Үүнийг барилгын компаниуд овжин ашиглаж, бага зардлаар материалаа авч, ашиг олохын тулд урд хөршийн цементийг сонгодог байна. Энэ нь барилгын чанар муудах гол хүчин зүйл болж байгааг үгүйсгэх аргагүй юм. Өөр нэг зүйл нь урд хөршийн хилээр ирсэн чанартай үгүй нь тодорхойгүй цементийг голын мөлгөр чулуун хайргатай хольж бетон цутгаж байгаатай холбоотой.

Гэтэл өндөр хөгжилтэй орнууд тусгай чанарын шаардлага хангасан хайрганы үйлдвэртэй. Түүнээсээ стандартын шаардлага хангасан, барилгад ашиглаж болно гэсэн зөвшөөрөлтэй хайргыг ашигладаг. Харин манай барилгын компаниуд аль ойрхон байгаа голын сав газраас хайргаа ачиж ирээд хэрэглэж байна. Дээрхээс шалтгаалан барилга чанаргүй баригдах болжээ.

Бид ямар төрлийн цемент зарж байгаагаа мэдэхгүй

Даацын бус 32.5-тай цементийг 1-2 давхар баригдах орон сууцанд ашиглана. Харин олон давхар барилгад 42.5–тай хүнд даацын цемент хэрэглэх ёстой гэсэн стандарт байдаг. Гэтэл ченжүүд одоо хүртэл ямар цемент худалдаалж байгаагаа мэдэхгүй байна. Энэ талаар “44-ийн зах” дээр цементийн худалдаа эрхэлдэг Н.Батнасантай ярилцлаа.

-Цемент зардаг ченжүүд ямар компаниас ихэвч­лэн цементээ авдаг вэ?

-Урд хөшөөс цемент оруулж ирдэг 200 гаруй ченж бий. Бид Эрээн хотын жижиг цементний үйлдвэр­тэй аман гэрээ байгуулдаг. Тухайн үед аль нь хямд байгааг сонгон худалдан авдаг. Ер нь цементийг вагонд ачихаас эхлээд хэцүү наймаа гэдэг нь мэдэгддэг. Гэхдээ ашиг сайн олно.

-Урд хөршийн цемент хямд үнэтэй ч чанарын шаардлага хангахгүй байгаа гэсэн яриа гардаг. Энэ үнэн болов уу ?

-Үүнийг сайн мэдэхгүй. Хил гаалиар цементийг шалга­даггүй, татварыг нь өгөөд оруулж ирдэг. Тийм болохоор чанар нь ямар байгааг мэдэх аргагүй. Эх орны үйлдвэрийн цемен­тээс хямд үнэтэй болохоор хурдан борлогддог.

-Хүнд даацын, энгийн цемент гэж хоёр янз бай­даг. Таны худалдаж бай­гаа цемент аль төрлийнх нь вэ?

-Цементийн ченжүүд аль төрлийн цемент зарж байгаагаа мэдэхгүй. Би ч ялгаагүй. Хөтөл, Эрэлийн цементийг хүнд даацын өндөр барилга барихад тохирдог гэсэн. Гэхдээ барилгын компаниуд хямд үнэтэйг нь бодоод бидний урдаас авчирсан цементийг худалдан авдаг.

Барилгын компаниудын ашиглаж байгаа хятад цементний чанар ямар байгаа талаар Мэргэжлийн хяналтын газрын улсын ахлах байцаагч Л.Ганбаатараас тодрууллаа.

-Урд хөршийн цемент чанарын шаардлага хангахгүй байгаа. Үүнд танай байгууллага ямар хяналт тавьдаг вэ?

-Урд хөршөөс манайд ирж байгаа цементийн чанарыг шалгах боломж одоогоор алга байна. Учир нь хил гааль дээр цементний чанарын шаардлага хангаж байгааг огт шалгахгүй оруулж ирдэг. БНХАУ-ын ямар компани үйлдвэрлэсэн нь тодорхойгүй ямар ч баталгаагүй цемент орж ирдэг гэсэн үг.

-Энэ талаар холбогдох газрууд мэдэх үү?

- Барилгын материал тэр тусмаа цемент, арматурын төмөрт хил дээр хяналт тавьж байх талаар санал тавьсан. Удахгүй энэ асуудал шийдэгдэх байх.

-Сүүлийн жилүүдэд чанаргүй барилга баригдаж байна гэх яриа гарах болсон. Энэ нь хятад цементтэй холбоотой гэж үзэх үү?

- Өнгөрсөн жил барилгуудад шалгалт хийсэн. Шалгалтаар цөөн хэдэн барилгын компаниас зөрчил илэрсэн. Үүнийг цаг тухайд нь алдаа, дутагдлыг нь арилгуулсан. Хүмүүсийн яриад байгаа шиг чанаргүй олон барилга баригдаагүй.