8400 хүн ажилтай болно гэв үү?

Манай улсын барилгын компаниуд гадаадын ажилчдаар орон сууц бариулдаг. Хавар болуут өмнөд хөршөөс хөнжил пүүгээгээ үүрэн цувах хятад ажилчдын дэргэдүүр зөрөх монголчууд өөрсдөө ажилгүй, гудамжинд лааз өшиглөж явна. Ажилгүйдэл хэрээс хэтэрсэн, ядуурал газар авсан гэх хэрнээ харийнхныг урьж ажиллуулдаг энэ  байдлыг халахад “40 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн нэг хэсэг нь чиглэж байгаа гэнэ.

Азийн хөгжлийн банкнаас уг хөтөлбөрийн хүрээнд барилгын мэргэжилтэй ажилчин бэлтгэх “Барилгын салбарт хөдөлмөр эрхлээгүй залуус, насанд хүрэгчдийн албан бус мэргэжлийн сургалтыг дэмжих төсөл”-ийг энэ жилээс эхлэн 2009 он хүртэл хэрэгжүүлнэ. Уг төслийн хүрээнд энэ онд 1000 хүнд мэргэжил эзэмшүүлэн, 500-600-г нь ажилд зуучилна. Дараа жил мөн ийм тооны хүнийг сургаж, ажилтай болгох бол, 2009 онд 500 ажилчин бэлтгэж, хагасыг нь ажлын байраар хангахаар төлөвлөжээ. Эдгээр 2500 хүнийг барилгын салбарт зайлшгүй шаардлагатай байгаа өрлөгчин, шаварчин, өнгөлгөөчин зэрэг түгээмэл есөн мэргэжил эзэмшүүлэх, богино хугацааны сургалтад хамруулах юм.

Түүнчлэн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангийн 900 гаруй сая төгрөгийн санхүүжилтээр 12 мянган хүнийг мэргэжлийн сургалтад хамруулж, бэлтгэх нь. Тэднийг ажлын байраар хангахын тулд барилгын компаниудтай хамтран ажиллана. Ингэхдээ компаниудаас шаардлагатай мэргэжлийн ажилчин бэлтгэх захиалга авч, бэлтгэх гэнэ. Ийм байдлаар 8400 хүнийг тогтмол ажилтай болгоно. Ийм байдлаар бага багаар ахиулсаар монголчууд өөрсдөө барилгаа барих цаг удахгүй бололтой.

Загвар төв байгуулна

Барилгын мэргэжил эзэмшүүлэх сургалтын долоон загвар төв байгуулна. Үүнд 480 мянган ам.доллар зарцуулах урьдчилсан тооцоо гарчээ. Мөн аймаг, орон нутагт одоо байгаа Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүдийг бэхжүүлэхэд зориулж 250 сая төгрөгийн санхүүгийн дэмжлэг үзүүлнэ. Үүнийг сургалтын тоног төхөөрөмж, тавилга хэрэгсэл, компьютерийн праграмм авах, мэдээлэл харилцааны орчин үеийн технологид холбогдох, гарын авлага, товхимол бэлтгэх, сургалтын байрандаа засвар хийхэд зориулж өгөх юм байна. Түүнчлэн барилгын компаниудаас 50 хүнийг сонгон авч, сургагч багш бэлтгэх гэнэ.

Барилгын материал үйлдвэрлэгчдийг дэмжинэ

Барилгын материал үйлдвэрлэдэг 260 гаруй аж ахуйн нэгж Монголд бий. Тэдгээрээс хана, хучилтын хийц бүтээгдэхүүн, холбогч, дүүргэгч, дулаан тусгаарлагч, дээврийн материал, хаалга, цонхны үйлдвэр хамгийн олон байдаг аж. Гэсэн ч манай улс барилгын материалын 60 гаруй хувийг импортолж байна. Сантехник, цахилгаан, засал чимэглэлийн материалын  үйлдвэр манай улсад байдаггүй тул ийм бүтээгдэхүүнийг БНХАУ-аас импортлодог. Ийм төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд өртөг ихтэй, нарийн технологи шаардлагатай байдаг тул хүмүүс энэ төрлийн үйлдвэрлэл эрхлэхийг сонирхдоггүй аж. Зах зээлийн шаардлагаар зарим үйлдвэр үйл ажиллагааны чиглэлээ өөрчилжээ. Тухайлбал, Улаанбаатарын керамик эдлэлийн үйлдвэр тоосго үйлдвэрлэх болсон байна.

Нийслэлд барилга олноор баригдаж, энэ төрлийн бизнес цэцэглэж байгаа ч хөдөө орон нутагт 1990 оноос хойш нэг ч барилга баригдаагүй гэж хэлж болно. Үүнийг дагаад Дундговь, Өвөрхангай, Ховдын тоосгоны дунд хүчин чадлын үйлдвэрүүд, 12 аймгийн улирлын чанартай тоосго, блокны жижиг үйлдвэрүүд хаагджээ. Одоо ажиллаж байгаа Хөтөл, Дарханы цементийн үйлдвэр, Улаанбаатар, Дарханы байшин үйлдвэрлэх комбинат, элс, хайрга бутлан ангилах үйлдвэр, Хөтөл, Мааньт, Цагаанбулагийн шохойн үйлдвэрүүд хүчин чадлаа алдаг оног ашиглаж байгаа аж. Энэ нь Хятадаас ижил төрлийн бүтээгдэхүүн оруулж ирж байгаатай холбоотой гэнэ.

“40 мянган орон сууц” хөтөлбөр зөвхөн орон сууц барихад чиглээгүй. Хүн амыг орон сууцаар хангахтай зэрэгцээд барилгын салбарын асуудлыг шийдвэрлэх, дотоодын үйлдвэрлэгчдийг дэмжих, хүн амыг үл хөдлөх хөрөнгөтэй болгох, ядуурал, ажилгүйдлийг бууруулах давхар зорилготой. Хөтөлбөрийн хүрээнд дотоодын барилгын материал үйлдвэрлэгчдийг хямд, чанартай, сүүлийн үеийн технологи ашигласан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхийг уриалж буй юм.