Манай иргэд тохилог, тансаг, сэтгэл санаандаа нийцсэн янз бүрийн дүрс хэлбэртэй, дан болон давхар амины сууцны барилгыг өөрийн бололцоогоор хашаа, зуслан, байгалийн үзэсгэлэнт орчинд ихээр барьж ашиглах боллоо. Ийм сууцны барилга нь хүмүүсийн тав тух, ая тохитой амьдрах боломжийг бүрдүүлж байгаа хэрэг билээ. Ийм учрэас бид та бүхэнд сууцны барилгын суурийн талаар өчүүхэн зөвлөгөө өгье.

Барилгын буурь, суурь нь хүч хөдөлмөр гарган, хөрөнгө зарж барьсан сууцны тогтвортой, бат бэх байх, удаан эдлэгдэх үндсэн нөхцөлийг хангах чухал үүрэгтэй юм. Суурь хийх үед гаргасан алдаа хожим нь нэмэлт зардал гаргахад хүргэхээс гадна суурийг бүр солих хүндрэлд хүргэдэг учир эхнээсээ техник, технологи болоод сонголтоо зөв хийх хэрэгтэй. Суурь нүсэр байх нь барилга чанартай болж байна аа гэсэн үг биш юм. Суурь нь дээрээс хана, хажуугаас хөрсний даралтыг дааж, подвал болон доод давхрыг ус, чийгнээс хамгаалах үүрэгтэй. Иймд суурийн хийцийг сууцны хийцийн үзүүлэлт болон хөрсний чанараас хамааруулан сонгоно. Мөн хийцийн материалаас их хамаардагийг мартаж болохгүй.

Хамгийн найдвартай хөрс нь хадархаг хөрс бөгөөд ийм хөрс нь бөх бат, суулт болон нуралтанд өртөхгүй. Ийм хөрсөн дээр суурийг гүн биш суулгаж өгнө.

Чулуулаг хөрс нь янз бүрийн чулуулгийн эвдрэлээс үүссэн харьцангуй жижиг чулуулгаас бүрдэх бөгөөд агшилт болон тэлэлтэнд өртдөггүй. Ийм хөрсөнд суурийг 0,5 м-ээс багагүй  гүнд   суулгана.
Элсэрхэг хөрс нь даралтаас болж сууж нягтшдаг. Гэхдээ их болон дунд зэргийн элсэрхэг хөрс нь нягтшил ихээс гадна ус шингээдэггүй, хөлдөлтөнд бага өртөмхий. Ийм хөрсөнд суурийг 40-70см суулгана.
Элс болон шаварлаг хөрс. 10-30 хувь нь шавар бол шаварлаг, 10 хувиас доош бол элсэрхэг хөрс гэдэг. Хуурай үедээ ийм хөрс суурь тавихад тохиромжтой хөрс болдог. Ус ихтэй бол шаварлаг болж хүйтний улиралд хөлдөх талтай. Шаварлаг болон намгархаг хөрс нь агших, нурахаас гадна хөлдөх үед овойдог нь суурийг гэмтээх аюултай байдаг. Энэ нь суурь босгоход хамгийн хэцүү хөрс юм. Шаварлаг хөрсөнд суурь босгохдоо хөлдөлтийн үеийг дуустал суулгаж өгөх хэрэгтэй.

Гэвч энэ бүгд нь хөрсний хамгийн ерөнхий шинж чанар юм. Хөрсний бөх бат чанар болон даацын нарийн үнэлгээг инженер-геологийн хайгуул шинжилгээний үндсэн дээр гүйцэтгэх ёстой. Хэрэв тийм судалгаа байхгүй бол хөрсний урьдчилсан судалгааг бие даан гүйцэтгэж болно. Үүний тулд туршилт нух ухаж юмуу цооног өрөмдөн гарцыг шинжиж хөрсний болон шороон үе, хөрсний усыг тогтоож болно.

Хөрсний усанд онц анхаарал хандуулах хэрэгтэй бөгөөд энэ нь газрын тувшинд ойр байх юм бол суурь босгох даахаргын газрын үений бат бөх чанарыг ноцтой бууруулж болзошгүй юм. Иймд хөрсний усыг бороо хурын ус, цасны шар ус зэрэг өнгөн давхаргын уснаас ялгах хэрэгтэй. Хүйтний улиралд хөрс нь хүйтний эрчээс хамаараад хөлдөлтийн гүн нь харилцан адилгүй байна. Хөрсний усны үеэс доош хөлдөх үед хөрсөнд тэлэлт өгч овойлт үүсдэг. Чухамдаа хүйтний овойлт нь суурь тогтворгүй болох, гажилт үүсэх, нурах гол хүчин зүйл болдог. Овойлтын хүч нь ямар л бол ямар барилгыг өргөх хүчтэй бөгөөд 1 кв.м-д 10-15 тн байж болно. Хүчтэй овойлттой хөрсөнд суурь далийж суух, өргөгдөх зэргээс   сэргийлэхийн    тулд суурийг хөрсний хөлдөлтийн доорх үе хүргэж элсээр дэвсгэр хийж суулгана.

Суурийн төрөл

Суурийн төрлийг сонгохдоо барилгын ачаалал, өрөө тасалгааны харилцан адилгүй хуваарилалтанд байшингийн бүтээцийн мэдрэмтгий чанар хэрхэн нөлөөлөх, хөрсний чанар барилгын сууринд нөлөөлөх, хүйтний овойлтын үйлчлэл болон хэрэглэгдэж буй бүтээц конструкци, материалаас хамааран сонгоно. Хөрсөнд суулгах аргаар нь суурийг шугаман, баганан, хавтнан гэх үндсэн 3   төрөл   болгон   авч   үздэг.

Шугаман суурь

Шугаман суурийг хүнд ханатай /бетон, чулуун, тоосгон/ юмуу хунд дээвэртэй барилгыг барихад ашигладаг. Шугаман суурийг бүхий л гадна дотно үндсэн хануудын дор тавих бөгөөд хөндлөн огтлол нь суурийн нийт эргэн тойрны хэмжээтэй адил байна. Энэхүү суурь нь доороо подвал, гарааш, подвалын давхартай байшин барих үед зайлшгүй хэрэгтэй. Суурийг гүнд суулгаагүйгээс үүсэх гажилтаас хамгаалж шугаман сууринд төмөр арматур бүслүүр хийж өгнө. Шугаман суурины дэвсгэрийг ихэвчлэн хөрсний хөлдөлтийн гүнээс 20 см дор байхаар хийдэг. Хуурай болон элсэн хөрсөнд суурийг хөлдөлтийн гүнээс дээр тавьж болох бөгөөд гэхдээ газрын хөрснөөс 50-70 см -ээс багагүй гүнд байна. Хүчтэй овойдог болон гүн хөлддөг хөрсөнд шугаман суурийг ер нь ховор ашигладаг.

Элсэн дэвсгэрийн зузаан нь ихэвчлэн 40-60 см байх ба суурийн бүх өндрийн талаас  илүүгүй  байх  ёстой. Шугаман суурийг бэлдэх технологи нь энгийн боловч нүсэр, материал их шаардагдахаас гадна ажил ихтэй байдаг. Суурийн хамгийн бага зузаан нь хэрэглэж байгаа материалаас их хамаардаг. Жишээлбэл, төмер бетоны хамгийн бага байж болох хэмжээ нь 100 мм, бетон 250 мм, хайрган бетон 350 мм, байгалийн чулуун өрмөл 500 мм байна. Үүнээс гадна дээрээс сууж буй хананы доорх суурины өргөн нь хөрсөнд нөлөөлж болох ачааллаар тодорхойлогдоно. 80 см гүн дэх шавар болон шаварлаг хөрсөн дэх суурийн ачаалал нь 1,5-2 кг/см.кв-аас илүүгүй байх ёстой. Хэрэв тоосгон байшингийн суурийн өргөн нь суурин дээрх тоосгон өрлөгийн өргөнтэй тэнцүү /50 см/ байвал хананаас хөрсөнд нөлөөлөх даралт нь байж болох хэмжээнээс бага байна.

Барилгын ажлыг түргэтгэхийн тулд суурийн блокуудыг их ашигладаг. Суурийг тэг тэмдэглэгээнээс / газрын гадаргуугаас / дээш гаргаад цементэн зуурмагаар гадаргууг тэгшлэн хар цаасыг давхарлаж хар тосоор ус үл нэвтрүүлэх байдлаар шавж өгнө. Шугаман суурийн дээд хэсэг нь ихэвчлэн   ил   суурь   болдог.

Баганан суурь

Бас нэгэн түгээмэл суурь бол баганан суурь юм. Үүнийг заамал модон, сараалжин болон самбаран зэрэг хөнгөн ханатай барилгад их ашигладаг. Материалын орц, ажлын ачааллын хувьд энэ төрлийн суурь нь шугаман сууриас 1,5-2 дахин хэмнэлттэй. Багана нь бүх л булан, хануудын уулзвар, цонх үүдний завсрын ханын доор, гол нуруунуудын тулгуурын дор болон ачаалал төвлөрсөн бусад газруудад босгодог. Багана хоорондын зай нь 1,5-2,5 м байна. Суурийн бүхий л бүрдэл хэсгүүдийн харилцан ажиллагааг хангахын тулд багануудын оройг холбоос хөндлөвчөөр холбоно.

Багана хоорондын зай 2,5-3 м-ээс их байх нөхцөлд даац илүүтэй холбоос  хэрэглэнэ. Багана нь мод, чулуу, тоосго, бетон болон төмөр бетонон байж болохоос гадна бетон зуурмаган труба байж болно. Суурийн багануудын байж болох хөндлөн огтлолын хамгийн бага хэмжээ нь ямар материалаар хийгдсэнээс их шалтгаална. Бетон болон хайрган бетон 400 мм, чулуун өрмөл 600 мм, тоосгон өрмөл газрын гадаргаас дээш 380 мм байна.

Подвалын хөндийг дулаацуулах, цас унахаас хамгаалах, чийг болон багана хоорондын тоос шорооноос хамгаалахын тулд хананцар хийж болно. Үүнийг 200-300 мм гүнд суулгах бөгөөд хэрэв хөрс овойлттой бол дор нь 150-200 мм зузаан элсэн дэвсгэр суулгаж өгнө. Хайрган өрмөл хананцрын байж болох хамгийн бага зузаан нь 200 мм, тоосгон нь 120 мм, цутгамал бетон нь 100-120 мм байна. Байшингийн тал бүр дэх хананцарт 150x150 хэмжээтэй салхивчны нүхийг газрын гадаргаас 150 мм өндөрт гарах бөгөөд өвөлдөв нүхийг таглаж болно. Баганан суурийн төрөл зүйл нь шонт конструкци юм. Хувийн сууц зэрэгт төдийлөн хэрэглэдэггүй.

Хавтнан суурь

Элсэн дэвсгэр, намаг зэрэг харилцан адилгүй, хүчтэй агшилттай хөрсөн дээр болон овойлт ихтэй, даац султай бусад хөрсөн дээр төмөр бетон хавтан болон цул хэрээсэн тасам хэрэглэх нь цөөнгүй байдаг. Тийм суурийг гол төлөв "хөвөгч" гэж нэрлэдэг. Тэдгээрийн уужим гадаргуу нь хөрсөнд үйлчлэх даралтыг бууруулж, хөлдөлт, халалт, хөрсний суултын үед үүсдэг харилцан адилгүй чиглэлтэй ачааллын үед тус хавтангийн бат бэх ирмэг нь конструкцдаа хангалттай тулгуур болж өгдөг. Хэмжээ том байшингийн хувьд суурийг ирмэгт хаөтан юмуу цутгамал хэрээс тасам хэлбэртэй хийдэг. Хөвөгч суурийн угсралт   нь   өндөр   даацат бетон   болон   цутгамал   ган зэрэг материал их шаардах бөгөөд бусад хэлбэр хийцийн суурь шаардлага хангаж чадахгүй байх үед энэ суурь найдвартай байж болох юм.

Суурийн хийцийн материал

Сууринд орох үндсэн материал нь шаардлага хангахуйц бөх, нягт, ус үл нэвтрүүлэх, хүйтэн болон химийн урвалд өртөхгүй чанар бүхий бетон юм. Бетон зуурмагийг бетоны үйлдвэрт захиалж болох ба бетон зуурмаг тээвэрлэгчээр газраа хүргэж болно. Хэрэв тийм боломж бололцоо байхгүй бол хуурай цемент зуурч хийж болно. Сууриа тавих ажиллагааг хялбаршуулж түргэтгэхийн тулд блокуудыг ашиглаж болно. Түүнээс гадна янз бүрийн диаметртэй цутгамал гол, тоосго, элс, хайрга зэргийг ашиглаж болно.