Монгол Улсын Засгийн газрын 2009 оны 12 дугаар сарын 11- ний өдрийн 368-дугаар тогтоолоор ”Төрийн албан хаагчдыг орон сууцны зээлд хамруулах журам” батлагдсаны дагуу Орон сууц 4000 онлайн экспог зохион байгуулаад байгаа. 

1. Монгол Улсын Засгийн Газар, ЗТБХБЯ болон “ОССК”-иас 4000 төрийн албан хаагчид болон, иргэдийг орон сууцны зээлд хамруулах  журам батлагдаад байгаа. Энэ мэдээллийг та хаанаас авсан бэ? Ер нь энэхүү журамтай холбогдуулан та өөрийн үзэл бодлоо хуваалцахгүй юу?
2. Журмын 5.3-т зээлээр олгох орон сууцны 1^м2 талбайн үнэ 650,000 төгрөг буюу түүнээс хямд байна гэж заасан байгаа. Харин гүйцэтгэгч компаниудийн хувьд энэ үнэ нь хямралын үед барилгын салбарыг алдагдалд оруулж болзошгүй хямд үнэ гэсэн байр суурьтай байна. Энэ таны бодлоор?
3. Энэ журамтай холбоотой “ОССК”-с асууж тодруулах зүйл танд байнуу? Бид таны асуусан асуултын хариуг холбогдох  газраас нь авч мэдээллийг танд хүргэх болно.
4. Энэ журмын дагуух онлайн үзэсгэлэн худалдааны мэдээллийн ажлыг  манай www.barilga.mn  болон  www.OSSK.MN   хамтран амжилттай гүйцэтгээд байгаа.  Манай сайтийн талаар та сэтгэгдлээ хэлнэ үү?

1. Манайд журам нь ирээд байгаа л даа. Зээлийнхээ журман дээр ашиглалтанд орсон, арилжааны банкинд зээлийн барьцаанд байгаа шинэ орон сууцнаас худалдаж авах ёстой гэж заасан байна лээ. Энэ журамтай ер нь бол танилцаад дэлгэрэнгүй мэдээллийг танай сайтаас авсан
2. Төрийн албан хаагчдын бодит амьдралаас жаахан хол юм шиг санагдсан. Бидний цалин ямар билээ. Энэ зээлийн хүү нь ямар байна. Төрийн албан хаагчдын цалинг нэмэх тал дээр эргэж хардаг юмуу эсвэл зээлийнхээ  хүүг  нь бууруулж зохьцуулвал яадгийн. Ямар ч байсан энэ асуудал жаахан эргэлзээтэй санагдаад байгаа.
3. Өөр асуух зүйл байна л даа.

• 4000 төрийн албан хаагчид орон сууцандаа орно гэхэд бүгд бэлэн байгаа юмуу?
• Залуу гэр бүлд зориулсан м² нь арай бага 40м²-60м^2-тай хямд байрууд байгаа юу?
• Төрийн өмчит хувьцаат компанийн ажилчид энэ зээлд хамрагдаж болох уу? гэж асуумаар байна.
• Танай сайтруу ордог л доо. Барилгын салбарын бүх мэдээллийг агуулдаг гэсэн утгаараа таалагддаг. Нэг санал хэлэхэд барилгын үйлчилгээ үзүүлдэг найдвартай хувь хүмүүстэй холбож өгөх жагсаалт гаргаад сайтдаа байрлуулвал зүгээр байна. Жишээ нь айлуудад жилд л жижигхэн жижигхэн засварууд гарч байдаг ш дээ. Ингээд танай хамт олонд ажлын амжилт хүсье.

1. Төрийн албан хаагчдыг орон сууцны зээлд хамруулах болсныг би зөв гэж үзэж байгаа. Үзэсгэлэнг нь ч үзсэн. Бидний цалин бол маш бага хэмжээтэй байдаг учираас тэр болгон мөнгөө хуримтлуулаад орон сууц авна гэдэг бол бараг боломжгүй зүйл л дээ. Миний хувьд зэргийн нэмэгдэлтэйгээ нийлээд 220,000 төгрөгний цалинтай. Тийм болохоор энэ хөтөлбөр маш үр дүнтэй хөтөлбөр гэж өөрийхөө зүгээс үзэж байгаа. Энэ талаарх мэдээллийг танай сайт, www.OSSK.mn  болон хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд, найз нөхдөөсөө авсан. Мөн манай дээр журам нь ирсэнтэй танилцсан.
2. Бидний цалинг бодохоор энэ арай өндөр үнэ л дээ. Гэхдээ 1м²-н үнийг буулгаж болох байх гэж бодож байгаа. Яах вэ гэвэл хамгийн гол нь газрыг гүйцэтгэгч компаниудад тендер зарлуулалгүйгээр шууд үнэ төлбөргүй олговол болох байх. Энэ үнэ дор хаяж 500,000 болвол арай дээр. Яахав манай өрхийн орлого боломжийн гэхдээ байрны мөнгө, зээлийн хүү, хоол хүнс, унаа тэрэгний гээд хэрэглээний мөнгө зэргээ тооцоод үзэхээр гар дээр үлдэж байгаа мөнгө бараг байхгүй болчихоор байгаа юм л даа. Ер нь бол хэцүү л санагдаж байгаа.
3. Манай ЭМЯаманд 675квот тогтоосон байгаа. Гэтэл манай ЭМЯаманд маш олон газар харъяалагддаг. ЭМЯам, ЭМГазар, ЭМГ-ын харъяа 29 байгууллага мөн хороо, дүүргийн эмнэлгүүд байна. Ингээд бодхоор 4000 гэдэг бол бага тоо. Ядаж энэ тоогоо нэмэгдүүлвэл үнэхээр орон сууцтай болъё гэсэн хүмүүсийн хувьд бол бас ч боломжтой.

• Энэ тоогоо нэмэгдүүлэх боломж байгаа юу?
• Энэ квотыг яаж хувиарлаж гаргасан юм бэ?
• Манай байгууллага бол интернетийн сүлжээтэй. Би  www.OSSK.mn  болон танай сайтаар орж барилгын болон орон сууцны корпорацитай холбоотой мэдээллийг байнга авдаг. Танайх маш зөв мэдээлэлтэй сайт гэж боддог. 

1. Төрийн албан хаагчдыг орон сууцны зээлд хамруулах тухай мэдээллийг хүний нөөц болон хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээс авсан. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг бол онлайн экспогоос харж судалсан байгаа. Квотын тоо бол арай л бага санагдсан. Гэхдээ цалин мөнгө бага ийм үед төрийн албан хаагчид биднийг ийм хөтөлбөрт хамруулсныг зөв гэж үзэж байгаа
2. Төрийн албан хаагчдын хувьд өрхийн орлого багатай. 1м²-н үнэ боломжийн санагдаж байгаа. Гол нь чанартай байх хэрэгтэй. Улаанбаатарт 8баллын газар хөдлөлтөнд тэсэх байр байхгүй гэж яриад байгаа. Гэтэл  10 баллын газар хөдлөлт болохгүй гэх газаргүй. Ингээд бодхоор 650,000-саа илүү буулгана гэвэл чанар муутай, нимгэн ханатай байрууд баригдар байх л гэж бодоод байна л даа. Өөрөөр хэлвэл үнээ дагаад чанар яригдах байх.
3. Асуух асуултын хувьд: Энэ удаагийн төрийн албан хаагчдыг хамруулж байгаа хүрээ бага байна. 4000-н төрийн албан хаагч зээлд хамруулаад дараа нь үлдсэн төрийн албан хаагчидаа дахин иймэрхүү зээлд хамруулаад байх боломж байгаа юу?
4. Танайханд ажлын өндөр амжилт хүсье.

БЗДүүргийн НДХэлтэсийн хяналтын байцаагч Л.Рина

1. Төрөөс 4000 айлын орон сууцны хөтөлбөр гаргаж хэрэгжүүлж байгаа нь цагаа олсон зөв зүйтэй асуудал л даа. Яригдаж эхэлсэн үеэс нь л сонирхоод, эхний ээлжинд нь  хамрагдах гээд хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, хурал цуглаан гээд бүх л зүйлээс мэдээллийг олж авсан. Харин үзэсгэлэн худалдааг нь үзээд, үнэ тарифтай нь танилцсан чинь бид нарын цалин хөлс, өрхийн сарын орлого, төлөх чадвар зэргээс маань хэтэрхий өндөр байсан. Манай өрхийн хувьд сардаа 700,000 төгрөгний орлоготой. Тэндээс хоёр өрөө байр сонирхоод үзэхэд доод тал нь 50сая байсан.   1м²-ийн үнийг 650, 000-аас бага гэж бодоод үзхэд 1000-1500 долларийн ханштай байгаа. Миний хувьд яагаад ч энэ удаагийн зээлд хамрагдаж чадахааргүй юм байна лээ. Байгууллагын хувьд өргөдлөө өгчихөөд хамрагдах бодол байсан боловч манайд ердөө нэг квот байсан. Тэгээд л орхисон. Дараа нь иймэрхүү зээл байвал тэр ээлжийг нь хүлээгээд хүлээлтийн байдалтай л байгаа. Төрөөс болон ОССК-аас энэ журмаа дахин харж арай боломжтой журам батлах байх л гэж бодож байна.
2. 1м²-ийн үнийн хувьд барилгын компаниуд нь зардлаа тооцоод л гаргасан байх. Гэхдээ л өнөөдрийн бид нарын амьдралд их өндөр үнэ. Яг 650,000-р авна гээд тооцход хоёр өрөө байрыг 40саяд авхаар байгаа. Тэгээд 20 жилдээ гэрээгээ хийгээд явхад сарын цалингаасаа 350,000 төгрөгний төлбөр хийхэд болхоор байсан. Яг 1м^2-ийх нь үнээр бодоод хэрэгцээтэйгээ тооцоод үзэхээр сард 500,000-аас дээш төгрөгний төлбөр хийгдэхээр болоод боломжгүй болчихоод байгаа. Тийм болхоор энэ үнийг ядаж 650,000-аас хэтрүүлэхгүй байвал хүмүүс боломж боломжоороо хамрагдах байх. Одоо бол энэ зээлэнд хамрагдах хүн ховор гэж бодож байна.Журмыг нь уншхад  болох юм шиг боловч орон сууцныхаа компаниудтайгаа зөрчилдөөд байгаа ш дээ. Тийм учираас тэдгээр компаниудтайгаа харилцан тохиролцоод журам дээрээ яг хатуу тусгаж өгөх хэрэгтэй.
3. ОССК-аас асуухад төрийн албан хаагчдыг цаашид ч иймэрхүү зээлд бүгдийг нь хамруулах уу? Эсвэл энэ удаагийх зүгээр нэг туршилт уу? Ер нь цаашдаа ямар бодлого баримталж төрийн албан хаагчдыг орон сууцаар хангах төлөвлөгөөтэй байгаа вэ? Мөн одоогоор энэ зээлэндээ хамрагдаад байрандаа орж байгаа айл байнуу? Энэ талаар мэдээлэл ерөөсөө байхгүй байна.
4. Энэ журамтай дэлгэрэнгүй танилцах гэж танай сайтын онлайн экспог үзсэн. Хэрэгцээтэй мэдээллүүд байдаг юм байналээ. Надад маш их таалагдсан. Амжилт хүсье.

1. Төрийн албан хаагчдыг орон сууцжуулах хөтөлбөр бол маш зөв үйл ажиллагаа гэж боддог. Манай орны нөхцөлд энэ хөтөлбөр цаг хугацаагаа бараг хожимдож ирсэн ч гэсэн би талархаж байгаа. Энэ талаарх мэдээллийг би телевиз,радио, сонин, интернетээс энэ мэдээллийг авдаг
2. Орон сууцны 1м²-н үнэ 650,000-аас доош байх ёстой гэдэг нь үндэслэлтэй гэж би үзэж байна. Яагаад гэвэл барилгын стандарт, хэрхэн баригддаг, материалын орц гээд бүх талын мэдээлэл надад хангалттай ирж байдаг. Би өөрөө барилгын материалын хангамжийн технологоор мэргэшсэн барилгын салбарт арваад жил ажилласан болхоор хэрхэн барилга баригддаг, материал яаж зарцуулагддаг вэ, ер нь ямархуу байшин ямар үнээр босдог гэдгийг би мэргэжлийн түвшинд мэднэ. Энэ барилгын 1м²-н үнэ маш их үнэтэй байгаа. Яагаад үнэтэй байгаа вэ гэхээр барилга гүйцэтгэгч компаниуд маань өөрсдөө газрааихудалдаж авдаг. Гэтэл газрыг Монгол улсын иргэн бүрт үнэ төлбөргүй олгогдоно гэж заасан байдаг.хууль бол энэ тал дээр зөрчилдөж л байгаа. Газраа үнэлж аваад тэр байр нь өндөр үнэтэй болчихдог харин худалдан авч байгаа худалдан авагчид дээрхи хуулийхаа хэрэгжилтийг нэг ёсондоо эдэлж чадахгүй байгаа.   Энэ зөрчилдөөний хувьд ерөөсөө л газраа гнэлж авч байгаатай холбоотой. Газар бол авлигалын өндөр түвшинд оччихсон байгаа учираас л барилгын үнэ нэмэгдэж байнаа гэсэн хувийн бодолтой байдаг.
3. Нэгдүгээрт: “ОССК”-ажилтан албан хаагчид нарт хандаж хэлхэд би ерөнхий боловсролын сургуулийн нийгмийн ажилтан. Тэгхэд энэ хөтөлбөр, энэ хууль хэрэгжээд нилээдгүй хугацаа өнгөрчихөөд байна. Гэтэл бид нарт шат шатны төрийн албан хаагчдад зориулсан гэж хэлчихээд ямар ч мэдээлэл ирээгүй. Та нар энэ квот гэдгээ хаанаас, ямар үндэслэлтэйгээр гаргаж тогтоосон юм бэ? Хоёрдугаарт: Яагаад орон сууцжуулна гэж ярьчихаад тэрнийхээ эсрэг үйл ажиллагаа явуулаад байгаа юм бэ? Миний мэдхээр нисэхэд “ОССК”-ийн хашаа гэсэн асар том хашаа байдаг. Тэр хашаан дотор 40000 айлийн орон сууц баригдана гэдэг юм гэнэлээ. Гэтэл тэр баригдаагүй одоо 2 жил болж байна. Өөрсдөө бол барина гэж ярьдаг. Тэнд нөгөө л нэг 1м²  нь саяаас дээш долларийн үнэтэй байшингууд чинь баригдах уу? Яагаад барилгын салбарын үйл ажиллагааг хөнжүүлэх биш нураах гээд байгаа юм бэ? Танайх нийт иргэддээ хүртээлтэй байхаар үйл ажиллагаагаа ямар чиглэлээр явуулдаг юм бэ? гэж би асуумаар байна. Би өөрийгөө хангалттай мэдээллийн сувагжилттай гэж боддог. Гэтэл надад энэ байгууллагын талаарх мэдээлэл байдаггүй. Энэ төрийн албан хаагчдыг орон сууцаар хангах журам одоо миний гар дээр алга. Би өөрөө л сонирхсондоо мэдээллийг цуглуулж энэ талаар мэдээлэлтэй болж байна.
4. Танай сайтийн хувьд бол ямар ч хүн хараад ойлгомжтой, хүссэн мэдээллээ авах боломжтой энгийн гоё хийсэн сайт байна лээ. Танай сайтийг би таньж мэддэг хүн болгондоо л ярьдаг. Ингээд танай хамт олны үйл ажиллагаанд ажлын их өндөр амжилт хүсье. Мөн цаашдаа та бүхэн мэдээллийн цар хүрээгээ тэлээд олонд илүү таниулахын тулд сайтаа сурталчлаарай. Ганцхан интернетдээ биш олон нийтийн газар юмуу телевезээр сайтийнхаа рекламыг хамгийн их олонд хүртээмжтэй гэдэг утгаар нь телевизээр явуулаарай гэж зөвлөмөөр байнаа.  

1. Төрийн албан хаагчдыг орон сууцны зээлд хамруулах болсныг анх сонсоод их баяртай байсан. Тэгээд ч өргөдлөө өгөөд 650,000-аас доош үнэтэй байх юм байна гэж бодоод үзэсгэлэнг нь үзсэн, онлайнаар ч харсан чинь дандаа 1саяаас дээш үнэтэй байсан. Ер нь бүтэхгүй асуудал гэж бодож байгаа. Квот гэж хувиарласан байгаа.   Манайх 57-н ажилчинтайгаас 20-н байцаагч орон сууцгүй учираас өргөдлөө өгсөн. Гэтэл 1 л оронсууц ирэх юм шиг байна. Хэзээ ирэх юм мэдэхгүй одоогоор ямар ч сураг чимээгүй л байна.
2. 1м²-ийн үнийн хувьд бодоод үзэхээр эхний 10%-г төлнө гэхээр  төлж чадхааргүй байналээ. Манай өргөдөл өгсөн ажилчдын хувьд бүгд энэ хэт өндөн үнэтэй байна гээд еранхийдөө өөр хүлээлтийн байдалтай байгаа.
3. Асуулт: Орон сууцны квотыг гаргасныг үзсэн бид нар чинь Нийгмийн даатгалын ажилчид учираас НХХЯаман хувиарлагдмаар юм. Гэтэл байхгүй байгаа. Бид нар алинд нь хамаарагдаж байгаа юм бэ? Үүнийг л асууя
4. Танай сайтад байнга ордог. Хэрэгцээний мэдээллүүд бүгд байдаг болхоор сэтгэр хангалуун байдаг. Орон сууц 4000-ийн талаархи мэдээллийг ч танайхаас авдаг. Орой болгон шинэ мэдээлэл орсон эсэхийг хардаг л даа.

• БХЯ-ны санхүү, хөрөнгө оруулалтын мэргэжилтэн Б.Жавхлангийн асуултуудад хариулъя:

• Баянгол Дүүргийн ЭМН-ийн эмэгтэйчүүдийн эхо эмч Л.Тамирийн асуултуудад хариулъя:

• БЗДүүргийн Цагдаагийн хэлтэсийн мөрдөн байцаагч ахмад Ц.Мөнхжаргалын асуултуудад хариулъя: 

• БЗДүүргийн НДХэлтэсийн хяналтын байцаагч Н.Мөнхжаргал, Л.Рина нарын асуултуудад хариулъя:

Барилга.мн

А.Чимэдцэрэн