“4000 орон сууц” хөтөлбөрийн явцын талаар Сангийн яамны Санхүү, эдийн засгийн бодлогын газрын мэргэжилтэн Б.Наранбаттай ярилцлаа.

 

 

-Холбогдох судалгаа, шинжилгээг хийж, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, зээл олгох журмыг “Төрийн албан хаагчид болон иргэдийг орон сууцаар хангах тухай” Засгийн газрын өнгөрсөн сарын тогтоолд тусгагдсан гол нөхцөлүүдийн хүрээнд боловсруулж байна. Эцэслэн батлагдсаны дараа хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлнэ.

Уг тогтоолын нэг дэх заалтад тус хөтөлбөрийг санхүүжүүлэх зорилгоор 180 тэрбум хүртэлх төгрөгийн Засгийн газрын бондыг үе шаттайгаар арилжаалахыг Сангийн сайдад даалгасан. Үүний дагуу хөтөлбөрийн санхүүжилтад зориулан энэ онд багтаан 80 тэрбум хүртэлх Засгийн газрын бонд арилжаалах тухай асуудлыг Засгийн газрын хуралдаанд хэлэлцүүлэн дэмжүүлсэн. Одоогоор УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хороонд хэлэлцүүлгийн шатанд явж байна.

 

 

-Засгийн газрын 321 дүгээр тогтоолын хоёрт “…орон сууцны метр квадратын үнийг 650 мянган төгрөгөөс хямд (нийслэлд) байх зарчим баримтлах…” гэж заасны дагуу журамд орж байгаа. Орон сууцны үнийг 650 мянган төгрөгөөс доош байх гэдэгт тухайн орон сууцны байршил, барьж буй материал, технологи зэргээс шалтгаалан, харилцан адилгүй гэдгийг бодолцсон. Жишээ нь хотын зах болон хөдөө орон нутагт 650 мянган төгрөгөөс хямд байх боломжтой гэж үзэж байгаа.

Тогтоолд 650 мянга гэдэг жишиг үнийг авахдаа зах зээлийн үнээр өртөг зардлыг тооцож, чанарын стандарт хангасан орон сууцыг энэ үнээр барих боломжтой гэсэн Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын яамны тооцоог үндэслэсэн. Мэдээж хотын төвийн “А” зэрэглэлийн бүс болон Зайсан хавьцаа 650 мянган төгрөгөөс харьцангуй үнэтэй орон сууцнууд байгаа. Түүнийг эрэлт талаасаа орлого өндөртэй иргэд худалдаж авах нь нээлттэй. Харин манай энэхүү хөтөлбөрийн санхүүжилт нь бага дунд орлоготой төрийн албан хаагчдад зориулагдсан тул тансаг хэрэглээг дэмжихгүй байгаа.

 

 

-Засгийн газар ямар хэмжээний эх үүсвэр татаж байна, түүнийг Орон сууц санхүүжилтийн корпораци /ОССК/-Д хүүг нэмэгдүүлэлгүй олгоно. ОССК цааш нь иргэдэд хүүг нэмэгдүүлэхгүй орон сууцны зээл болгон олгох урьдчилсан нөхцөл яригдаж байна. Өнөөдрийн байдлаар Монголбанкинд жилийн 10 хувийн хүүтэйгээр Засгийн газрын бонд арилжаалж, эх үүсвэр татах зүйл яригдаж байгаа.

Энэ нь биеллээ олбол цаашид зээлийн хүүг уг хувиар тогтох юм. Өөрөөр хэлбэл, жилийн 10 хувийн хүүтэй байна гэсэн үг. Ингэснээр Монголд байгаагүй хамгийн хямд орон сууцны зээл иргэдэд очих боломж үүсч байна. Өмнө нь Азийн хөгжлийн банкны зээлийн эх үүсвэр 12-14 хувь байсан. Өнөөдөр арилжааны банкуудын орон сууцны зээлийн жилийн хүү дунджаар 21-23 хувь байна. Мөн урьдчилгаа төлбөр шаардаж байгаа. Харин бид урьдчилгаа төлбөр байх эсэх талаар ярилцаж байна. Хэрэв байвал урьдчилгаа төлбөрийн доод хэмжээ зээлийн дүнгийн 10 хувь орчим байх болов уу.

 

 

-Зээлийн дээд хугацаа 10 жил байгаа. Төсвийн ерөнхийлөн захирагч нартай ОССК цалингаас зээлийн төлбөр шилжүүлж байх үндсэн нөхцөл бүхий гэрээ байгуулна. Энэхүү гэрээнд тодорхой зүйлүүд тусгагдах байх. Зээл хүсч буй төрийн албан хаагч нь таван жилийн дараа тэтгэвэрт гарах бол ирэх таван жилд цалингаасаа боломжит хувиар зээлийн төлбөр төлөөд байхад цаана нь төлөгдхөөргүй үлдэх хэсгийг тооцоолж урьдчилан төлөх тохиолдолд зээлд хамрагдах боломжтой гэж үзэж байгаа.

 

 

-Одоогоор ямар нэгэн хэлэлцээр хийж, гэрээ байгуулаагүй байна. Гэрээ байгуулах шаардлагатай эсэх нь тодорхой бус байгаа. Учир нь Засгийн газрын 321 дүгээр тогтоолд “Барьж дуусган улсын коммист хүлээлгэн өгсөн арилжааны банкны зээлийн барьцаанд байгаа орон сууц …” гэж зааж өгсөн. Тэгэхээр арилжааны банкуудтай юуны түрүүнд хамтран ажиллах шаардлага үүсч байгаа. Арилжааны банкуудтай ОССК хамтарч ажиллаад эхэлсэн. Энэ сарын сүүлчээр ОССК-аас орон сууцны үзэсгэлэн зохион байгуулахаар төлөвлөгдөж байсан ч ханиад томуутай холбоотойгоор хугацаа нь тодорхой бус байна.

 

 

-Үзэсгэлэн худалдаанаас урьдчилсан байдлаар байр сонгож болно гэж үзэж байгаа.

 

 

-Төрийн албан хаагчдад орон сууц зээлээр олгох үйл ажиллагаанд Орон сууц санхүүжилтийн корпораци арилжааны банкны үүрэг гүйцэтгэж оролцоно.

Зээлдэгч өөрийн нэр дээр орон сууцны гэрчилгээг шинээр гаргуулан авч үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийн газар банкны зээлэнд барьцааллаа гэж бүртгүүлснээр түүний хөдлөх хөдөлгөөнийг нь зогсооно. Энэ нь өнөөдөр манай арилжааны банкуудын орон сууцны зээлд мөрдөж буй хэлбэр юм. Үүнтэй адил явагдана. Хэрэв Ипотекийн хууль батлагдвал арай өөр зохицуулалт байж болох байх.

 

 

-Засгийн газрын 321 дүгээр тогтоолын гуравт “Засгийн газрын бондын арилжаалан төвлөрүүлсэн хөрөнгийн үлдэгдлийг арилжааны банкуудаар дамжуулан зөвхөн орон сууцны урт хугацаат зээлийн зориулалтаар иргэдэд олгох…” гэж тусгагдсан. Энэ нь иргэдэд зориулагдсан хэсэг бөгөөд иргэд зах зээлээс хүссэн үнэ, нөхцөлөөрөө орон сууцаа сонгох боломжтой. Арилжааны банк өөрсдийн үйл ажиллагааны зардал, ашгийг нэмснээр хүүгийн хувь хэмжээ нэмэгдэх магадлалтай. Одоогоор хэзээнээс эхэлж, ямар хэмжээний санхүүжилт олгогдох нь тодорхойгүй байна.

 

Нийгмийн толь