвлөж эхэллээ

 

Улаанбаатар хотын Ерөнхий архитектор бөгөөд Нийслэлийн Барилга, хот байгуулалт, төлөвлөлтийн газрын дарга Э.Хүрэлбаатартай ярилцлаа.

Барилгын компаниудын төлөөлөлтэй уулзаж сургууль цэцэрлэгийн хүртээмжийг дээшлүүлэх талаар ямар зөвшилцөлд хүрсэн талаар яриагаа эхлэх үү?
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Г.Мөнхбаяр Нийслэлд үйл ажиллагаа явуулдаг барилгын томоохон компаниудын удирдлагуудыг хот төлөвлөгчдийн хамтаар хүлээн авч уулзлаа. Хот төлөвлөлтийн бодлогод гарсан алдаа дутагдлыг арилгах, иргэд аж ахуйн нэгжүүдийн оролцоотой хот төлөвлөлтийг хийх талаар тодорхой  чиглэл өглөө. Барилгын компаниуд энэ ажлыг дэмжин хүлээн авсан.
Сүүлийн жилүүдэд барилгын компаниуд Улаанбаатар хотод томоохон газар авч зөвхөн орон сууцны барилга барьж байгаагаас, тухайн оршин суугчид нийгмийн үйлчилгээ буюу сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг түргэн тусламж, гал команд, худалдаа үйлчилгээгээр дутагдаж байна. Энэ нь хотын төв рүү чиглэсэн их урсгалыг бий болгож замын хэт их ачаалал үүсгэн, иргэдийн аюулгүй, ая тухтай амьдрах орчин бүрдэхгүй байгааг  засах хэрэгтэй.

Номинконстракшн, Эрининтернэшнл, Дүнжингарав, Олимп хороолол, Бөхбат ХХК-ний удирдлагууд тус уулзалтад оролцсон бол бусад компаниуд ч хамтарч ажиллахаа мэдэгдээд байгаа.
Уулзалтын үеэр барилгын компаниуд орон сууц барихаар төлөвлөсөн газартаа сургууль цэцэрлэг, бусад үйлчилгээний барилга байгууламж барих, хотоос дэд бүтцийн болон хөрөнгө оруулалтын тал дээр дэмжлэг үзүүлэх мөн эргэн төлөгдөх болон концессоор барьж байгуулах чиглэлээр хамран ажиллах боломжтойгоо илэрхийлж санал солилцлоо.

Өнөөдөр нийслэлийн хэмжээнд хичнээн сургууль цэцэрлэг хэрэгцээтэй байна вэ?
Нийслэлийн Барилга, хот байгуулалт, төлөвлөлтийн газраас нийслэлийн хэмжээнд шаардлагатай нийгмийн чиглэлийн барилга байгууламжийн судалгааг гаргаж хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөнүүдэд тодотгол хийлээ. Энэ судалгаагаар Нийслэлд шинээр нэмж 27 байршилд ерөнхий боловсролын 48 сургууль, 31 цэцэрлэг барьж байгуулах тооцоо гарч байна. Боловсролын системд өөрчлөлт орж 12 жилийн тогтолцоотой болсонтой холбогдуулан мөн нийслэлийн хүн ам өсөн нэмэгдсэнээр тооцоолоход дээрх дүн гарсан.

Эхний ээлжинд 8 байршилд Ерөнхий боловсролын сургууль 14, цэцэрлэг ясли 22 , өрхийн эмнэлэг, гал команд барих шаардлагатайгаас Эрининтернэшнл, Номинконстракшн компаниуд орон сууцны хороолол барьж буй газартаа сургууль цэцэрлэгийн тодорхой хэсгийг нь барихаар судалж эхлээд байна. Цаашид бусад барилгын компаниудтай ч энэ маягаар хамтарч ажиллана.
 
VII хорооллын газрыг чөлөөлүүлж барилгажуулах ажил хэзээ биелэлээ олох вэ?
Хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх чиглэлээр VII хорооллын газар чөлөөлөх ажлыг эхлүүлэхээр нийслэл бэлтгэж байгаа.
Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг арилгах арга зам бол гэр хорооллын айлуудыг орон сууцжуулах явдал юм. Тиймээс гэр хорооллын газрыг чөлөөлж, дэд бүтцийн асуудлыг төрөөс шийдэн, барилгын компаниуд тэрхүү чөлөөлөгдсөн газарт орон сууц барих, нийгмийн чиглэлийн барилга байгууламжтай нь цогцоор шийдвэрлэх, тодорхой хувьд нь хямд орон сууц барих, чиглэлийг бодлого болгох нь зүйтэй.

Азийн томоохон хотууд хотоо дахин  төлөвлөж барилга байгууламжийг барьж байгуулахад газар чөлөөлөх ажил нь удаашралтай явагдсан байдаг. Манайд  хууль эрх зүйн орчин, эдийн засгийн асуудал бүрдвэл богино хугацаанд газрыг чөлөөлж барилгажуулах боломжтой болно. Мөн иргэд өмчилсөн газраа орон сууцаар солих хэрэгтэй. Гэхдээ барилгын компаниуд гэр хорооллын иргэдэд орон сууцныхаа үнийг хямдруулж өгөөд иргэдийн чөлөөлсөн газарт шинээр орон сууц барьж бизнесээ эргэлтэнд оруулах хэрэгтэй.

Өнөөдөр Улаанбаатар хотод шинээр баригдсан борлогдоогүй орон сууц үнэндээ олон байгаа. Үнээ хямдруулбал газраа чөлөөлсөн иргэд орон сууц авч бид ч барилгын компаниудтай хамтарч ажиллахад бэлэн байна. Хотын хөгжлийн Ерөнхий төлөвлөгөө болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгагдсан нийгмийн үйлчилгээний барилга байгууламж мөн баригдаж байгаа.
Улаанбаатар хотын 2020 он хүртэл хөгжүүлэх Ерөнхий төлөвлөгөөнд тодотгол хийж  эхлээд байна. Энэ тодотголын ажлаар хот төлөвлөлтийн бодлого боловсронгуй ойлгомжтой болно.

Сүүлийн жилүүдэд Энхтайвны гүүрнээс урагш орон сууцны томоохон хорооллууд олноор баригдлаа. Тэрхүү хорооллуудаас хүүхдээ сургууль цэцэрлэгт хүргэх их урсгал өглөө хойш буюу хот руу, орой урагш чиглэн замын түгжрэл хэт ачааллыг бий болгож байгаад иргэд бухимдсаар байна.  Үүнийг засах цаг болсон.

Улаанбаатар хотын хүн ам сая 153 мянгад хүрлээ. Хотын барилгажилт, суурьшлын шинэ бүс анхаарал татаж байна. Энэ талаар тодруулахгүй юу?
Улаанбаатар хот 470 000 га газар нутагтай үүнээс  27 680га барилгажсан талбайтай, Нийслэл хотын хүн амын 41,5 хувь нь инженерийн бүрэн хангамжтай нийтийн зориулалттай орон сууцанд, 58.5 хувь нь үндэсний орон сууц гэр хороололд  амьдарч байна. 

Монгол улс зах зээлийн эдийн засгийн тогтолцоонд шилжсэн үеэс эхлэн хүн амын байршлын бүтцэд ихээхэн өөрчлөлт орж, Улаанбаатар хотын оршин суугчид өдрөөс өдөрт өсч, эдүгээ хүн ам олон улсын метрополис хотын жишигт хүрлээ.

Нийслэл хотод нийт 94000 орчим барилга, байгуууламж бүртгэгдсэн байдаг. Үүнээс нийтийн орон сууцны барилга 2378, гэр хороолол болон зусланд 74192,  үйлдвэрлэл үйлчилгээний зориулалттай барилга 10725, цэцэрлэг сургууль эмнэлэг 957,  бусад 5662 барилга тус тус байна.

Манай хотод нийт барилга байгууламжийн 540 барилга нь 2004-2007 онд баригдсан ба 2008 онд 7000 орчим айлын орон сууц, 2009 онд нийт 6731 айлын орон сууц, 2010 оны байдлаар 5135-н айлын орон сууц тус тус ашиглалтанд ороод байна. Сүүлийн 5 жилд жилд дунджаар 5000 ажлын байр бүхий үйлдвэрлэл, үйлчилгээний барилга байгууламж дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын болон төсвийн хөрөнгө оруулалтаар баригдсан байдаг.
Улаанбаатар  хотын төвийн хэсэгт орон сууц, олон нийтийн  зориулалтын нийт 24680 барилга  байгууламж,  түүнд 390200 мянган хүн ам оршин сууж байна. Гэр хорооллын хувьд аж ахуйн аргаар баригдсан байдаг тул  барилгын үндсэн мэдээлэл тодорхойгүй бөгөөд уг барилгуудын хувьд гамшгийн эрсдэлийг үнэлэх  боломжгүй байна.
Хангагч байгууллагуудаас авсан судалгаагаар инженерийн шугам сүлжээн дээр болон хамгаалалтын зурваст орсон 467 обьект байгаа юм.
Дулааны төв шугам сүлжээн дээр 309 обьект, цэвэр усны сүлжээн дээр 41, бохир усны шугам сүлжээ дээр 117 обьект байна. Мөн шугам сүлжээний хамгаалалтын зурваст орсон 6000 орчим айл өрхийн хашаа байна.

Нийслэлийн гэр хорооллыг  орон сууцжуулж агаарын бохирдлыг сааруулах тал дээр ямар бодлого барьж байгаа бол?
“Шинэ бүтээн байгуулалт”дунд хугацааны  зорилтот  хөтөлбөрт Улаанбаатар хотод батлагдсан хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний 35-н байршилд 75 мянган айлын орон сууцны цогцолбор хорооллыг эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэг, үйлчилгээний болон мэргэжлийн сургалт-үйлдвэрлэлийн төв, спорт цогцолбор, бие даасан болон төвлөрсөн эх үүсвэртэй инженерийн дэд бүтэц, ногоон байгууламжийн хамтаар барихаар тусгасан. 
Нийслэлийн 6 дүүрэгт 5 байршилд түрээсийн орон сууц барихаар төлөвлөж байна. СБД-т эхний 300 айлын түрээсийн орон сууцыг эхлүүлээд байгаа.
Улаанбаатар хотын хүн амын төвлөрлийг сааруулах, хотын зөв зохистой бүтцийг бий болгохын тулд дагуул хотууд, суурьшлын бүсүүдийг шинээр төлөвлөж хөгжүүлэх шаардлагатай байна.
Улаанбаатар хотын хувьд хүн амын тоог тодорхой хэмжээнээс хэтрүүлэхгүй байх, шилжилт хөдөлгөөнийг дагуул хотууд, шинэ суурьшлын бүсүүд рүү чиглүүлэх бодлогыг баримтална.

Суурьшлын шинэ бүс хотыг хааш нь тэлэх вэ? Гадаадын өндөр хөгжилтэй оронд ажил гэр хоёрын  хооронд  хоёр цагийн зайтай газар байх нь энгийн үзэгдэл байдаг. Манайд дэд бүтцийг нь шийдээд өгвөл дагуул хотууд олон зүйлийг шийдвэрлэхэд дөхөм болно доо.
Улаанбаатар хотын шинэ суурьшлын бүсийн тэлэлтийг урагшаа Буянт-Ухаа, Яармаг, зүүн тийш Ургах наран, хойшоо 7 буудал, баруун тийш Баянголын ам хүртэл байхаар тооцож, цааш нь хязгаарлалт хийхээр төлөвлөнө. Таны хэлсэн шиг дагуул хотуудыг бий болоход хүн бүр заавал Улаанбаатар хотод амьдрах гэж тэмүүлэх нь багасана.

Нийслэлийн хэмжээнд голлох шинэ суурьшлын бүсүүдийг үндсэндээ зүүн болон зүүн урд, урд зүг рүү чиглүүлэн дагуул хот хэлбэрээр байршуулан төлөвлөнө. Тухайлбал зүүн болон зүүн урд зүгт Налайх, Багануур, Багахангай, урд зүгт Шинэ олон улсын нисэх буудлын хотхон гэх мэт дагуул хотуудыг дурьдаж болно.

Дагуул хотууд буюу шинэ суурьшлын бүсүүдийг байрлалын онцлог, давуу талуудыг нь үндэслэн үйлдвэрлэл, технологийн төв, боловсруулах үйлдвэрийн чиглэлээр хөгжүүлж, нутагшилт суурьшлын оновчтой тогтолцоог бий болгохоор төлөвлөж байна.
Үүнд:
  1. Багануурыг уул уурхай, нүүрс-хими, эрчим хүч, барилгын материал, мал аж ахуйн гаралтай түүхий эдийг бүрэн боловсруулах, экспортын баримжаатай эцсийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, зам тээврийн зангилаа хотын чиглэлээр
  2. Налайхыг аялал жуулчлал, оюутны хотхон, өндөр технологид тулгуурласан, оюуны багтаамжтай, экспортын баримжаатай эцсийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, зам тээврийн зангилаа хотын чиглэлээр
  3. Багахангайг экспортын баримжаатай боловсруулах үйлдвэр, бөөний худалдаа үйлчилгээ, агуулахын аж ахуй, зам тээврийн зангилаа хот чиглэлээр
  4. Сонгино-Туулын бичил бүсийг эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариалангийн фермерийн аж ахуй, суурьшлын чиглэлээр
  5. Жаргалантын бичил бүсийг эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариалангийн фермерийн аж ахуй, суурьшлын чиглэлээр
  6. Жаргалантын бичил бүсийг эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариалангийн фермерийн аж ахуй, агуулахын аж ахуйн чиглэлээр
  7. Аргалантыг суурьшлын шинэ бүс, боловсруулах үйлдвэрлэл, агуулахын аж ахуйн чиглэлээр
  8. Шинэ олон улсын нисэх буудлын хотхоныг Хөшигтийн хөндийд одоогийн нисэх буудлаас 4 дахин том 1.7 сая зорчигчдод үйлчлэх хүчин чадалтай буудал, 6500 айлын орон сууцны хороолол зэргийг суурьшлын бүс байхаар төлөвлөж байна.
Улаанбаатар хотыг 2030 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний тодотгол хийх ажлын хүрээнд одоо байгаа хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөнүүдийг хянан үзэж, дээрх чиглэлийн дагуу шинэ суурьшлын бүсүүдийг төлөвлөх болно. Энэ тодотголын ажил хийгдэж, Улаанбаатар хотын 2030 он хүртэл хөгжүүлэх Ерөнхий төлөвлөгөө УИХ-аар батлагдсанаар хот төлөвлөлтийн бодлого хэрэгжих үе шат, хөрөнгө оруулалт нийтийн тээвэр, замын сүлжээ, дэд бүтцийн асуудал эх үүсвэр гээд бүгд ойлгомжтой болох юм.

Нийслэл хотыг барилгажуулах чиглэлд ямар төлөвлөлт байгаа вэ?
  1. Хотын төвийн нягтралыг сайжруулан орон сууц барих /40,50-н мянгат/
  2. Хотын гаднах нөөц талбайд орон сууцны шинэ хороолол, хотхонуудыг барьж байгуулах
  3. Хотын төвийн хэсгийн барилгажих талбайд байгаа дэд бүтцэд ойрхон гэр  хороололыг барилгажуулах /7-р хороолол, 14-р хороолол, дэнжийн 1000/
  4. Нийслэл хотын хэт төвлөрлийг сааруулах үүднээс хотын алслагдсан дүүрэг болох Багануур, Налайх, Багахангай дүүрэгт орон сууцны хороолол барьж  байгуулах
  5. Ашиглалтын шаардлага хангахгүй, цаашид хүн амьдрахыг хориглосон мэргэжлийн  байгууллагын дүгнэлт бүхий барилгыг буулган шинэчлэн барилгажуулах гэсэн үндсэн 5 чиглэлийг баримтлан хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулан ажиллаж байна.
Хуучин барилга байгууламжийг шинэчлэх талаар тодруулахгүй юу?
Хот суурингуудад ашиглахыг хориглосон болон эрүүл ахуй, чанар аюулгүй байдлын шаардлага хангаагүй барилга байгууламжуудыг дахин төлөвлөж Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгагдсан 30 шахам хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний төлөвлөлтийн шийдлийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд хуучин барилга байгууламжуудыг шинэчлэн барилгажуулах асуудал нэн чухал байна.
Тухайлбал
  1. СХД-н 20-р хороо цэргийн хотхон дангийн байр  /48 айл/
  2. СХД-н 19-р хороо Мах комбинатын ажилчдын 16 айлын /2 байр/
  3. СХД-н 21-р хороолол 19 хорооны 48 айлын орон сууц /4-н байр/
  4. ХУД-н 2-р хороо Ээрмэлийн шар орон сууцны барилгууд
  5. БЗД-н 15-р хороолол 4 хорооны 60-61-р байрууд /32 айл/
  6. СБД-н 8-р хороо Төмрийн заводын 48-н айл
  7. БЗД-н 6-р хороо Цэргийн 44-н айл
  8. ЧД-н 1-6,СБД-н 1-7-р хороонд 40-50мянгатын 50-60 оны орон сууцны барилгууд зэрэг 10 гаруй байршил судлагдаад байна.
Мэргэжлийн байгууллагын дүгнэлт гарсан нурах аюултай болсон 44 барилгыг дахин төлөвлөхдөө Улаабаатар хотын иженерийн  шугам сүлжээний ачаалал болон  гадна зогсоол, зам талбай зэргээс хамааран 5-12 давхар орон сууцыг төлөвлөх шаардлагатай. Үүнийг ч хувийн хэвшлийн оролцоотой хийх ажил. Тэдгээр мэргэжлийн байгуулагын дүгнэлт гаргасан нурж болзошгүй нийтийн орон сууцны 17  барилгын жагсаалтыг нийтэд мэдээлэх шаардлагатай. Өмнө нь ч яам мэдээлэл гаргаж байсан.

 

Д/д Дүүрэг, хороолол Сууц өмчлөгчдийн холбооны нэр Байрны дугаар Өрхийн тоо Давхар Ашиглалтанд орсон он
1 БЗД, ХV хороолол Американ дэнж 60 12 2 1935
2 БЗД, ХV хороолол Американ дэнж 61 20 2 1935
3 БЗД, ХIII хороолол Хөгжил 44 44 3 1942
4 БГД, VI хороолол Эв-35 27 27 3 1963
5 ХУД, XIX хороолол Уянга ЭХ-21   5 1953
6 СХД, XXI хороолол Од 3-48 48 3 1960
7 СБД, 6-р хороо Хаш 22 46 3 1954
8 ХУД, 3-р хороо Ажилчин АШ-27 33 3 1934
9 ХУД, 3-р хороо Ажилчин 26 18 2 1939
10 ХУД, 3-р хороо Ажилчин 25 18 2 1939
11 БЗД, 4-р хороо Сансар хотхон 4 12 2 1967
12 БЗД, 4-р хороо Сансар хотхон 5 13 2 1967
13 БЗД, 4-р хороо Сансар хотхон 6 6 2 1967
14 БЗД, 4-р хороо Сансар хотхон 7 12 2 1967
15 БЗД, 4-р хороо Сансар хотхон 8 12 2 1967
16 БЗД, 4-р хороо Сансар хотхон 9 12 2 1967
17 БЗД, 4-р хороо Сансар хотхон 10 13   1967

Дахин төлөвлөтөнд тусгагдаж шинэчлэн барилгажуулах 27-н нийтийн орон сууцны барилгын жагсаалт

Д/д Дүүрэг, хороолол Сууц өмчлөгчдийн холбооны нэр Байрны дугаар Өрхийн тоо Давхар Ашиглалтанд орсон он
1 БЗД 1-р хороо Ус - 30 30 30 3  
2 СБД 100 айл Хантайшир-8 3 50 2 1955
3 СБД 100 айл Хантайшир-8 4 44 2 1955
4 СБД 100 айл Хантайшир-8 9 40 2 1955
5 СБД 8-р хороо Төмрийн завод 48 25 2 1954
6 Налайх дүүрэг Дэвшил-6 24 8 2 1955
7 Налайх дүүрэг Дэвшил-6 25 8 2 1955
8 Налайх дүүрэг Дэвшил-6 26 8 2 1955
9 Налайх дүүрэг Дэвшил-6 27 8 2 1955
10 Налайх дүүрэг Дэвшил-6 28 8 2 1955
11 Налайх дүүрэг Дэвшил-6 29 8 2 1955
12 Налайх дүүрэг Дэвшил-6 30 8 2 1955
13 БГД 7-р хороо СӨХ-гүй        
14 БГД 2-р хороо Барилгачин-1 1 85 5 1968
15 БГД 2-р хороо Улаанбаатар 2 85 5 1968
16 БГД 2-р хороо Улаанбаатар 3 85 5 1968
17 БГД 2-р хороо Хөрш -50 5 85 5 1968
18 БГД 2-р хороо Хөрш -50 6 85 5 1968
19 БГД 2-р хороо Хөрш -50 7 85 5 1968
20 ХУД 3-р хороо Ажилчин Нэх - 13 27 3 1958
21 ХУД 3-р хороо Ажилчин Нэх - 17 27 3 1958
22 СХД 6-р хороо Эгэл - 6   27 2 1960
23 СХД 6-р хороо Эгэл - 6   27 2 1960
24 СХД 6-р хороо Эгэл - 6   27 2 1960
25 СХД 6-р хороо Эгэл - 6   27 2 1960
26 СХД 6-р хороо Эгэл - 6   27 2 1960
27 СХД 6-р хороо Эгэл - 6   27 2 1960