Барилгын материал vйлдвэрлэгчид vйл ажиллагаагаа тасралтгvй явуулж, бvтээгдэхvvнээ нєєцлєхийг хvсч байна. Манай улсын хувьд эрс тэс уур амьсгалтай, євєлдєє барилга барих боломжгvй.

Гэхдээ барилгын материал vйлдвэрлэхэд болохгvй зvйл байхгvй. Yvнийг vйлдвэрлэгчид онцлон ярьж, салбарын сайддаа хандан “Тєр биднийг жаахан дэмжчихвэл ч хавар материалын vнэ “тэнгэрт хадаж” Хятадад хєрєнгє оруулалт хийх шаардлагагvй болно” гэж байв. Учир нь, гуравдугаар сарын сvvлийн хагаст барилгын ажил ид єрнєж эхлэх vеэр материал олдохоо больж, цемент шохой, тоосгоноос эхлээд байшин босгоход хэрэгтэй бvхнийг урд хєршєєс зєєж эхэлдэг билээ. Гэтэл манай vйлдвэрлэгчид євлийн цагт эргэлтийн хєрєнгєгvйгээс болоод сул зогсч, хэдэн сарыг хий хоосон єнгєрvvлдэг юм. Боломжтойсон бол эх орны vйлдвэрvvд євєлжин ажиллаад нєєцтэй болж, ирэх хавар “додьгор” суух гэнэ. Ингэхийн тулд тэдэнд эргэлтийн хєрєнгє буюу хєнгєлєлттэй зээл, тєрийн тусламж чухал ажээ.

Єнгєрсєн бямба гаригт, амралтын єдрийг ч vл анзааран ЗТБХБ-ын сайд Х.Баттулга барилгын материалын vйлдвэрvvдээр явж, цемент, тоосго, хєєсєнцєр хавтан vйлдвэрлэж, байшин барьж байгаа ажлын явцтай газар дээр нь танилцлаа. Барилгын болон материал vйлдвэрлэгчид бvгд хувийнх, зарим нь дээр vед хувьчлагдсан аж ахуйн нэгжvvд. Тийм болохоор салбарын сайд ирэх гэж байна, ямар нэг шалгалт байх, алдаа дутагдал гаргах вий гэж болгоомжилж, бэлтгэл базааж сvйд болсонгvй, байгаагаараа л хvлээж авав.

“Ган хийц”, “Ханын материал” гэх мэт олон компанийн vйлдвэрлэлтэй газар дээр нь танилцаж, тэдэнд юу хэрэгтэй, хийгээд ямар зовлон бэрхшээл байгааг сонсч, євлийн хvйтэн єдєр нvд хорсч, хоолой аргам хумхийн тоосон дунд ажиллаж байгаа ажилчидтай уулзлаа.

Материал vйлдвэрлэгчид болохгvй, бvтэхгvй хэцvv байна гэх зовлон тоочиж салбарын сайдынхаа ємнє уруу дорой царайлсангvй. Харин ч улам ихийг хийж бvтээн, эх орныхоо бvтээгдэхvvнээр дотоодын зах зээлээ бvрэн хангачих юмсан гэсэн хvсэл эрмэлзэлтэй байгаагаа онцлов.

“Ханын материал” компанийн тоосгоны vйлдвэрт ороход гутлын хамар давсан сул хар шороо пурхийж, халуун тоосгоных бололтой содон vнэр хамар цоргив. Тэнд арван хэдтэй жаахан хєвгvvд борви бохисхийх завгvй. Хэвлээд гаргасан халуун тоосгыг дамжуургаар єнгєрєх замд нь шvvрч хавтан дээр єрдєг ажилд хvvхдvvд хэдийнэ гаршжээ. Тэд сардаа 100 гаруй мянган тєгрєгийн цалин авдаг гэнэ. Ажиллах нєхцєл нь хvнд, хvvхдэд арай л ахадсан ажил шиг санагдлаа. Гэхдээ тэд ажилдаа дуртай юм билээ. Ирээдvйн мундаг барилгачид, хар багаасаа цемент шохой, будаг эмульс, тоосго, ер юу л бол юуг хийчихдэг хvмvvс болох байх. Тоосгоны vйлдвэрийн хашаанд эрийтэл єрсєн тоосготой хавтанг урдаа єргєдєг моторт дугуйгаар чамгvй ажил нугалж байна. Харагдаж байгаагаасаа илvv хvчтэй энэ техник тус vйлдвэрийн салшгvй нэг хэсэг ажээ.

Амардаггvй сайдыг даган vйлдвэрvvдээр явж, жинхэнэ ажлын халуун цэг дээр ямар байгааг сонирхох гэсэн хэвлэлийнхэн бидний vзэгний бэх хєлдєж, бал царцаад нэлээд хvйтэн єдєр байлаа. Харин Х.Баттулга сайд болоод vйлдвэрийнхэн, барилгачид энэ хvйтнийг тоосон шинжгvй, амнаасаа уур савсуулан ажлаа vргэлжvvлсээр.

Бидний vдээс ємнєх аялал “Ган хийц”, “Ханын материал”, “Эрдэс бетон”, “Эм Би Си” компанийн хєєсєн-цєр, хавтан, барилгын тємєр хийцийн, тоосго, бетоны vйлдвэрээр орсноор дууслаа.

Харин их vдийн vед “Эко констракшн” компанийн барьж буй орон сууцны хорооллын барилгад ирлээ. Гэмтэл согог сэргээн засах vндэсний тєвийн хойд талд баригдаж байгаа 12 давхар барилгын ажил нэлээд дєхжээ. Гэмтлийн эмнэлэгтэй гэрээ хийж, энэ газарт хороолол барьж байгаа, нэг орцонд нь тус эмнэлгийн эмч, ажилтнууд хєнгєлєлттэй vнээр орох юм байна. Тус компанийн барьсан барилга чанаргvй, олон газарт орон сууцны барилга эхэлсэн, хугацаандаа ашиглалтад оруулдаггvй гэх мэт хэл ам их гараад байгааг анзаарсан Х.Баттулга сайд бодит байдлыг єєрєє vзэхээр очсон нь энэ. Тус компанийн захирал С.Нямдаваа “Барилгын материалын vнэ их єссєн. Тэгэхээр барьсан байшингийнхаа vнийг нэмэхээс єєр аргагvй болсон. Энд тэндгvй л манай компани газар авчихсан барилга бариад байна гэж хvмvvс буруу ойлгодог. Тухайн газрын эзэнтэй нь гэрээ хийж, тодорхой тохиролцооны vндсэн дээр байшин барьж байгаа юм” гэж тайлбарлав. Тус компанийнхан их хотын бvтээн байгуулалтад, иргэдийг хямд єртєгтэй орон сууцаар хангахад их хувь нэмэр оруулж, мєн мянга гаруй хvнийг ажиллуулж, ард иргэддээ хєрєнгє оруулалт хийж байгаагаа захирал нь дурдав. Материал vйлдвэрлэгчийн хувьд “Эко констракшн” дотоодынхоо бvтээгдэхvvнийг хэрэглэдэг, эх орны vйлдвэрийн цемент тоосго, арматур ашигладаг хэмээн их л олзуурхаж, дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ гэгчээр явж ирснээ ярив.

Барьсан байшин нь чанартай чанаргvй, бvтээгдэхvvн нь vнэтэй, хvрэлцээгvй гээд л бид барилгачдыг, материал vйлдвэрлэгчдийг шvvмжлэхдээ гарамгай. Харин гадаа арав гаруй хэмийн хvйтэнд, шороо бужигнасан газарт ажралгvй, зогсоо зайгvй ажиллаж байгаа vйлдвэрт нь очоод, бодит байдлыг нvдээр vзэхэд тийм ч амар ажил бишийг нь мэдэрлээ. Дулаан байранд амьдрах сайхан, харин тvvнийг бvтээн босгох амаргvй ажээ.

“Суруга Монгол”, “Хєнгєн бетон”, “Суурь” компаниар ороход ч мєн л их ажилтай хvмvvс угтав. Тэдэнд єєр єєрсдийн давуу, тал шинэ технолог байх юм. Тэр бvv хэл, барилгын материалынхаа хажууханд шоколадны vйлдвэр байгуулчихсан байна гээч. Дээжээс нь бидэнд амсуулсан, “Алтан говь” шоколад арааны шvлс асгармаар, бас Монголдоо хийсэн юм гэж бодоход бахархууштай.

Германы GTZ тєслийн шугамаар баригдаж байгаа хоёр давхар байшинг vзлээ. Тэд Эко хотхон барихаар тєсєл боловсруулжээ. Хамгийн сонирхолтой, бас дэмжvvштэй нь халаалт, цахилгааны хэрэглээг нарын энеригээр хангах юм байна. Яармагийн дэнжид барихаар тєлєвлєєд байгаа “Буянт ухаа” хороололтой залгаа Эко хотхоноо барих гэнэ. Тєсєл хэрэгжvvлэгчид энэ ажлаа Засгийн газрын мєрийн хєтєлбєрт орж байгаа “100 мянган айлын орон сууц” хєтєлбєрийн нэг хэсэг болно гэж найдаж байгаагаа ярив.

Єдрийн турш барилгын материалын vйлдвэрээр явж, тэдний санаа бодлыг сонсон, ажилтай нь танилцсан сайд Х.Баттулга “Нэлээд уначихсан байсан салбар гэхэд харьцангуй гайгvй л болж байна. Дан арилжааны зээлээр, ёстой л бор зvрхээрээ явж ирсэн барилгын материал vйлдвэрлэгчдийг дэмжих хэрэгтэй. Банкны зээл зогсохоор vйлдвэрvvд зогсох нь ойлгомжтой, гэхдээ энэ бол тvр зуурын л юм. Тєр, засгаас санхvvжилтийн талд арга хэмжээ авна. Yйлдвэрлэлд зориулсан зээл олгодог байх нь зvйтэй. Ийм боломж бий болгохгvй бол алийн болгон гэр хороололд амьдрах вэ дээ” хэмээн єєрийн бодлоо хэллээ.

Харин vйлдвэрлэгчид “Урьд нь, барилгын салбар хариуцсан сайд нарын хэн нь ч бидний ажилтай танилцаж, бодит байдал ямар байгааг харахаар ирж байгаагvй. Хvн ажлаа юунаас эхлэхээ мэдэж байна гэдэг чухал. Х.Баттулга сайд єнєєдєр бидэнтэй уулзаж, vйлдвэрлэл яаж явж байгааг vзсэнд баяртай байна” хэмээн ярив.