Барилга МН

Монголын Барилгын үндэсний ассоциацийн гүйцэтгэх захирал Д.Цэндтэй уулзаж, 4000 төрийн албан хаагч, иргэдийг орон сууцжуулах тухай Засгийн газрын тогтоолыг тойрсон яриа өрнүүллээ.

 

 

-Барилгын үндэсний ассоциа­ци анхнаас нь энэ ажилд гар бие оролцож ирсэн. 4000 гэдэг тоог гаргаж ирэхээс аваад бүх шатны ажилд оролцоод явж байна. Анх бид энэ асуудлаар өнгөрсөн дол­дугаар сарын 21-нд ЗТБХБ-ын сайд Х.Баттулгад хандсан. Санхүү мөнгөний асуудал сөхөгдсөн учраас Сангийн сайд С.Баярцогттой мөн сарын 24-нд уулзалт хийсэн. Үү­ний дараагаар наймдугаар сарын 7-нд «Барилгачдын ажилгүйдэл» нэртэй цуглаан зохион байгуулсан юм. Үүний дараа ЗТБХБ-ын сайд биднийг дахин хүлээж авч уулзсан. Энэ хооронд Орон сууц, санхүүжил­тийн корпораци, Банкуудын холбоо, Улсын мэргэжлийн хяналтын газар, барилга угсралтын компаниудын удирдлагуудтай уулзалт хийсэн. Энэ уулзалтуудыг хийгээд явж байхад банк болон барилгын салбар хоёулаа уялдаатайгаар хүнд бай­далд орсон гэдгийг тодорхойлсон юм. Иймээс эхний ээлжинд ямар арга хэмжээ авбал зүйтэй вэ хэ­мээн арга замаа хайж байгаад 4000 орон сууцыг төрийн албан хаагч­дад олгох нь зүйтэй юм гэсэн шийдвэрт хүрсэн. Энэ чиглэлээр Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржтой өн­гөрсөн наймдугаар сарын 20-нд уулзалт хийсэн. Эдгээр ажлын үр дүнд сая өнгөрөгч сарын 14-нд Зас­гийн газрын 321 дүгээр тогтоол гарч, м.кв-ыг нь 650 мянган төгрөг байхаар тогтоож төрөөс гаргая гэсэн шийдвэр гарсан юм.

 

 

-Өнөөгийн нөхцөлд м.кв талбайг 650 мянгаар үнэлнэ гэдэг ямар ч үндэслэлгүй. Хямд өртөгтэй орон сууц барина гэдэг тусдаа стандарт. Ийм стандарт одоогоор байхгүй учраас Монголын нөхцөлд хямд өртөгтэй орон сууц барих боломж­гүй. Өнөөдөр зах зээл дээр баригд­сан орон сууцнууд материалын өндөр үнэтэйд боссон барилгууд. Иймд энэ үнэ зөвшөөрөгдөх магадлал тун бага. 650 мянга гэдгийг төр засгаас ард түмэндээ, төрийн албан хаагчдад олгож байгаа үнэ юм. Энэ үнэ дээр худалдан авагч өө­рийн сонголтоор м.кв тутамд 100 мянга байна уу эсвэл 200 мянга бай­на уу, бололцооны хэрээр нэмээд орон сууцаа авч болно. Яагаад 650 мянга дээр иргэн нэмэх ёстой юм гэсэн асуудал гарч ирнэ. Тэгэхээр байршилаасаа хамаараад өөр өөр үнэтэй байж таарна. Хоёрдугаарт, барилгын чанараасаа хамаарна. Гу­равдугаарт, угсралтын компани бүр өөр өөрийн үнэ тогтоосон байгаа. Манай ассоциацид 107 компанийн үнийн санал ирчихсэн байж байна. Тэр хэрээр төдий олон үнийн санал гарч ирж байгаа юм. Төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгийн үе биш учраас чөлөөт зах зээлийн үнийг нэг шугаман дээр татаж ирж болохгүй. Төр засаг 650 мянга гэсэн улаан шугам татчихвал өндийснийг нь цаазуурдаж байгаатай адил хэрэг болно. Бид өөр өөрийн арга хэмжээг авахын тулд үзэсгэлэн зохион байгуулна. Үзэсгэлэн дээр 650 мянга руугаа аль болох ойртуулсан үнийг хийж чадсанаар тухайн компани борлуулт хийж чадна. Энэ үнээс холдож өсөх тусам компани бор­луулт хийж чадахгүй учраас хямд үнийн өрсөлдөөн зайлшгүй зах зээ­лийн хуулиар явагдаж таарна. Нөгөө талд төрийн албан хаагчид идэвхитэй оролцож хямд өртөгтэй орон сууц худалдаж авах боломжтой болж байгаа юм. Товчоор хэлвэл 650 мянга гэдэг төрөөс өгч байгаа үнэ, харин үзэсгэлэнгийн үеэр хэдэн төгрөгөөр эцсийн бүтээгдэхүүнийг худалдаж авах нь вэ гэдэг зах зээ­лийн хуулиар шийдэгдэх асуудал гэсэн байр суурьтай байгаа.

 

 

-Манайх энэ талаар судалж үз­сэн. Судалгаагаар 107 угсралтын компани эдгээр орон сууцыг бариад борлуулалт хийхээр хүлээж байна.

 

 

-650 мянган төгрөгөөр хэн нь ч борлуулахгүй. Түүнд ойртсон үнээр л компаниуд зөвшилцөж борлуулна гэсэн үг. Иргэдэд нэг ийм хүлээлт байгаад байх шиг байгаа юм. 650 мянга гэсэн хатуу үнэ тогтоосон гэж ойлгоод байна. Бид төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгийн үед амьдарч байгаа биш. Тиймээс зах зээлийн үнийг хатуу гараар тогтоож болохгүй гэдгийг ойлгох хэрэгтэй.

 

 

-4000 дотроо бэлэн болчихсон 2000 орчим сууц байгаа. Үлдсэн нь айлаа орохоор дотор заслаа хийхээр хүлээгдэж байгаа байрууд.

 

 

-Энэ үнэ ард түмэнд олгож байгаа боломж. Харин 650 мянга дээрээ өөрийнхөө мөнгийг нэм. Ингэхээр тэр нь тухайн компанид олдож байгаа боломж. Энэ зөв боломжийг хүн бүхэн ашиглах байх гэж бодож байна. Үүний цаана барилгын компаниуд эрсдэлээсээ гарна. Бид нарыг дэмжиж байгаа мөнгө ийм л боломжтой учраас аль болох ашиглах хэрэгтэй. Ер нь м.кв-ыг нь 650 мянгаар өгвөл барилгын компаниуд дампуурна.

 

 

-650 мянгаар өгвөл компани, аж ахуйн нэгж дуусаа л гэсэн үг. Өгсөн ч дампуурна, өгөөгүй ч дампуурна. Тийм учраас л зах зээлийн хуулиар шийдье гээд байгаа маань тэр. Энэ нь эрүүл тогтолцоо. Харилцан тохиролцоод борлуулж чадвал тэр, чадахгүй бол тэр. Зах зээлийн үзэсгэлэнг нь зохион байгуулаад өгчихье, ард түмний оролцоо ямар байх нь уу төр засаг хараг. Ер нь бол барилгын компаниуд 650 мянгаар өгч чадахгүй шүү.

 

 

-650 мянга дээрээ нэмээд авбал компаниуд боломж байна. Иргэнд ч боломж байна. Хоёуланд нь боломж байна. 650 буюу 180 тэрбумыг 4000.д хуваахаар 45 орчим сая төгрөг болж байх шиг байгаа юм. 10 жилийн хугацаатай, хамгийн бага хүүтэй, урьдчилгаа барьцаа гэж байхгүй, орлогоо өөрөө тодорхойлчихсон бол энэ мөнгийг шууд гаргаад өгөх юм байгаа юм. Мөн иргэний үнэмлэх, ажлын байрны болон засаг захиргааны тодорхойлолт гэх мэт нэг их чирэгдэлтэй биш таван бичиг баримт бүрдүүлэх юм билээ. Урьд нь банкаар явахад 30 гаруй бичиг баримт бүрдүүлдэг, цаг хугацаа их ордог, урьдчилгаа шаардаж хүндрэл учруулдаг тал байсан. Энэ сайхан боломжийг иргэн хүртэх хэрэгтэй, барилгын компаниуд ч уян хатан ажиллах хэрэгтэй.

 

 

-Сангийн яамнаас энэ үнийг тогтоосон. Манайтай хэлэлцэж тохиролцсон юм байхгүй.

 

 

-Ямар ч салбарт мэргэжлийн хүний ёс зүй гэж байдаг. Миний ойлголтоор бол монголын барил­гачид хэзээ ч ийм юм хийхгүй. Га­даадын хөрөнгө оруулалттай ком­паниудын хувьд эргэлзээтэй юм байдаг. Монгол инженерүүд нураад уначихаар барилга барихгүй гэдэгт итгэлтэй байдаг. Ер нь өнөөгийн нөхцөл байдлаас харахад хямд өртөгтэй барилгын стандартыг гаргаж ирмээр юм шиг байгаа юм. Хөгжиж байгаа хүн өсөлтийнхөө нэгэн цаг үед ороод тодорхой хуга­цаанд амьдраад цаашаа үнэтэй сууцанд ордог, дамжлага маягийн байр барьдаг эрх зүйн орчинг хангаж өгмөөр. Хэнд ч гэсэн айлын хажуу өрөө түрээслээд явж байдаг цаг үе байдаг. Хямд өртөгтэй сууц барих эрх зүйн орчинг бүрдүүлээд, дэд бүтэц, инженерийн шугам сүлжээг нь шийдээд өгчихвөл монголын барилгачид гар нийлж ажиллах бүрэн боломжтой.

 

 

-Зөвхөн газраас гадна дэд бү­тэц гэж байна. Тог цахилгаан, зам харгуй, халуун дулаан, холбоо харилцаа бүх юм нэмэгдэхээр энэ үнэ өсөөд явчихдаг. Төвлөрсөн тө­лөвлөгөөт эдийн засгийн үеэ байг гэхэд төр засаг барилгачиддаа хот­хоноор нь, хорооллоор нь газрыг нь шийдээд өгчихдөг, дэд бүтцийг нь татаад өгчихдөг бол энэ боломжийн үнэ байж магадгүй. Гэтэл бүгдийг бизнес эрхлэгчдийн толгойн дээр буулгачихаад одоо 650 мянгаар авна гэсэн тооцоо гаргачихаад байгааг цөөн тооны хүмүүсийн шоу гэж ойлгож байгаа. Өвөл зуны алинд нь ч төвлөрсөн халаалтгүй, амины сууц барих, найман баллын газар хөдлөлтөд тэсвэртэй байшин барих гэдэг хоёр өөр асуудал. Жишээл­бэл, Зайсан бол утаагүй бүс, мөн дэд бүтэцгүй. Тэнд тэгэхээр үнэ зайлш­гүй өсдөг. Хорооллуудыг да­хин төлөвлөөд инженерийн шу­гам сүлжээг нь шийдэж өгвөл хямд үнэтэй байр ард иргэддээ ний­лүү­лэхийг барилгын компаниуд ч таатай хүлээж авч таарна.

 

 

-Тэр үнэн л дээ. Буруу мессеж гадуур тарснаас иргэдэд хүндрэл үүсээд байна. Тэгэхээр бид сис­темтэйгээр тайлбарлаж эхэлнэ, тайлбарлаж ойлгуулсны дараагаар үзэсгэлэн зохион байгуулна гэж бодож байгаа. Төр засагтай хамтарч тайлбар хийнэ. Энэхүү мэдээллийг уншсан уншигчид ч гэсэн алгуурлаж суулгүй, байраа сонгоосой гэж хэлэх байна. Манай барилгын ком­паниуд хямд үнэтэй орон сууцаа өндөр үнээр борлуулах гээд бай­гаа юм алга. Харин ч аль болох хямд өртөгөөр хурдан хугацаанд борлуулаад мөнгөө барьж авах нь чухал болоод байна. Тийм учраас хамгийн зөв ойлголт бол 650 мянга дээрээ өөрийнхөө хуримтлалыг нэмээд авах нь хямралаас гарах гарц болно.

 

 

-Хорооллыг цогцоор шийдчих­дэг нэг засаг дарга юм уу эсвэл хамт олонч хороо байгаасай гэж би үнэхээр их бодож байна. 20 айл нэгдээд газар дээрээ шинэ хотхон барихаар боллоо, амины жижигхэн сууцтай байснаас сүүлийн үеийн төлөвлөлттэй байртай болъё гэхэд болохгүй, бүтэхгүй гэх зүйлгүй. Саяхан нийслэл хот 370 жилийнхээ ойд зориулж том үзэсгэлэн нээсэн. «Хот төлөвлөлт-2015» үзэсгэлэнг үзэж явахад хамгийн сүүлийн үеийн 10х10-ын, 10х30-ийн хэмжээтэй байшингуудыг төлөвлөчихсөн бай­на. Тийм цаг руу нь бид ойртуулж өг­вөл хот маань цэвэр байх, цэгцтэй болох анхны ажлууд болох юм шиг байгаа юм. Найрамдал, Налайх чиг­лэлийн хорооллуудын газруудад төр засаг дахин төлөвлөлт хийгээд дээрээс нь дэд бүтцээ өгчихвөл бодит ажил болно гэдэгт хувьдаа эргэлздэггүй.

 

 

-Энэ сарын 25-29-ний хооронд «Мишээл экспо»-д гэсэн эхний зураг гарч байгаа. Энэ үеэр болох нь ээ гэж бодох хэрэгтэй. Аж ахуйн нэгжүүд мэдүүлгээ өгч эхлээгүй байна. 650 мянгаар авна гэснээс болоод баахан компани бухимдчихсан, баахан иргэн хүлээчихсэн байгаа учраас түүнээс наана тайлбар хийнэ. Төд гэж хэлж чадахгүй ч тодорхой тооны компани орох нь тодорхой байгаа. Энэ үеэр иргэд юу үзэж харах, ямар бэлтгэлтэй ирэх талаар удахгүй олон нийтийн хэвлэл мэдээллээр нэгдсэн журмаар цацна.

 

Нэг зүйлийг нэмж хэлэхэд, анх төрийн албан хаагчид эдгээр байрыг олгоно гэж байсан бол төрд ажилладаггүй байсан ч ор­лого тодорхой бол тухайн иргэнд олгогдоно.

 

Монцамэ