Нийслэл ч явган явахын тамыг үзүүлж байна даа гэх иргэдийн гомдол аль хэдийнэ ард хоцорчээ. Нов ногоон талбай нүд дүүрэн цэлийж, өнгө алагласан гоёмсог хавтан дээгүүр хотын иргэд амар тайван гэгч нь алхаж явна. “Шөнө орой яаж явна даа гэж халгадаг байсан газар явган хүний зам тавигдаж, гэрэлтүү¬лэгтэй болгосноор барахгүй усан оргилуур сүндэрлэж, амарч суух талбайтай болсон нь үнэ¬хээр сайхан байна” хэмээн иргэд нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Г.Мөнхбаярыг дүүргүүдэд зохион байгуулагдаж байгаа “Явган хүний зам” арга хэм¬жээний явцын байдалтай танилцах явцад хэлж байсан нь өөрийнх нь гаргасан санаачилга иргэдийн сэтгэлд хэр хүрснийг илтгэнэ. Энэ сарын тавнаас эх¬лэн нэг сарын хугацаатай зо¬хион байгуулагдаж байгаа уг арга хэмжээг хотын мэр намрын тохижилтын хүрээнд богино ху¬га¬цаанд үр дүнтэй хийхийг албатууддаа даалгасан. Даал¬гасан итгэлийг нь алдаагүйг өчигдөр мэдсэн. Мэдээж сэтгэл хангалуун байсан байх. Нийс¬лэлийн хамгийн их нягтралтай Баянгол дүүрэг “Явган хүний зам” арга хэмжээгээр нийт 22 байршлыг чөлөөлж тохижилт хийж байгаа бөгөөд тохижилт нь эхэлж байгаа, дуусчихсан хоёр газрыг үзүүлсэн юм. Зана¬базарын гудамжны баруун талд байрлах таван давхар барил¬гын ажлыг өнгөрсөн жил эхэл¬жээ. Өнөө цагийн хурган дарга нарын сурсан зангаар иргэн Л.Мөнх¬бат батлагдсан  зураг төслөө өөрчлөн явган хүний зам талбайд төмөр саравч барь¬чихаж. Харин Баянгол дүүргийн Газрын алба саравчийг буулгаж, өөрийнх нь хөрөнгөөр явган хүний замыг тохижуулж байна билээ. Гэмээ ухаарсан иргэн Л.Мөнхбат тухайн хэсэгт явган хүний зам тавихаас гадна хоёр усан оргилуур нэмж барих агаад ирэх таван сард ашиглалтанд оруулахаар төлөвлөснөө дуул-гасан. Хотын дарга ч “Нийс¬лэлийн хийсэн ажлыг дэмжиж ажиллавал бид өөрийн чадах зүйлээр туслахад бэлэн” гэдгээ хэлсэн. Чингүнжавын гудамжийг жилийн дөрвөн улиралд мөнх ногооноороо байх хиймэл зүл¬гээр тохижуулсан төдийгүй зүүн талын явган замаа тохижуулж аль хэдийнэ ашиглалтад оруул¬чихаж. Улаан шороо эргэлддэг байсан тус газрыг тохижуулсан нь ойр орчмынх нь  байгуул¬лагуудад үлгэр дуурайлал болох нь гарцаагүй.

Хотынхоо тохижилтонд жаа¬хан сэтгэл дундуур явдаг байсан би шувууд жиргэж, ус урсах чимээ сонсогдож, анхилуун мод¬ны үнэр хамар цоргиход баахан гайхсан. Тус дүүргийн Нийгмийн даатгалын хэлтсийнхэн саяхан шинэ байрандаа оржээ. Шинэ газар, шинэлэг үйчилгээ нэвт¬рүүлэхээр ажилтнуудаа том заа¬ланд суулгаж, өмнөх талбайдаа амралтын талбай байгуулсан үйлчлүүлж байгаа иргэдэд, ажил¬тан албан хаагчид таа¬лагдсан төдийгүй ажлаар явсан намайг ч мэл гайхуулсан хэрэг. “Манайх залуу ажилчидтай. Таван цаг гээд цэцэрлэг тарчих¬даг болохоор ажилчид, үйлч¬лүүлж байгаа иргэдийнхээ хүүх¬дүүдийг зугаацуулахын тулд ийм зүйл сэдсэн” хэмээн хэлтсийн удирдлагууд нь тайлбарлахад нийслэлийн Засаг дарга Г.Мөнх-баяр “Чамбай сайхан тохижилт¬той газар байна. Энэ жилийн намрын тохижилтын эхлэл сайн тавигдаж. Ер нь бид аж ахуйн нэгжүүдийг хүн рүүгээ чиглэсэн ажил хийхийг уриалж байгаа. Ирэх жилээс албан байгуул¬лагуудын гадаа байдаг төмөр хашлагуудыг авч оронд нь мод тариулна.  Танай Нийг¬мийн даат¬галын хэлтэс албан байгуул¬лага доторх тохижилтыг яаж хийдгийг харуулж чадлаа” гэж урам¬шуулсан. Албан газар дотор амьд мод, цэцэгсийн дунд усан оргилуур оргилж, шувуудын жиргээ дуулдах нь үнэхээр таатай мэдрэмжийг төрүүлдэг юм билээ.

Сонгинохайрхан дүүрэг бол Монгол Улсын хүн амын нийт 10 хувийг өөртөө шингээдэг өнөр айл. Тус дүүргийнхэн “Хашаа” ар¬га хэмжээний хүрээнд чөлөө¬лөгд-сөн газруудад явган хүний зам тавьж байгаа аж. 18 жи¬лийн турш ургаа хад мэт хөндөл¬сөж байсан найман чингэлгийг буулгаж, 30 сая төгрөгийн өр¬төгтэй амралтын талбай бай¬гуулж байгаа гэнэ. Амралтын талбай байгуулж байгаад 62 дугаар сургуулийн захирал та¬лархсанаа байн байн илэр¬хийлж байсан. Арга ч үгүй биз. Тус дүүрэгт шилжин ирэгсдийн тоо эрс нэмэгдэж байгаа. Өнгөрсөн жил зургаан мянган иргэн шил¬жин ирсэн бол энэ жилийн эхний найман сарын байдлаар найман мянган хүн нэмэгджээ. Тэр хэрээр олны хөл ихсэж байхад таатай сайхан цэцэрлэгт хүрээлэнтэй болж буйд баяр¬лахаас биш яа¬хав. Ташрамд тэмдэглэхэд Нийс¬лэлийн Засаг дарга нийслэлийн төрсөн өд¬рөөр шилдэг усан бай¬гууламж¬тай аж ахуйн нэгжийг шал¬гаруулж урамшуулна гэж амласан. Уралдаанд дүүрэг бүр морио сойж байгаа нь мэдээж. Сонгинохайрхан дүүргийнхэн хиймэл хүрхрээ байгуулжээ. Яг л байгалийнх гэж андуурам урнаар бүтээсэн хүрхрээг харсан хотын дарга “Ёстой л хот тохи¬жилтын дарга мөн дөө” гэж уулга алдсан. Тус дүүргийн Засаг дарг Л.Болдыг өмнө нь Хот тохижил¬тын газрын даргаар олон жил ажил¬лас¬ныг нийслэлчүүд бид андахгүй. Хаанаас нь ч харсан бай¬галийнх гэж андуурмаар бичил хүрхрээ тус дүүргийн Там¬гын газрын гадаа сүндэрлэсэн нь шорооноос өөр тохижилтгүй гэж гоочлуул¬даг сонгиночуудын хувьд баяр¬ламаар бас бахарх¬маар ажил болж. Мөн  Чингэлтэй дүүрэг ч тохижилтоороо нийс¬лэлд тэр¬гүүлэхээр их ажлыг хийж байгаа. Нийслэлд өрнөж байгаа томоо¬хон бүтээн байгуулалт энэ дүү-рэгт өрнөж байгаа болохоор арга ч үгүй биз. Дүүргийн өмнө байр¬лах автобусны буудлаа нийс¬лэлийн жишиг автобусны буудал болгохоор ТҮЦ-үүдээ нүүлгэжээ. Буудлынхаа хажуу¬гаар явган хү¬ний зам тавих гэнэ. Нэгэн үе хал¬тайж, бүүдийсэн гэж гоочлогддог нийслэлд маань их бүтээн бай¬гуулалт өрнөж байна. Их бүтээн байгуулалт гэхээр л тэнгэр ба¬ганадсан байшин ба¬рилга барих юм шиг санаж явсан би юм багаасаа эхэлдэг гэдгийг ойлгож басхүү их хотын гудам¬жаар алхах хос  залуусын гутал тоо¬сонд дарагдахааргүй болж буйг үзээд үнэхээр их баярласан шүү.                            Б.Өрнөх