Хаших хийц

                Хүмүүсийн амьдрах орчныг гадаад орчноос тусгаарлаж буй хийц хэсгийг барилгын хаших бүтээц хэмээн ойлгож болно. Хаших хийцэд хана, тааз, шал, хаалга, цонх зэрэг бүтээцүүд орно. Барилгын ханыг гадна хана, дотор хана хэмээн ангилж болно. Үүнээс гадна ханыг хаших бүтээцэд хамруулах ба дотор хана нь дулааны алдагдлын тооцоонд үл хамаарна. Судалгаанд 110 сууц хамрагдсан бөгөөд тэдгээрийн дунджаар авч үзэхэд нийт дулаан алдагдлын 24%-ийг ханаар,14%-ийг цонхоор, 10%-ийг шалаар, 22%-ийг таазаар 27%-ийг завсар зайгаар алдаж байгаа нь тогтоогдлоо. Судалгаанд хамрагдсан 110 сууцны 17 нь ханын, 9 нь тааз, дээврийн, 3 нь шалны дулаалгын шаардлагыг хангасан байна. 
                Ямар нэгэн барилгын материалын дулаан тусгаарлах чадвар нь түүний эзлэхүүн жин ба чийгийн агууламжаас шалтгаалах бөгөөд эдгээр нь бага байх тусам дулаан тусгаарлалт төдий чинээ өндөр байна. Сүүлийн үед барилгын дулаалгад сайн чанарын дулаалгын материал (эрдэс хөвөн, полистирол хавтан г.м.) ихээр хэрэглэх болсон. Эдгээрийн дулаан тусгаарлах үзүүлэлтийг бусад материалын үзүүлэлттэй харьцуулж үзвэл: 1см зузаан эрдэс хөвөн хавтангийн дулаан тусгаарлах үзүүлэлт нь 15см зузаан цул тоосгон ханын, эсвэл 50см зузаан цул бетонон ханын дулаан тусгаарлах үзүүлэлттэй ижил байдаг, өөрөөр хэлбэл эдгээр материалууд нь өөр өөр зузаантай байсан ч (1:15:50) дулаан тусгаарлах чадвар нь ижил байна.
Хавсралт 1-ээс зарим гол дулаалгын материалуудын дулаан-техникийн үзүүлэлтүүдийг мэдэж болно.

Хаших хийцийн материал

ТООСГО

Давуу тал: Тоосго нь түүхий эд элбэгтэй, үйлдвэрлэх туршлага хуримтлагдсан, мэргэжилтэн бэлтгэгдсэн, механик шинж чанар сайтай, дулаан тусгаарлалтын үетэй ашиглахад тохиромжтой. барилгын даацын ханын материал
Сөрөг тал: Зарим материалтай харьцуулахад дулаан хадгалах чадвар муу, барилга угсралтын ажилд хөдөлмөр их эарцуулдаг.
Нам температурт шатдаг шаврыг усаар зуурч. хэвлэж, хатаах, шатаах замаар тоосгыг гаргана. Ердийн тоосгоны стандарт хэмжээ нь 250*120*65 мм.

ХИЙТ БЕТОН (ЦАРУУЦ)

Давуу тал: Дулаан тусгаарлах чадвар өндөр, галд эсвэртэй, экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн
Сөрөг тал: хий үүсгэгч материал болох хөнгөн цагааны нунтгийг импортоор авах ба уурын зарцуулалт ихтэй тул харьцангуй өндөр үнэтэй. Тунгаасан нунтаг шохой, цемент, нунтаг элсийг усаар зуурч үүссэн зуурмагийг хий үүсгэгч хөнгөн цагааны нунтагт эмульсээр хөөлгөж бэхжүүлсний дараа хольж хөвсийлгөөд автоклавт 0.8. ..1 2 МПа даралттай, 175...200°С-ын уураар бэхжүүлэх замаар гарган авна.

ДҮНЗ

Давуу тал: Байгалийн цэвэр бүтээгдэхүүн, хүний эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөгүй.
Сөрөг тал: Ус. чийгтэй орчинд өгөршил ихтэй, галд тэсвэр муутай, ихээр ашиглах үед ой устаж сүйрэх, экологийн тэнцвэр алдагдах муу нөлөөтэй. Ойн бүсээс огтолсон гуалинг уртын дагуу зүсэгдсэн зүсмэлийн хөндлөн огтлолын талбай нь 15*15 эсвэл. 20*20 см хэмжээтэй байхаар зүсэж дүнзийг бэлтгэнэ.

АВТОКЛАВЫН БУС ХИЙТ БЕТОН

Давуу тал: Эзлэхүүний масс бага (350... 1200 кг/м3), дулаан тусгаарлах чадвар өндөр, өндөр температуртай уур шаардахгүй, харьцангүй хямд өртөгтэй.
Сөрөг тал: Технологийн нарийн горим бүхий үйлдвэрлэл шаарддаг. Автоклавын хийт бетонтой харьцуулахад дундаж нягт харьцангуй өндөр, шахалтын бат бэх бага.
Тунгаасан нунтаг шохойн нэмэлттэй болон нэмэлтгүйгээр цемент, нунтаг элсийг устай зуурч хольцыг бэлтгэж, хий үүсгэгч хөнгөн цагааны нунтаг эмульстэй хольж хөөлгөн ердийн орчинд бэхжүүлэх замаар гарган авна.

ЗОРГОДСОН БЛОК

Давуу тал: Гулдмайн хөндийд арматур хийж бетон цутгалт хийснээр төмөр бетон каркасан хана үүсч даац бүтээц болохоос гадна дулаан тусгаарлагчийн үүргийг гүйцэтгэх ба барилга угсралтын ажлын хөдөлмөрийн бүтээмжийг 10 дахин нэмэгдуүлж, ажлын цагийг хэмнэдэг, галд тэсвэртэй, бат бэх.
Сөрөг тал: Үнэ өндөр учир ард иргэдийн дийлэнх нь худалдаж авч чадахгүй байгаа Б л о к ы н үндсэн түүхий эд нь модны тусгайлан бэлтгэсэн зоргодос бөгөөд модны сүвэрхэгшил рүү нарийн ширхэгтэй эрдэс материалыг шахаж шигтгэн нэвчүүлэх замаар эрдэсжүүлэн шахмал гулдмайг бэлтгэнэ.

КЕРАМЗИТ ДҮҮРГЭГЧТЭЙ ХӨНДИЙТ ГУЛДМАЙ

Давуу тал: Дулаан хадгалах чадвар өндөр, галд тэсвэртэй, экологийн хувьд цэвэр бүтээгдэхүүн, угсармал ба цутгамал барилгын ханын бүтээцэд ашиглах боломжтой.
Сөрөг тал: Гулдмай үйлдвэрлэхэд керамзитийн (хөнгөн), элс зайлшгүй шаардлагатай бөгөөд байгалийн ердийн элс ашиглахад дундаж нягт (жин) нь нэмэгдэж дулаан тусгаарлах чадвар эрс буурна.
Керамзит, керамзитын элс болон хайрга, цемент, усыг зохистой харьцаагаар хольж нягтруулан өгөгдсөн хэлбэр хэмжээтэй хэвлэн бэхжүүлэх замаар ханын керамзит гулдмайг бэлтгэнэ.

Дулаалгын материал

              Манайд ханын дулаалганд хэрэглэж болох полистирол дулаалгын материалыг үйлдвэрлэж байна. Ийм төрлийн хөөсөнцөр хавтанг ус чийгний шууд нөлөөлөлд орж болох газартай харьцаж буй хэсэгт хэрэглэхээс зайлсхийх нь зүйтэй. Үүнд тохирох “еxtruded polystyrol” төрлийн хөөсөнцөр хавтанг манайд одоогоор үйлдвэрлэдэггүй. Дарханы эрдэс хөвөнгийн үйлдвэр эрдэс хөвөн үйлдвэрлэж байгаа боловч хавтан бус зөвхөн сул хөвөн зулхай байдлаар хийж байгаа нь ханын дулаалганд төдийлэн тохиромжтой бус. Харин барилгын компаниуд төрөл бүрийн эрдэс хөвөн хавтангуудыг урд, хойд хөршөөс импортоор оруулж барилгын хана болон дээврийн дулаалганд өргөн ашиглаж байна.
              Мөн Улаанбаатарын хөнгөн бетоны үйлдвэр дулаалганд хэрэглэж болох хөнгөн бетон блок үйлдвэрлэдэг. Дулаалгын зориулалтаар хэрэглэх хөнгөн бетоны эзлэхүүн жин 400 –500 кг/м3 хооронд байх ёстой. Дулаан тусгаарлалтын хувьд нормын шаардлага хангасан хөнгөн бетон блокон ханын зузаан 55 – 60см байх ёстой, гэвч ихэнх тохиолдолд 700 – 800кг/м3 эзлэхүүн жинтэй блокоор 25 – 38см-ийн зузаан хана өрж, дээр нь нэмэлт дулаалга хийх нь түгээмэл үзэгдэнэ. Бас нэг төрлийн хөнгөн бетон блокийг үйлдвэрлэж байна. Энэ блокийг цахилгаан станцын үнс, цемент ашиглан хийдэг бөгөөд экологийн хувьд цэвэр, аюулгүй бүтээгдэхүүн болохыг шинжилгээгээр батлагаажуулсан. Энэ блокны дулаан-техникийн үзүүлэлт нь шохой болон цементэн хөнгөн бетон блокны үзүүлэлттэй ижил юм.
               Дулаалганд хэрэглэж болох өөр нэг материал бол керамзит. Керамзитаар Улаанбаатар, Дарханы байшин үйлдвэрлэх комбинатууд керамзит-бетонон угсармал гадна хана үйлдвэрлэдэг байсан боловч эдгээр нь дулаан тусгаарлалтын хувьд шинэчилсэн нормын шаардлага хангахгүй болсон тул хэрэглэхийг зогсоосон юм.
                Манайд дээр дурьдсан дулаалгын материалуудаас өөр төрлийн дулаалгын материал, эсгий, модны үртэс зэргийг эс тооцвол, үйлдвэрлэхгүй байгаа. Хувийн орон сууцанд үртсээр дулаалга хийдэг ч энэ материал нь одоогоор нормчлогдоогүйгээс гадна дулаалганд хэрэглэх тогтсон технологгүй гэхэд болно. Дулаалгын материалд тавигдах гол шаардлага нь чанар бөгөөд угсралтын технологи юм.

ХӨӨСӨНЦӨР БУЮУ ПОЛИСТРОЛ ХАВТАН

Давуу тал: Жин хөнгөн, нягтрал ба батжил сайтай, хавтгайлжийн хэмжээ том учир хурдан хугацаанд их талбайд угсралт хийх боломжтой, ханын зузаан нимгэрч материал хэмнзх бопомжтой
Сөрөг тал: Бензин керосин зэрэгт амархан уусдаг, шахалт муу үйлдвэрлэгдсэн нөхцөлд амархан бутардаг, цахилгаан эрчим хүчний зарцуупалт өндөр полимерийн үрлийг уурын орчинд хөөлгөх замаар агаарын нүх сүв хийгээр дүүргэж хөөсөн үрлийг үүсгээд дараа нь хөөсөн үрлээ (0,1...0,2 Мпа даралт, 6О...7О°С-ын температурт) тусгай орчинд полим ериэацид оруулах замаар хөөсөнцөр хавтанг гаргаж авдаг. Дундаж нягт нь 15-30 кг/м3, дулаан нэвтрүүпэлтийн коэффициент нь 0.038 Вт/м °С, 1м3 материалын үнэ нь 20000 төг.

ПЕНОПОЛИУРЕТАН ХАВТАН

Давуу тал: Жин хөнгөн, нягтрал ба батжил сайтай, хавтгайлжийн хэмжээ том учир хурдан хугацаанд их талбайд угсралт хийх бопомжтой. ханын зузааныг нимгэлж материал хэмнэх боломжтой
Сөрөг тал : Өндөр үнэтэй тул ард иргэд өргөн хэрэглэж чаддаггүй Полиуретаныг хийхэд нэрмэл ус, антиперини, өнгө үүсгэгч, полиэфир зэрэг материал ордог, Дундаж дулаан нэвтрүулэлтийн нягт нь 40-100 кг/м3 коэффициент нь 0.04 Вт/м °С, 1м3 материалын үнэ нь 200000 төг.

ЭРДЭС ХӨВӨН

Давуу тал: Дулаан хадгалах чадвар сайтай, түүхий эд нь элбэг, хямд, чийг. био үйлчлэл. хүйтэн бопон галд тэсвэртэй.
Сөрөг тал: Угсралтын ажил хийхэд хөдөлмөр хамгааллын өндөр шаардлага тавьдаг, үйлдвэрлэлийн тусгай тоног төхөөрөмж шаардлагатай. Уулын базальт, шатамхай занар зэрэг чулуулаг, үйлвэрийн хаягдал (төмөрлөгийн үйлдвэрпэл ба тоосгоны хаягдал)-ыг тодорхой харьцаагаар авч өндөр температурт хайлуулж уур эсвэл халуун агаараар үлээлгэн утсархаг бүтцэнд шилжүүлэх замаар гарган авна.  Дундаж нягт нь 75 кг/м3, дулаан нэвтруулэлтийн коэффициент нь 0.07-0.08 Вт/м "С, 1м3 материалын үнэ нь 200000 төг, нэвтрүүлэлтийн коэффициент нь 0.038 Вт/м °С, 1м3 материалын үнэ нь 13889 төг,

ЭСГИЙ

Давуу тал: Дулаан хадгалах чадвар сайтай, түүхий эд нь элбэг хүйтэнд тэсвэртэй, экологийн цэвэр үндэсний бүтээгдхүүн.
Сөрөг тал : үнэ өндөртэй, усанд чийгэнд муудаж илжирдэг. Хонины зунгагтай ноосыг савж
сэмлэн хөвсгийлгөөд хялгасаар барьцалдуулж тодорхой зузаантайгаар эулж, чийглэн шахаж нягтруулан, ердийн нөхцөлд гаргаж авдаг.  Дундаж нягт нь 100-300 кг/м3, дулаан нэвтрүүлэлтийн коэффициент нь 0.05 Вт/м "С, 1мэ материалын үнэ нь 200000 төг. нэвтрүүлэлтийн коэффициент нь 0.038 Вт/м "С, 1м3 материалын үнэ нь 33000 төг.

КЕРАМЗИТ (ҮРЛЭН)

Давуу тал: Дулаан хадгалах чадвар сайтай, янз бүрийн ширхэглэлээр үйлдвэрлэж болдог, деформацлагдах чанартай тул хүйтэнд тэсвэртэй иймээс аль ч бус нутагт хэрэглэхэд тохиромжтой.
Сөрөг тал: Сайн чачарын керамзит гаргаж авахын тулд хайлмагжих, хий ялгарах процессийг зөв уялдуулах. хөвсийлгэх хугацааг нарийн тогтоох шаардлагатай. Шаврыг хөвсийлгөн шатааж гарган авдаг. Керамзит үйлдвэрлэхэд зориулагдсан шавар нь 6...12% төмрийн исэл, 2...3% шүлтийн исэл, 3% хувь хүртэл органик хольц агуулсан шавар байх нь хамгийн тохиромжтой байдаг. Дундаж нягт нь 200-800 кг/м3, дулаан нэвтрүүлэлтийн коэффициент нь 0,12-0.21 Вт/м °С, 1м3 материалын үнэ нь 40000 төг.

ХӨӨСӨН ПЕРЛИТ

Давуу тал : Дулаан хадгалах чадвар сайтай, түүхий эд элбэг, үйлдвэрлэлийн технологи нь энгийн, перлитийн элс нь дулаан сайн тусгаарлахаас гадна дуу чимээг сайн шингээдэг.
Сөрөг тал : Судлагдаагүй Галт уулын гаралтай чулуулаг перлит ус бүхий хөнгөн цагаантай силикатаас тогтох бөгөөд түүнийг дулааны аргаар боловсруулан хөөсөн перлитийг гаргаж авдаг. Хөөсөн перлит сүвэрхэг бүтэцтэй сэвсгэр чанарын материал учраас хөнгөн дүүргэгч материал болдог.
                Хөөсөн перлит нь асгаас нунтаг ба хавтан байдлаар үйлдвэрлэгдэх бөгөөд асгаасыг барилгын тааз, шаланд, хавтанг ханын дулаалгат хэрэглэдэг. Дундаж нягт нь 300-500 кг/м3, дулаан нэвтрүүлэлтийн коэффициент нь 0.1- 0.26 Вт/м "С, 1м3 материалын үнэ нь 40000 төг,