Засгийн газраас 2010 оныг “Бизнесийн орчны шинэтгэлийн жил” болгон зарласантай холбогдуулан барилга барихын тулд төрийн болон орон нутгийн захиргаа, хяналтын байгууллагуудаас авдаг гарын үсэг, зөвшөөрлийн тоог цөөрүүлэх нь бизнесийн орчныг шинэчлэхэд шийдвэрлэх ач холбогдолтой. Гарын үсэг болгоны цаана их бага хэмжээний авилга, хүнд суртал ч байгааг  анхаарах хэрэгтэй юм.

 

Улаанбаатар хотод барилга барих хөрөнгө оруулагч, бизнес эрхлэгчид төрөл бүрийн зөвшөөрөл авахын тулд хүнд суртлын олон шат дамжлагаар явж, ихээхэн цаг хугацаа алддаг нь хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтанд чөдөр тушаа болж байна. Одоогийн мөрдөж байгаа Газрын тухай хуулиар барилга барих газрыг дуудлага худалдаагаар худалдах буюу төсөл сонгон шалгаруулах журмаар олгодог. Мөн иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн эзэмшиж, ашиглаж байгаа газрыг худалдан авч, өөрийн нэр дээр шилжүүлэх замаар олж авсан газар дээрээ буюу дуудлага худалдаагаар авсан газар дээрээ эсвэл сонгон шалгаруулсан төслөөр барилга барихад газрын зөвшөөрөл авах, зураг төсөл батлуулахаас эхлээд барилга эхлэх, ашиглалтанд өгөх хүртэл төр, орон нутгийн захиргаа, хяналтын байгууллагуудаас нийт 114-124 хүн оролцож гарын үсэг, зөвшөөрөл өгдөг ба эдгээр гарын үсгийг бүрдүүлэхэд дунджаар 6-18 сар шаардагддаг байна. Эдгээр гарын үсэг, зөвшөөрлийг Нийслэлийн болон аймаг, хотын төр захиргааны байгууллага, холбогдох яам, агентлагийн даргын шийдвэрээр баталсан журмын дагуу авч байна.

 

Энэ хүнд суртал, чирэгдлийг арилгахын тулд зарим гарын үсгийг хасах, хугацааг богиносгох саналыг бид оруулж байна. Бид энэхүү саналыг оруулахдаа юуны өмнө дарга бүхнийг мэддэг гэх үзлээс татгалзаж, техникийн шийдлийг тухайн асуудлыг хариуцсан ерөнхий инженер, техникийн ажилтан шийдвэрлэх нь оновчтой гэж үзэж байна.

 

1.    Байршлын схем гаргахад НБХБТГ-ын газар зохион байгуулагч, газрын албаны газар зохион байгуулагч гэж ижил мэргэжлийн 2 хүн ордог юм байна. Иймд газрын албаны газар зохион байгуулагчийг хасах саналтай байна. Нийслэл, аймаг, орон нутгийн газар зохион байгуулагч нар нь өөрсдийн чиглэлээр төвдөө мэдээ ирүүлж байх учир газрын албаны газар зохион байгуулагч шаардлагагүй. Мөн мэдээллийн мэргэжилтэн энэ шатанд оролцох шаардлагагүй.

 

2.    Хот байгуулалтын мэргэжлийн комиссыг УБ хотын ерөнхий архитектор даргалж болох бөгөөд хотын орлогч дарга, хотын ерөнхий менежер нар энэ комисст оролцох шаардлагагүй. Хэдийгээр байршлын схемийг энэ комиссын хуралдаан дээр зурдаг гэх боловч амьдрал дээр энэ схемийг захиалагч бариад комиссын гишүүн тус бүртэй уулзаж зуруулдаг. Учир нь комиссын хуралдаан дээр ихэнх гишүүд татгалзаж, техникийн боломж байхгүй, ачаалал даахгүй гэдэг боловч, захиалагч бариад очиход зураад өгсөн байдаг нь нууц биш. Мөн энэ комисст хангагч байгууллагуудын дарга нар ордог бөгөөд тэдний оронд ерөнхий инженер, ахлах инженер зэрэг ажлаа мэддэг хүмүүсийг оруулах нь зүйтэй гэж үзэж байна.

 

3.    Хамгийн гол асуудал бол захирамж гаргуулах асуудал байдаг. Гэтэл байршлын схем дээр бүх гарын үсгийг зуруулаад захирамжийн төсөлд оруулснаас хойш Засаг даргын захирамж хэзээ гарах нь тодорхойгүй байдаг. Зарим тохиолдолд хэдэн сараар буюу жилээр хүлээдэг. Үүнийг 7-14 хоногт шийдэж өгдөг болгох нь зүйтэй гэж үзэж байна.

 

4.    Газрын албанд кадастрын зураг хийлгэх, гэрээ гэрчилгээ авахад 1 сар орчим хугацаа зардаг байна. Гэтэл үүнийг 7-14 хоногт шийдэж болох юм. Кадастрын зураг хийлгэх, гэрээ, гэрчилгээнд холбогдох албадын дарга нар нь гарын үсэг зурахад хангалттай.

 

5.    Архитектур төлөвлөлтийн даалгавар гаргуулахад 7-14 хоног зарцуулдаг. Үүнд хамгийн ихдээ 7 хоног зарцуулдаг байх нь зүйтэй.

 

6.    Эскиз батлуулахад мөн 7-14 хоног зарцуулдаг. Үүнд мөн 7 хоног байхад хангалттай гэж үзэж байна.

 

7.    Техникийн нөхцөл авахад Дулааны сүлжээ ХК-14 хоногт, УСУГ 28 хоногт, УБ ЦТС ХК 22 хоногт, МХС ХХК 14 хоногт гаргаж өгдөг байна. Гэвч жишээлэхэд Дулааны сүлжээ ХК техникийн боломж байхгүй гээд техникийн нөхцөл бараг олгохгүй байгаа. Гэтэл боломжгүй гэж байсан газарт нь өөр хүнд техникийн нөхцөл гарчихсан байдгаас үзэхэд техникийн нөхцөл олгох асуудал техникийн боломжиндоо биш байна. Техникийн нөхцөл авахад дамжлаг бүрт 14-30 хонодог байна. Техникийн нөхцлийг ерөнхий инженерүүд 5-10 хоногийн дотор олгож байхаар журамлах нь зохистой байна. Ерөнхий инженерүүд техникийн шийдлээ хэрэхн гаргах нь тухайн байгууллагын дотоодын асуудал юм.

 

8.    Ажлын зургийг 7 байгууллагаар зөвшөөрөлцдөг. Үүнд хамгийн их чирэгдэлтэй нь НБХБТГ бөгөөд даргын тушаалаар батлагдсан маягтын дагуу 9 хүн гарын үсэг зурах тойрох хуудсан дээр зурж байж сая дүүрэг хариуцсан архитектор, хэлтсийн дарга, газрын дарга гарын үсгээ зурдаг. Энэ үйлчилгээнд 14-21 хоног зарцуулдаг бөгөөд 90.0 мянган төгрөгийн хураамж авдаг. Ерөнхий төлөвлөгөө батлахад 1500.0 мянган төгрөгийн хураамж авдаг. Өмнө нь НБХБТГ аж ахуйн байгууллага байхдаа мөрддөг байсан энэ тарифыг одоо захиргааны байгууллагын статустай болсон хэрнээ мөрдсөөр байгаа нь хачирхалтай. Төрийн үйлчилгээ үзүүлж байгаа байгууллага яагаад ийм өндөр хураамж авч байгааг бид ойлгохгүй байна. Халаалт салхивч, цэвэр бохир ус, цахилгааны инженер, газар зохион байгуулагч нар ажлын зураг хянах шаардлагагүй гэж үзэж байна. Дараа нь НМХГ-ын орчны эрүүл ахуйн байцаагч дүгнэлт бичиж, НМХГ-ын дарга гарын үсэг зурдаг. Энэ шатанд өөрт хамаарахгүй шаардлага (тухайлбал газрын харилцааны гэх мэт орчны эрүүл ахуйд хамаарахгүй асуудлаар) их тавьж чирэгдүүлдэг ба 14-30 хоног зарцуулдаг. Үүнийг 7-14 хоногт багтаадаг болох саналтай байна. Харин ОБЕГ-т зураг хянадаг галын байцаагч 3-7 хоногийн дотор шуурхай үзэж өгдөг боловч, 150.0 мянган төгрөгийн хураамж авч байна. Эрүүл ахуйн дүгнэлт бичиж өгөхдөө НМХГ 15.0 мянган төгрөг авдаг байхад адилхан зурагт хяналт хийхэд яагаад 10 дахин өндөр хураамж авч байгаа нь бас ойлгомжгүй байна. Гадна шугам сүлжээний зургуудыг техникийн нөхцөл олгосон байгууллагуудаар хянуулдаг. Энэ болгонд НБХБТГ-ын тухайн шугам сүлжээний асуудлыг хариуцсан инженерээр зуруулж ир гэж явуулдаг нь бас хэрэгцээгүй шат дамжлага гэж үзэж байгаа тул хасах саналтай байна.

Техникийн нөхцөл олгох шийдвэрийг гаргасан ерөнхий инженерүүд, ажлын зураг зөвшилцөхөд амар, хялбар байх учир тэднийг мэдээллээр хангаж, гүйцэтгэсэн ажлаа өдөр дутам тайлагнаж байдаг техникийн ажилтнуудын гарын үсэг шаардлагагүй.

Төсвийн мөнгөөр санхүүжиж, цалинжиж байгаа ажлаа гүйцэтгэснийхээ төлөө хураамж авч байгаа нь бүр ч утгагүй хэрэг. Иймд одоогийн авч байгаа дээр дурдса хураамжуудыг хүчингүй болгох.

 

9.    Улсын экспертизээр зураг батлуулах. Барилгын тухай хуулинд улсын төсвийн буюу гадаадын зээл тусламжийн хөрөнгөөр баригдах барилга, 6-аас дээш баллын газар хөдлөлтэй бүсэд баригдах барилгын зурагт улсын экспертиз хийлгэнэ гэж заасан байдаг. Өмнөх хуулинд ч тэгж байсан. Гэвч УМХГ-ын даргын тушаалаар батлагдсан барилга барих зөвшөөрөл олгох журамд зураг заавал экспертизээр батлагдсан байна гэж заасан учир бүх зурагт экспертиз хийх шаардлагатай болсоор удаж байна. Иймд уг журмыг хуулийн заалтанд нийцүүлж, хуулиар шаардагдахгүй зурагт экспертиз заавал хийлгэх шаардлага тавихаа болих нь зүйтэй гэж үзэж байна. Түүний зэрэгцээ газар хөдлөлийн шаардлага барилгын архитектур төлөвлөлт, хийцэд хамаарахаас бус халаалт салхивч, цэвэр бохир ус, цахилгаан, холбооны зурагт хамаарахгүй тул 6 баллаас дээш газар хөдлөлд баригдах барилгын зөвхөн архитектур, хийцийн хэсгийн зургийг улсын экспертизээр хянуулаад бусад хэсгийн зургийг экспертизээр хянуулдаггүй байх саналтай байна. Зураг төслийн байгууллагуудын үйл ажиллагаанд энэ нь их дарамт учруулдаг тул өөрсдөө хариуцлагаа үүрээд өөрсдөө зургаа батлаж байя гэсэн саналтай байгаа юм. Бид энд зөвхөн хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалттай барилгын зургийн тухай ярьж байгаа бөгөөд Улсын төсвийн болон гадаадын зээл тусламж, улсын онцгой объектуудын зураг төсөлд иж бүрэн экспертиз хийх нь дамжиггүй биз ээ.

 

10. Барилга угсралтын ажил эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөл олгоход барилга техникийн хяналтын улсын байцаагч, өргөх машин механизмын улсын байцаагч ажлын зураг, холбогдох бичиг баримтуудыг үзээд олгож болох юм, бусад олон байцаагч нар оролцох шаардлагагүй гэж үзэж байна.

 

11. Засгийн газрын 2009 оны 3 дугаар сарын 18-ны өдрийн 72 дугаар тогтоолоор техникийн комиссыг хөрөнгө оруулагч, захиалагч байгууллага даргалахаар тогтоогдсон тул энэхүү техникийн комисс нь барилгын ажлын технологийн үе, шат бүрт зураг төслийн байгууллагын зохиогч-инженер, мэргэжлийн хяналтын байгууллагын улсын байцаагч нартай хамтран хяналт хийж, илэрсэн дутагдал, зөрчлийг тухай бүр нь арилгуулж, дээрхи 72 дугаар тогтоолын 6 дугаар хавсралтанд заасан акт, баримт бичгүүдийг баталгаажуулснаар улсын комисс ажилуулах нөхцөлийг хангах учир барилга байгууламжийг ашиглалтанд өгөхөд техникийн комисс бүрэн бүрэлдэхүүнээр ажиллах шаардлагагүй юм.

 

12. Барилга байгууламжийг ашиглалтанд хүлээн авах улсын комисст хангагч байгууллагуудын төлөөлөл оролцох шаардлагагүй, тэд байршлын схем, техникийн нөхцөл, ажлын зураг зөвшөөрөлцөхөд оролцож саналаа өгсөн учир нь улсын мэргэжлийн хяналтын газрын байцаагч нар ирж үзээд зөвшөөрөл олгоход хангалттай.

 

Ингэснээр бид 64 хүний гарын үсгийг хасч, гарын үсгийн тоог 51,6 хувиар бууруулж түүнд зарцуулах хугацааг дунджаар 3 дахин багасгах санал оруулж байна.

 

Нэгтгэж боловсруулсан Барилгын үндэсний ассациоцийн Дэд Захирал Ч.Эрдэнэцогт

 

Та бүхэн саналаа info@barilga.mn хаягаар ирүүлнэ үү.

 

 

1.     Нийслэл орон нутгийн барилга, хот байгуулалт, төлөвлөлтийн газарт байршлын схем гаргах /7 хоногт/
Холбогдох албан тушаалтан			Хугацаа
1.1.	Хот байгуулалтын хэлтсийн дарга		1 хоног
1.2.	Дүүрэг хариуцсан архитектор		2 хоног
1.3.	Дулааны инженер		1 хоног
1.4.	Усан хангамж, ариутгах татуургын инженер		1 хоног
1.5.	Цахилгааны инженер		1 хоног
1.6.	Нийслэл, аймаг, хотын газар зохион байгуулагч		1 хоног
2.     Хот байгуулалтын мэргэжлийн комиссоор байршлын схем батлуулах  /14 хоногт/
Холбогдох албан тушаалтан			Хугацаа
2.1.	Улаанбаатар хотын ерөнхий архитектор		2 хоногт
2.2.	Газрын албаны дарга		1 хоногт
2.3.	Дулааны сүлжээ ХК-ийн дарга		2 хоногт
2.4.	Ус суваг удирдах газрын дарга		2 хоногт
2.5.	УБЦТС ХК-ийн захирал		1 хоногт
2.6.	МХС ХХК-ийн захирал		2 хоногт
2.7.	Нийслэлийн Байгаль хамгаалах газрын дарга		1 хоногт
2.8.	ОСНААУГ-ын дарга		1 хоногт
2.9.	НМХГ-ын дарга		1 хоногт
2.10.	НОБГ-ын дарга		1 хоногт
3.     Газар олголтын буюу барилга барих захирамж гаргах / 14 хоногт/
Холбогдох албан тушаалтан			Хугацаа
3.1.	Нийслэл, аймаг, хотын засаг дарга		14 хоногт
4.     Газрын албан дээр кадастрын зураг хийлгэх, гэрээ гэрчилгээ авах /14 хоногт/
Холбогдох албан тушаалтан			Хугацаа
4.1.	Газрын байршлын кадастрын зураг		7 хоногт
4.1.1		Хэлтсийндарга
4.2.	Газрын гэрээ		5 хоногт
4.2.1		Газрын албаны дарга
4.3.	Газрын гэрчилгээ		2 хоногт
4.3.1		Нийслэл болон дүүргийн газрын албаны дарга
5.     Архитектур төлөвлөлтийн даалгавар /7 хоногт/
Холбогдох албан тушаалтан			Хугацаа
5.1.	Улаанбаатар хотын ерөнхий архитектор		3 хоногт
5.2.	ХБХ-ийн дарга		2 хоногт
5.3.	Дүүрэг хариуцсан архитектор		2 хоногт
6.     Эскиз батлуулахад /7 хоногт/
Холбогдох албан тушаалтан			Хугацаа
6.1.	Улаанбаатар хотын ерөнхий архитектор		3 хоногт
6.2.	НБХБТГ-ын Хот байгуулалтын хэлтсийн дарга		2 хоногт
6.3.	Дүүрэг хариуцсан архитектор		2 хоногт
7.     Техникийн нөхцөл авах /29 хоногт/
Холбогдох албан тушаалтан			Хугацаа
7.1.	Дулааны техникийн нөхцөл		7 хоногт
	7.1.1	ДС ХК-ийн ерөнхий инженер
7.2.	Усны техникийн нөхцөл		7 хоногт
	7.2.1	УСУГ-ын дэд дарга
7.3.	Цахилгааны техникийн нөхцөл		10 хоногт
	7.3.1.	УБ ЦТС ХК-ийн ерөнхий инженер
7.4.	Холбооны техникийн нөхцөл		5 хоногт
	7.4.1	КША-ны ерөнхий инженер
8.     Ажлын зураг зөвшөөрөлцөх /48 хоногт/
Холбогдох албан тушаалтан			Хугацаа
8.1.	1.НБХБТГ		10 хоногт
	8.1.1	УБ хотын ерөнхий архитектор	4 хоногт
	8.1.2	Барилгын инженер	4 хоногт
	8.1.3	Автозамын инженер	2 хоногт
8.2.	НМХГ		5 хоног
	8.2.1	НМХГ-ын орчны эрүүл ахуйч эмч
8.3.	ОБЕГ		5 хоног
	8.3.1	Галын хяналтын ахлах байцаагч
8.4.	Дулааны Сүлжээ ХК		7 хоног
	8.4.1	Дулааны Сүлжээ ХК-ийн ерөнхий инженер
8.5.	Ус сувгийн удирдах газар		7 хоног <