Урин дулаан цаг ирж байгаа энэ vед барилга угсралт, зам засварын ажил ид єрнєдєг. Yvнтэй зэрэгцээд хятад ажилчид ч вагон вагоноороо Монголыг зорьдог. Гадаадаас ирж ажиллах ажилчдын энэ жилийн квот хэрхэн батлагдсан талаар Хєдєлмєр халамжийн vйлчилгээний газрын Гадаад хєдєлмєр эрхлэлтийн хэлтсийн дарга Ч.Ганхуягаас тодрууллаа.
-Гадаад ажилчдын квот гарсан уу?
-Гадаадаас ирэх ажилчдын квотыг жил бvр Засгийн газраас тогтоодог л доо. Энэ жилийнх нь хэдхэн хоногийн ємнє батлагдаад байна. Квот яаж гарав гэхээс ємнє юуг хэлээд байна вэ гэдгийг ойлгох хэрэгтэй л дээ. Манай байгууллага 100 хvнтэй байлаа гэхэд энэ тоондоо таарсан гадаадын ажилтанг урих ёстой байдаг юм. Єєрєєр хэлбэл, монгол ажилчид болон гадаадаас ирэх ажилчдын харьцуулсан харьцааг квот гэж байгаа юм. Yvнийг барилга, уул уурхай, хєдєє аж ахуй, жижиглэн худалдаа гэх мэт бvх салбараар авч vздэг. Єєрєєр хэлбэл, хэчнээн хvн урих боломжтой вэ гэдэг нь аль салбарт юу эрхэлдгээс их хамаарна.
-Тухайлбал барилгын салбарт квот нь яаж батлагдсан юм бэ?
-Аль салбарт вэ гэдгээс гадна тухайн байгууллагын хєрєнгє оруулалтын хэмжээ, ажиллагсдын тооноос хамаарч гадаадаас урих хvний тоо нь гарна л даа. Єнгєрсєн онд, тавь хvртэл сая тєгрєгийн хєрєнгє оруулалттай 100 хvртэл ажилтантай барилгын нэг компани гадаадын 25 хvн ажиллуулж болно гэсэн байдаг. 500-аас дээш сая тєгрєгийн хєрєнгє оруулалттай 500-аас дээш ажилчинтай бол дээрх 25 гэсэн тоо 35 болох юм.
-Энэ жилийн квот хэрхэн батлагдсан бэ. Єєрчлєлт орсон зvйл бий юу?
-Єєрчлєлт ороогvй л дээ. Зарим салбарын хувьд хасагдсан. Барилга, уул уурхайн салбарын гадаадаас урих ажилтны тоог тав, таваар хассан байгаа л даа. Харин бусад салбарт бол єєрчлєлт ороогvй.
-Яагаад хассан юм бол?
-Ер нь, Монголд ажилгvйдэл их байгаа. Ядаж барилга, уул уурхайн салбарт монголчууддаа ажлын байр бий болгоё гэсэн байх. Эдийн засгийн хямралтай ч холбоотой гэж ойлгож болно л доо.
-Ноднин хэчнээн гадаад хvн Монголд ирж ажиллаж байсан юм бэ?
-2008 оны жилийн эцсийн байдлаар 85 орны 37507 иргэнд хєдєлмєр эрхлэх зєвшєєрєл олгосон буюу сунгасан.
-Энэ жилийн квот гол гол салбарууд дээрээ хасагдсан юм чинь гадаадаас ирэх ажилчдын тоо ч багасна биз дээ?
-Багасна л гэж бодож байна. Гэхдээ манайхаас хамаарахгvй квот батлагдах тохиолдол бас бий л дээ. “Тамсаг” гэх мэт хоёр орны Засгийн газрын гэрээ хэлэлцээрээр vйл ажиллагаа явуулж байгаа газруудад гадаад мэргэжилтэн их хэрэг болдог. Энэ тохиолдолд Засгийн газраас квот тогтоогоод єгчихдєг юм.
-Монголд ажил хєдєлмєр эрхэлж байгаа гадаадын иргэд татвар хэр тєлдєг юм бол?
-Ажлын байрны тєлбєр гэж авдаг л даа. Монголын хєдєлмєрийн хєлсний доод хэмжээ, одоогоор 108 мянган тєгрєгийг хоёр дахин нэмсэнтэй тэнцэх мєнгийг тєлдєг юм. Энэ мєнгє нь Монголын хєдєлмєр эрхлэл-тийг дэмжих санд ордог. Єнгєрсєн жил л гэхэд гадаадаас ирж ажиллаж байгаа хvмvvсээс ажлын байрны тєлбєр болон зєвшєєрєл сунгах зэргээс нийтдээ 16,1 тэрбум тєгрєг дээрх санд орсон. Энэ нь эргээд Монголд ажлын байр бий болгох, хєнгєлєлттэй зээл олгох зэрэгт зарцуулагддаг.