Нийслэлчүүдийн нийт хүн амын 60 хувь нь гэр хороололд амьдарч байна. Гэр хорооллын иргэдийн оролцоотойгоор амьдрах орчныг нь сайжруулах нэгэн төсөл нийслэлд хэрэгжиж байна. Энэ бол НҮБ-ын Хүн амын нутагшил, суурьшлын хөтөлбөр буюу “ХАБИТАТ” байгууллагаас хэрэгжүүлж байгаа төсөл юм.
Тус төслийн ажилтай нийслэлийн Засаг дарга өчигдөр танилцлаа. Өнгөрсөн оны есдүгээр сараас хэрэгжсэн эл төслийн хүрээнд гэр хорооллын зарим хэсэгт нийтийн үйлчилгээ, дэд бүтцийн хүртээмжийг сайжруулах үйл ажиллагаа явуулж байна. Уулзалтын эхэнд хотын дарга, хэн нэгэн даргын удирдлага дор биш иргэдийн өөрсдийнх нь оролцоотойгоор гэр хорооллын орчныг сайжруулах нь цаашид гэр хорооллыг барилгажуулахад ихээхэн хувь нэмэр оруулна хэмээж байлаа.

“ХАБИТАТ” төсөл нь Японы олон улсын байгууллага болох “Жайка”-аар дамжуулан тус улсын Засгийн газрын хөрөнгө оруулалтаар Сүхбаатар дүүргийн 17 дугаар хороо, Чингэлтэй дүүргийн 17 дугаар хороо, Сонгинохайрхан дүүргийн 11-17 дугаар хороо, Баянзүрх дүүргийн 9, 17 дугаар хорооны оршин суугчдыг төслийн бүхий л шатанд оролцуулж, өөрсдийнх нь сонгосон бүтээн байгуулалтуудыг хийлгэх юм. Тухайлбал нийтийн аж ахуйн үйлчилгээний төв, халуун ус, цэцэрлэг, сургуулийн өргөтгөл зэрэг нийт 15 байгууламжийг барих аж. Мөн эрэлт хэрэгцээтэй газарт ус түгээгүүрийн цэгийг байгуулах, явган зам, гүүр, гудамжны гэрэлтүүлэг, автобусны зогсоол, нийтийн бие засах барих зэрэг нийт 48 жижиг төслийг хэрэгжүүлнэ. Төсөлд 12185 өрхийн 56700 оршин суугч хамрагдана гэж НҮБ “ХАБИТАТ” төслийн Монгол дахь салбарын техникийн ерөнхий зөвлөх Бижэй Кармачаряа уулзалтад хүрэлцэн ирсэн хүмүүст тайлбарлалаа.

Төслийг хэрэгжүүлэхэд газрын асуудал, барилга барих зөвшөөрөл авах гээд хүндрэлтэй асуудал багагүй тулгараад байгаа аж. Тухайлбал Сонгинохайрхан дүүргийн 17 дугаар хороонд Ахмадын төв, Нийтийн аж ахуйн үйлчилгээний төв, Олон нийтийн заал барихаар дүүргийн Засаг даргаас  газрын зөвшөөрөл авчээ. Гэтэл тус газарт 76 хүүхдийн багтаамжтай цэцэрлэгийн барилга барихаар болчихжээ. Энэ мэтчилэн нийслэлээс дэмжлэг туслалцаа шаардагдах асуудал багагүй байгаа учир цаг хугацаа алдалгүй шийдвэрлэж өгөхийг “ХАБИТАТ” төслийн техникийн зөвлөх хотын даргаас хүссэн. Хотын дарга ч газрын захирамжтай холбоотой асуудлыг цаг алдалгүй шийдвэрлэж өгөхөө амаллаа. НҮБ “ХАБИТАТ” төслийн Монгол дахь салбарын техникийн ерөнхий зөвлөх Бижэй Кармачаряаас зарим зүйлийг тодрууллаа.

-Танилцуулгаас тань сонсоход төсөлд хамрагдах иргэд бүлгэм болж өөрсдийнхөө тодорхойлсон бүтээн байгуулалтыг хийхэд бэлэн болсон гэж ойлгогдлоо. Тэгэхлээр хэзээнээс ажил эхлэх вэ?

-Манай төсөл өнгөрсөн оны есдүгээр сараас хэрэгжиж эхэлсэн. Сүүлийн дөрвөн сарын хугацаанд төсөл хэрэгжүүлэх бэлтгэлийг эрчимтэй хийлээ. Зураг төсөл бэлэн болсон. Одоо хотын захиргаанаас шийдвэр гаргачихвал зургадугаар сарын нэгнээс газар шорооны ажлаа эхэлнэ.

-Гэр хорооллыг сайжруулах төсөл хэрэгжүүлж байгаагийн хувьд нэлээд нарийн судалгаа хийсэн байх?

-Хэрэгжүүлчих юм сан гэсэн маш олон асуудал харагдаж байна. Дэд бүтэц, хог хаягдал, цэцэрлэг, сургуулийн хангамж гээд л... Гэхдээ энэ бүхнийг зөвхөн төр засаг хийнэ гээд хүлээгээд сууж байж таарахгүй. Иргэд оролцох хэрэгтэй. Үүнд л иргэдийг уриалах нь бидний ажил.

-Гэр хорооллын иргэд төслийн талаар ямар бодолтой байна вэ?

-Тэд маш их баяртай байгаа. Яагаад гэвэл өөрсдийнхөө өмнө тулгараад байгаа асуудлаа өөрсдөө шийдвэр гаргаж, өөрсдөө шийдэж байна. Сэтгэлдээ нийцсэн ажлаа хийж байгаа нь тэднийг баярлуулж байгаа.

-Хэдэн жилийн хугацаанд хэрэгжих вэ?

-Хоёр жилийн хугацаатай. 2011 оны наймдугаар сард дуусна.

-Төсөл хэрэгжихэд бэрхшээлтэй ямар асуудал байна вэ?

-Хамгийн их асуудалтай зүйл бол дэд бүтэц. Үүнийг тойроод маш олон асуудал гарч ирж байна. Бид аль болохоор шийдвэрлэхийг хичээж байгаа.

-Хотын дарга түрүүнд ажлын байр бий болгож байгаагаараа энэ төсөл онцлог гэж хэлсэн?

-Тиймээ. Төслийг хэрэгжүүлэх явцад барилга байгууламж байгуулах явцад гэр хорооллын айлуудаас барилгын ажилд хүмүүсийг ажиллуулснаар тодорхой хэмжээний ажлын байр бий болж байгаа.

-“ХАБИТАТ” төслийнхөн 20 жил эл ажлыг хийж байгаа гэсэн. Таны бодлоор төсөл хэрэгжихэд хамгийн их түлхэц болдог зүйл нь юу вэ?

-Би Афганистанд дөрвөн жил ажилласан. Ажиллаж байх хугацаандаа том, жижиг долоон мянга гаруй төсөл хэрэгжүүлсэн. Эдгээр төслүүдийг хэрэгжүүлэх ганцхан боломж нь иргэдийн оролцоо байдаг. Тийм болохоор иргэдийн оролцоо төслийн хэрэгжилт дээр маш чухал. Мөн нэг зүйлийг нэмж хэлэхэд гэр хорооллыг сайжруулахад ганцхан манай төсөл асуудлыг бүрэн шийдвэрлэж чадахгүй. Энэ чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа төслүүдтэй уялдаа холбоотой ажиллаж байж үр дүнд хүрнэ. Тухайлбал, манай төсөл зөвхөн иргэдийн оролцоотойгоор амьдрах орчныг нь сайжруулах зорилготой. Түүнээс биш агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулаагүй. Тиймээс иргэдийн багийг агаарын бохирдол бууруулах төслийнхөнтэй холбох зэргээр ажиллаж болно.
 

Улаанбаатар