Зэс хайлуулах үйлдвэр байгуулах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг УИХ хэлэлцэн баталлаа. Энэ талаар УИХ-ын гишүүн Д.Дамба-Очироос тодрууллаа.

 

 

-Монгол Улсын бодлогын шинж чанартай бодлогын баримт бичиг гарлаа. Монгол Улс цаашдаа түүхий эдийн орон байх уу? нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн гаргадаг орон байх уу? гэдгийг шийдсэн бодлогыг баталж өгч байна. Зэс хайлуулах үйлдвэрийн талаарх ТЭЗҮ-г зургаан сарын дотор сард багтааж боловсруулж оруулж ирэх, ирэх оны 4 сар гэхэд зэс хайлуулах үйлдвэр байгуулах ажлыг эхлэх үүрэг даалгаврыг хугацаатай өглөө. Сүүлийн 15-20 жил ярьсан асуудал шийдэгдэж байна. Миний хувьд ирэх оны эхний хагаст эксковатор шанагаа тавиад барилгын ажлаа эхлэх байх гэж бодож байгаа. Баяжмал гаргаж байгаа тохиолдолд 550 мянган тонны 23 хувь нь зэс байдаг. Үүнийг болоод мөнгө, алт гэх мэтийг ялгаж авдаг эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг боломж гарч ирж байгаа юм. Эрдэнэтийн цэвэр ашиг 4-5 дахин нэмэгдэнэ. Татвар төлөлтөд ч нөлөөтэй, 2-3 мянган хүний ажлын байр бий болно.

 

 

-Хүхрийн хүчлийг ашигладаг олон технологи бий болсон. Барилгын материал, уранд ашиглах гэх мэт. Өөр технологи ч бий. Энэ асуудлыг тухайн үйлдвэр байгуулах шийдэх боломжтой. Хүхрийн хүчлээс ялгадаг болсон. Хүхрийн хүчил өөрөө бүтээгдэхүүн. Хятад, Орост гаргаж худалдах боломжтой. Харин хүхрийн хүчлийг агаарт цацалгүй авч хоцрох нь гол байгаа юм.

 

 

-Хүчин чадлаасаа хамаарна. 130 мянган тонн зэс боловсруулах үйлдвэр байгуулна гэвэл 400-500 сая ам.доллар хэрэгтэй.

2011 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс 68 хувийн тавар чөлөөлөгдөж байгаа, зэсийн үнэ 8000 орчим ам. доллар байгаа. Энэ боломжуудыг ашиглаад зэс хайлуулах үйлдвэрээ байгуулаад авах нь зүйтэй. Бидний хурааж авсан татвараар гурван зэсийн үйлдвэр байгуулах боломжтой байсан гэж Сангийн сайд нь хэлж байсан. Үндэсний үйлдвэр байгуулах уу? эсвэл хувьцаа гаргаад байгуулах уу? гэдэг нь нээлттэй байгаа.

 

 

-Байршлыг ТЭЗҮ-дээ сайн хийх ёстой. Миний бодож байгаагаар Эрдэнэтийн дэргэд байх нь зүйтэй гэж бодож байгаа.

 

 

-Оросын талын оролцоог мөн хангах ёстой. Хэрэв Оросын тал оролцохгүй гэвэл бид Монгол өөрийн хөрөнгөөр барих бүрэн боломжтой.

 

 

-Зах зээл хангалттай. БНСУ, Япон, Хятад гэх мэт асар том зах зээл байна. Монголд ч зах зээл бий. 550 мянган тонн баяжмал зөөж байсан бол 130 мянган тонн катодын зэс зөөх болно. Хамаагүй бага хэмжээтэй, өндөр чанартай болж байгаа биз. Үйлдвэрийг жил гаруйн хугацаанд барих байх. Эрдэнэт 40-50 жил ажиллана гэж бодоход тэрнээс цааш л ажиллана гэсэн үг.

 

 

Монцамэ