Монгол Улсад, тэр дундаа Улаанбаатарт газар хөдөлвөл яах вэ, үүнд урьдчилан хэрхэн бэлдэх, газар хөдлөлтийн үед ямар арга хэмжээ авах, цаашид сэргээн босгоход юу хийх төлөвлөгөө гаргахыг Нийслэлийн Засаг даргын орлогч Б.Мөнхбаатар хотын эрх бүхий байгууллагын удирдлагуудад даалгалаа.

 

Учир нь манай орон Төв Азийн газар хөдлөлтийн идэвхтэй бүсэд оршдог бөгөөд газар хөдөлж, онцгой нөхцөл байдал үүсэхэд хаана ямар эмнэлэг байгуулах, сургууль, цэцэрлэгийн удирдлага ямар арга хэмжээ авах, усны нөөцийг хаанаас татах, зам тээвэр, харилцаа холбоог яаж зохицуулах зэрэг газар хөдлөлтийн ойлголт бидэнд бага байгаа юм. Энэ талаар тодорхой нарийн төлөвлөгөө ч байдаггүй. Иймд эхний ээлжинд цэргийн штаб, ОБЕГ, цагдаагийн байгууллага хамтарч иргэдэд газар хөдлөлтийн талаар мэдээлэл, сурталчилгаа ухуулга хийж, урьдчилан сэргийлэх, газар хөдөлсний дараа ард иргэдийг авран хамгаалахад анхаарах шаардлагатайг өчигдөр “Улаанбаатар хотын” хэмээн овоглосон байгууллагын удирдлагууд ярьж байв.

 

Улаанбаатар орчмын газар доор 200-гаад метрийн зайтай, үл хөдлөх тулгуураар бэхлэгдсэн 286 км шугам бий. Хэрэв нийслэлд 7-8 баллын хүчтэй газар хөдөллөө гэхэд эдгээр тулгуур багана үл ялиг ханзрахад дулааны шугам өвөлдөө ажиллах боломжгүй болох аюултай. Газар доорх баганы хаана нь ханзрал үүссэнийг мэдэх боломжгүйгээс гадна дулааны шугамын температур маш өндөр агшилт тэлэлттэй байдаг аж. Үүнээс гадна бидний ажиллаж, амьдарч байгаа барилга байшин, орон сууц газар хөдлөлтөд хэр тэсвэртэй бол гэдэгт хүн бүр сэтгэл түгшиж байгаа. Сүүлийн жилүүдэд барилга, орон сууц олноор баригдах болсон ч зураг төслөөсөө өөрөөр барих, даацаа хэтрүүлэх, мэргэжлийн хяналтын заавар зөвлөгөө авахгүй, газар хөдлөлтийн норм, дүрэм зөрчиж барьсан, хуучин барилгынхаа даацын хана, суурийг нь нурааж, өөр зориулалтаар ашиглаж байгааг мэргэжлийн байгууллага нэг удаа яриад, торгоод өнгөрөх нь энгийн үзэгдэл болсон.

 

Цагдаагийн байгууллага гэхэд хүчээ нэмж, хөдөлгөөний аюулгүй байдал хангах, түргэн тусламж хүргэх зэргээр бүлэгт хуваарилах, түүнчлэн, Улаанбаатар дахь удирдлагын штаб үүргээ гүйцэтгэх боломжгүй бол Дарханы цагдаагийн хэлтсээс үүрэг гүйцэтгэх зэргээр зохицуулсан байдаг аж.

 

Монголын хувьд газар хөдлөлтийн идэвхжилт эх газрын шинж чанартай. Манай улсад найман магнитутаас дээш газар хөдлөлт дөрвөн удаа болж, 2004 оноос хойш Улаанбаатараас 20 км-т Сонгино, Сонсголонгийн чиглэлд 0.8-4.2 магнитутын хүчтэй газар хөдлөлтийн идэвхжилт ажиглагдсаныг ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн судалгааны төвийн мэргэжилтэн тэмдэглэж байв. Өнгөрсөн онд гэхэд Төв аймгийн Авдар-Уул гэх газарт 4.8 магнитутын хүчтэй газар хөдлөлт болжээ.

 

 

Монцамэ