Улаанбаатар хот “дуулгавартай дүү” биш, харилцан тэгш эрхтэй бас ашигтайгаар хамтран ажиллах бодлогыг хоёр хот барих болсон. Тийм ч учраас мэрийн анхны айлчлал үр дүн арвинтай болж өнгөрсөн гэж дүгнэж болно. Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Г.Мөнхбаяр, Москва хотын захирагч Ю.М Лужков нар 2009-2012 онд хамтран ажиллах үндсэн чиглэлийг үзэглэв.

Хамтын ажиллагааны цар хүрээгээ өргөтгөсөн уг санамж бичиг нь олон салбарт харилцан үр өгөөжтэй хамтран ажиллах нэгэн шинэ гарцыг нээсэн юм. Хоёр хот чухам ямар салбарт хамтран ажиллах нь нийслэлчүүдийн анхаарлын төвд байлаа. Улаанбаатар хотын усан хангамжийн шинэ эх үүсвэрийг бий болгох тал дээр хоёр тал тохиролцоонд хүрчээ. Нийслэл хот энэ л байгаагаараа байгаад байвал хэдхэн жилийн дараа ундны усны хомсдолд орно гэсэн мэргэжилтнүүдийн судалгаа бий. Тэгвэл Улаанбаатар хотын ундны усны шинэ эх үүсвэрийг бий болгох техник, эдийн засгийн үндэслэлийг Москвагийн тал мэргэжлийн байгууллагуудынхаа хүрээнд боловсруулж, уг төслийг хэрэгжүүлэхэд санхүүгийн тусламж үзүүлэхээр болов. Түүнчлэн Улаанбаатар хотод угсрах троллейбусны кузов, эд анги авах, зарим шугам сүлжээг шинэчлэх, мэргэжилтэн бэлтгэхэд Москва туслах, харилцан ашигтайгаар ажиллах тохиролцоонд хүрсэн байна. Мөн хоёр хотын соёлын харилцааг хөгжүүлэх цаашид хамтран ажиллах хөтөлбөрийг ч баталжээ.

Москва, Улаанбаатар хоёр бодитойгоор хамтран ажилладаг хотууд. Үүнийг хамтын ажиллагааны 50 гаруй жилийн түүх харуулна. Хамгийн сүүлийн жишээ гэхэд барилгын салбар ид уналтад орсон зах зээлийн үед “Москва” хорооллын суурийг Улаанбаатарт тавьж, барьж өгсөн билээ. Өдгөө тус хорооллын хоёрдугаар ээлжийн барилга дуусах гэж байна. Харин гуравдугаар ээлжийн барилгын ажлыг эхлүүлэх саналыг Москвагийн Засгийн газрын тэргүүнд нийслэлийн удирдлага тавьсан нь шийдэгдлээ. Москва хорооллын гол санхүүжүүлэгч нь “Москва” банк. Тиймээс нийслэлийн Засаг дарга тэргүүтэй төлөөлөгчид тус банкны үйл ажиллагаатай танилцсан юм. Москвагийн Засгийн газар тус банкны 44 хувийг нь эзэмшдэг. ОХУ-ын банкууд дотроо айргийн тавд багтдаг Москва банк нь 395 нэгж салбартай, 170 мянган аж ахуйн нэгж, 11 сая үйлчлүүлэгчтэй гэнэ. Нийслэлийн Засаг даргын энэ удаагийн айлчлалын томоохон үр дүн нь “Москва” хорооллын гуравдугаар хэсгийг барихаар болсон явдал.

Москва хотын захирагч Ю.М Лужков уулзалтын үеэр “Улаанбаатар хотын мэр Г.Мөнхбаяр бид хоёр өнөөдөр олон асуудлаар ярилцлаа. Энэ удаагийн уулзалтад миний сэтгэл нэн тааламжтай байгааг зориуд тэмдэглэхийг хүсч байна. Бид хамтын ажиллагааны гэрээг үзэглэж чадлаа. Өнөөдрийн уулзалтад сэтгэл өндөр байна. Улаанбаатар хотын ус хангамжийн байгууламжийн шинэчлэлт, орон сууцны Москва хорооллын үргэлжлэл, троллейбусны шугамын шинэчлэл, троллейбус угсралт зэрэг тулгамдсан асуудлыг шийдэж, заримынх нь санхүүжилт дээр тохиролцоонд хүрсэн. Хоёр талдаа нэн ашигтай асуудлууд болж чадлаа. Түүний зэрэгцээ саяын хийгдсэн гэрээ нь манай хоёр улсын Ерөнхий сайд нарын тохиролцооны үргэлжлэл, үр дүн нь юм” хэмээн ярьсан нь айчлалын үр дүнг тодоос тод харуулж байна. Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Г.Мөнхбаяр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Н.Энхбаярын мэндчилгээг ноён Ю.М.Лужковд гардуулжээ. Түүнчлэн энэ онд тохиох Улаанбаатар хотын 370 жилийн ойд Москва хотын мэрийг урьсан бөгөөд ноён Ю.М.Лужков уг урилгыг баяртайгаар хүлээн авч, очно гэдгээ хэлсэн байна.

Нийслэлийн Засаг даргын айлчлалыг үүгээр хэмжиж болохгүй ээ. Хамтран ажиллах шинэ шинэ гарцыг энэхүү айлчлалаараа нээсэн гэж хэлж болно. Тухайлбал, нэг жилдээ тэрбум таван зуун сая доллараар “тоглодог” Бородино” компани нь Улаанбаатар хотноо сүндэрлэж буй Москва хорооллын барилгын ажлыг гүйцэтгэгч “Зарубежстрой” компанийн эзэмшигч. “Бородино”-гийн удирдлага энэхүү төслийн дараагийн шатанд оролцохоо илэрхийлжээ. Мөн ус суваг, хог дахин боловсруулах бичил цогцолбор, хөдөө аж ахуйн чиглэлийн бүтээгдхүүний үйлдвэрлэлээр хамтарч ажиллахаар болов. Монголын барилгын салбарт хорь шахам жил ажиллаж, тодорхой үр дүнд хүрсэн “Зарубежстрой” компанийн тоног төхөөрөмжийг шинэчилж Улаанбаатар хотын хөгжлийн асуудлууд, томоохон тендерүүдэд оролцохоор болжээ. Иргэдээ хямд өртөгтэй, чанартай орон сууцаар хангах асуудал Улаанбаатар хотын өмнө тулгамдаад байгаа. Тэгвэл хойд хөршийнхөн маань орчин үеийн технологи ашиглан энэхүү асуудлаа шийдсэн байна. Энэ туршлагыг нийслэлд хэрэгжүүлж болох аж. Залуу гэр бүл, өндөр настнуудад зориулсан орон сууцны хорооллыг хэрхэн байгуулж байгаатай Улаанбаатар хотын төлөөлөгчид танилцсан байна. Москва хот таван давхар хуучин байрнуудаа буулгаж оронд нь 20 болон түүнээс дээш давхар орон сууц барьж байна. Гэхдээ тухайн айлын одоогийн оршин сууж байгаа орон сууцных нь ам метр талбайг шинээр олгох сууцандаа 1,8 хувиар өсгөн тооцдог байна. Ингэхлээр хүмүүс хуучин байраа чөлөөлж өгөхдөө хойрго ханддаггүй тэр ч байтугай манайхан шиг газрын маргаан гардаггүй байна. Москвагийн Жижиг дунд бизнесийг дэмжих төвийнхөн Монголын талтай бүс хоорондын маркетингийн төвийг байгуулах, Москва хотын Худалдаа аж үйлдвэрийн танхимтай хамтран ажиллах гээд олон ажлыг хотын мэр амжуулаад ирлээ.