Энэ утаа арай дэндүү юмаа гэж хэлэх хүмүүсийн яриа чихэнд сонсогдсоор л... Одоогоос 6,7-н жилийн өмнө “Утаа” гэдэг үгийг тун энгийнээр хүлээж авдаг  байлаа. Аргагүй тэр үед “Утаа” одооныхоос харьцангуй бага болоод тэр байх. Тэгвэл өнөөдөр та хараад үз. Цэлмэг хөх тэнгэртэй Монголчууд бид гэж дуу хуурандаа оруулж дуулдаг байсан цаг саяхан. Одоо тэгвэл юуны чинь хөх тэнгэр. Тэр чинь хаана байна. Өглөө болгон саарал тэнгэр харж байна. Бүрхэг цэлмэгийг нь ялгаж чадахгүйд хүрээд байгаа нь нууц зүйл биш. Алив тэр утаа багасгах тухай засгийн газрын сайхан төлөвлөгөө хаана байна. Өвөл болохоор л санадаг “Утаа”-ны асуудал жил ирэх тусам хурцадмал байдалд ороод байгаа. Байгальд халгүй шахмал түлш, халаагуурын систем, утаа багасгадаг тусгай зуух гээд янз бүрийн юм чихэнд дэлсээд л алга болчихоно. Одоо бүр ард иргэд маань “Утааг” багасгана гэдэг харганы ноосны үлгэр мэтээр ойлгож байна. Нийслэл хотод ийн “Утаа” гэгч аюул нүүрлэсээр...

                 Чухамхүү энэ “Утаа”-ны асуудалд нөлөө үзүүлсэн олон хүчин зүйлүүд бий. Хамгийн түрүүнд нийслэл хотыг дагасан их нүүдэл, хорт хий ихээр ялгаруулдаг хуучин машинууд. Энэ бүхэн хотын “Утаа” өтгөрхөд гар бие оролцдог. Энэ бүгдийг таслан зогсоох цаг хэдийнэ болсон. Одоо нийслэл хотод маань амьдарч байгаа гэр хорооллын тоо 140.000 байна. Жилд дунджаар 625.000 тонн нүүрс, 237,000 м куб ой модыг халаах болон хоол хүнсээ бэлтгэх зориулалтаар хэрэглэдэг байна. Үүнээс болж жилд дунджаар 12,000 тонн нүүрс хүчлийн хий ялгардаг байх юм. Энэ бүх үзүүлтүүд нэгийг бодогдуулах нь дамжиггүй ээ. Засгийн газар ирэх жилийн төсөвтөө “Утаа”-тай тэмцэх 50 орчим тэрбум төгрөг хувиарлаад байгаа юм байна. 2007 он ч яахав ингээд өнгөрдөг юм байж. Харин 2008 онд “Утаа”-ны тал дээр доривтойхон ажил хийгдээсэй билээ.

Д.Нарантуяа

БАРИЛГА.МН