Цонх хаалга үйлдвэрлэгчдийн өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудал, түүнээс гарах арга зам
Barilga
2019-11-05
2010 оны Барилгачдын удирдах ажилтны зөвлөгөөнд Монголын цонх, хаалга үйлдвэрлэгчдийн холбооноос тавьсан илтгэл
1990-д оны эхнээс 2000 хүртэл зогсонги байсан барилгын салбар өнөөдөр МУ-ын тэргүүлэх салбарын нэг болтлоо хөгжлөө.
Гэтэл өнөөдрийг хүртэл баригдсан барилгуудад тавигдаж байгаа цонх, балконы хаалганы чанар муу гэдгийг барилгын салбарынхан болоод цонх, хаалга үйлдвэрлэгч бид цөм мэдэж байгаа.
Өнөөдөр улсын хэмжээнд 300 гаруй ААН, хувь хүн цонх хаалга үйлдвэрлэж байгаач түүний ихэнх нь чанар стандартын шаардлага хангахгүй цонх хаалга үйлдвэрлэгчид байна. Чанарын гомдол гаргасан цонхонд үзлэг хийж дүгнэлт гаргахад мөрдөх стандартгүйгээс чанартай эсэхийг шалгаж, шийдэвэрлэхэд хүндрэлтэй үе нэг хэсэг байсан. Тэгвэл өнөөдөр Монголын Цонх, Хаалга Үйлдвэрлэгчдийн Холбооны санаачлага, санхүүжилтээр голлох хэд хэдэн стандартуудыг боловсруулж батлуулан, 2008 оноос мөрдөж эхэлсэн.
Энэхүү стандартын хэрэгжилт ямархуу шатандаа явж байна, үйлдвэрлэгчид стандартын шаардлага хангасан цонх хаалга үйлдвэрлэж чадаж байна уу, шинээр баригдаж буй барилгуудад тавигдаж буй цонх хаалга нь чанар стандартын шаардлага хангаж байгаа эсэхэд төрийн болон төрийн бус 4 байгууллагын нэгдсэн удирдамжтайгаар өнгөрсөн 2009 онд шинээр баригдаж буй 85 барилга, 65 орчим цонхны үйлдвэрээр орж үзлэг шалгалт хийхэд аль альных 80% нь стандартын шаардлага хангахгүй дүгнэлттэй гарсан.
Энэ юуг харуулаад байна гэвэл бүтээгдэхүүний чанар, технологи, стандартын мөрдөлтөд тавих хяналт тун хангалтгүй байгааг харуулж байна. Шинээр баригдаж байгаа барилгуудад тавигдаж буй цонх хаалганы 30-40% БНХАУ-ын Эрээн хотоос орж ирсэн бэлэн цонх хаалга эзлэж байна. Тиймээс бид Эрээн хотын гудамжинд үйлдвэрлэгдэж байгаа цонхны үйлдвэрлэлийн технологиос, мөн хуурамч, хулхи материалаас салах цаг нь болжээ.
Би сая цонхны үндсэн болон туслах материал мөн цонх хаалга үйлдвэрлэхэд мөрдөх технологийн алдаа, дутагдал, чанарын гологдлыг талаар ярьлаа.
Гэтэл түүнээс том нэг асуудал байна.
Энэ нь өнөөдөр барилгад тавигдаж буй цонхнууд, МУ-ын барилгын цаг уурын бүсүүдэд мөрдөж буй дулаан техникийн норматив утгыг огт хангаж чадахгүй байгаа явдал юм.
Жишээ нь: Улаанбаатар хот барилгын цаг уурын 2-р бүсэд ордог.
Энэ бүсэд тавигдаж буй дулаан техникийн норматив утга буюу цонхны дулаан дамжуулалтын эсэргүүцэл нь 0.63м2 0С/Вт-с доошгүй байх ёстой. Тэгвэл өнөөдөр барилгад суугдаж байгаа бүх цонхны шилэн багц нь нэг хөндийт ердийн шилэн багц хийгдэж байгаа. Ийм шилэн багцтай цонхны дулаан дамжуулалтын эсэргүүцэл нь 0.28-0.32 м2 0С/Вт-с байдаг.
Гэтэл энэ нь 2-р бүсэд байтугай 4-р бүсэд ч тохирохгүй үзүүлэлт. Энэ нь хичнээн их дулаан алдалтыг бий болгож байгааг хяналт шалгалтын байгууллагууд мэдэж байгаа эсэхэд эргэлзээтэй байна. Дээр нь цонх хийж байгаа технологийн алдаа, чанар стандартад нийцээгүй материалаар хийснээс үүдэлтэйгээр алдаж байгаа дулааны алдагдлыг нэмэхэд бүр ч их тоо гарах нь ойлгомжтой. Үүнээс харахад барилгын хашлага бүтээц дотроос хамгийн их дулаан алддаг мөн хүмүүс оршин суугчдын тав тухыг хамгийн их алдагдуулдаг нь барилгын цонх болжээ гэдэгтэй одоо та бүхэн санал нийлэх байх.
Барилгын цонх хаалганы чанарыг сайжруулах, дулааны алдагдалыг бууруулах талаар бидэнд хийхээр төлөвлөж байгаа мөн хийж байгаа ажлууд байна.
Монголын Цонх Хаалга Үйлдвэрлэгчдийн Холбооны зарим гишүүн компаниас Барилгын Эрчим хүч Хэмнэлтийин Төслийхөнтэй хамтран боловсруулж байгаа дулааны хэмнэлттэй цонх төсөл нь нилээн үр дүнтэй болж байгааг хэлэх нь зүйтэй. Энэ төслийн дагуу хийгдсэн цонх нь натур туршилтаараа дулаан дамжуулалтын эсэргүүцэл, итгэлцүүр нь 0.68м2 0С/Вт-ыг хангасан дүгнэлттэй гарсан байна.
Энэ бол том дэвшил, том амжилт юм. Улмаар 1-р бүсэд тавигдаж байгаа дулаан техникийн норматив утгыг хангах боломж харагдаж байна. Мэдээж үүнийг үйлдвэрлэлд, мөн зах зээлд нэвтэрүүлэх нөр их ажил хүлээж байгаа нь ойлгомжтой.
Гэвч бидний ажилд саад болж буй зүйлүүд олон байна.
- Хил гаалиар чанар стандартын шаардлага хангахгүй их хэмжээний бэлэн цонх орж ирж байна.
- Дотооддоо материалын болон цонхны чанарыг шалгах лабораторийн асуудал өнөөг хүртэл бүрэн шийдэгдээгүй.
- Мэргэжлийн хяналтын албанаас цонхны чанар, стандартын мөрдөлтөд тавих хяналтын тогтолцоо сул, оновчтой бус байна.
- Барилгын зураг төслийн компаниуд барилгын зурганд цонхны талаарх стандартуудыг нарийн сайн тусгадаггүй дутагдал өнөөг хүртэл байсаар байна.
- Барилга угсралтын тендерт хамгийн бага үнийн саналыг шалгаруулдаг тогтолцоог өөрчлөн шинэ техник, технологи, чанар, хариуцлагыг голлон шалгаруулдаг тогтолцоонд шилжих
- Үйлдвэрлэгчдэд технологийн алдаа зөрчилтэй чанаргүй цонх хаалга үйлдвэрлэхэд түүнд тооцдог хариуцлагын тогтолцоо огт байхгүй байна.
Улмаар чанартай цонх хаалгыг барилгад хэрэглэж чанартай байраар ард иргэдийг хангахад мэргэжлийн хяналтаас гадна хөндлөнгийн давхар хяналт явуулдаг механизмид шилжих шаардлага зайлшгүй байна.
Дээрх асуудлуудыг шат шатны холбогдох газруудад нь үүрэг даалгавар болгож шийдвэрлүүлснээр чанар стандартын шаардлага хангасан цонх хаалга үйлдвэрлэж дотоодын хэрэгцээг бүрэн хангах боломжтой гэж үзэж байна.
Анхаарал тавьсан та бүхэнд баярлалаа.